Pazienteek eta gizarteak, oro har, ezin dute gehiago itxaron. Beharrezkoa da Osasun Sistema Nazionalaren (OSN) egungo planteamendua aldatzea, paziente kronikoa zentratzeko ikuspegiari begira. Baina ez da diabetesa duten pertsonen eskaera esklusiboa, arazo logiko bat baizik. Izan ere, biztanleria zahartuaren hazkundearen ondorioz, bizi-itxaropena handitu egin denez, patologia kronikoak dituzten pertsonen kopurua gero eta handiagoa da, eta, horren aurrean, Espainiako osasun-sistemak prest egon behar du erantzun eraginkorra emateko. Artikulu honetan, kronikotasunerantz zuzendutako osasun-eredua behar dela azpimarratzen da, eta hori martxan jartzeko gakoak ematen dira.
Diabetesaren prebalentzia
Prebalentziari dagokionez, munduko indizerik altuenak dituen patologia da diabetesa, eta, Espainiaren kasuan, ia% 14 da. Horrek esan nahi du sei milioi pertsona diabetes dutela gure herrialdean. Datu horien gainean bi zehaztapen egin behar dira:
- 1. Diabetesa duten pertsonen %90ek 2. mota dute, hau da, prebenitu edo atzeratu daitekeena, kronikotasunerantz zuzendutako osasun-sistema batek eragin eta eragin beharko lukeena.
- 2. Uste da bi milioi espainiarrek diabetesa dutela, eta oraindik ez dakite. Oso kopuru handia eta oso kezkagarria da, zenbat eta geroago diagnostikatu, orduan eta zailagoa izango baita saihestu daitezkeen konplikazioak sortzea. Hori dela eta, protokoloetan gehiago inbertitu behar da, detekzio goiztiarra egiteko.
Diabetesa duten pazienteek ezin dute gehiago itxaron: orain osasun sistema bat behar dute, eta kronikotasunaren arloan jardun eta patologia horren ezaugarri zehatzei erantzun eraginkorrak eman.
Inpaktu handiko prozesu kronikoa
Diabetesa eragin handiko prozesu kronikotzat hartu behar da, bai pazienteentzat, bai osasun-sistema publikoarentzat eta, oro har, gizartearentzat. Patologia horrek konplikazio ugari ekar ditzake, eta beste gaixotasun batzuk ere bai. Diabetesak, adibidez, gaixotasun kardiobaskularrak izateko arrisku handia du, baita giltzurrunetako ikusmen-arazoak edo lesioak ere. Funtsezkoa da OSN bat prestatzea, diabetesaren ondoriozko beste patologia horiek hartzeko ez ezik, haiek prebenitu edo atzeratu ahal izateko ere.
Patologia kronikoen hazkundea da bizi-itxaropena handitzearen ondorioetako bat. Eta iraupen luzeko gaixotasun horiek, eta, oro har, pixkanakako progresiokoak, mugatu egiten dute kaltetutako pertsonen eta haien zaintzaileen bizi-kalitatea. Egoera horren aurrean, beharrezkoa da osasun publikoa prest egotea horiek planteatzen dituzten erronkei aurre egiteko.
OSNren zerbitzuen egungo antolamenduak, patologia akutuak konpontzeari buruzkoak, lagundu egiten du osasun-arazoen arreta episodikoa ematen, eta ikuspegi sendagarria ematen die osasun-arazoei, prebentzioaren ikuspegia, zainketen ikuspegia eta pertsonen erantzukizuna kontuan hartuta. Hori dela eta, ezinbestekoa da kronikotasunaren prebentzioari eta kudeaketari aurre egiteko eredurik prestatuago baterantz aldatzea, baldin eta, alde batetik, OSNk iraunkorra izatea nahi bada, eta, bestetik, pazienteei erantzun egokia ematea.
Kronikotasunaren eredu bat martxan jartzeko gakoak
Kronikotasun efektiboko eredu bat onartzeko eta martxan jartzeko, beharrezkoa da osasun publikoaren, profesional sanitarioen eta pazienteen egitura eta antolamendua inplikatzea.
Alde horretatik, kronikotasunari ekiteko, beharrezkoa da diziplina arteko taldeetan lan egitea, paziente horien atentzioan parte hartzen duten osasun-zerbitzuetako profesionalek osatzen baitituzte, zainketen jarraitutasuna bermatzeko, gaixoaren eta haren ingurunearen parte-hartzearekin. Pazienteak paziente kronikoari buruz kontzientziatu behar dira, paziente pluripatologikoa baita. Beraz, garrantzitsua da Lehen Mailako Atentzioan zuzenean sartzea, adar horretako profesionalak baitira gaixoei etortzen zaizkienak, espezialistengana iritsi baino lehen, eta, lehenengo eta behin, beren patologiaren konplikazio baten aurrean.
Bestalde, patologia kroniko baten diagnostikoa egin ondoren, ezinbestekoa da pazientearen heziketaren alde egitea, eta hori da kronikotasunean oinarritutako sistema bat oinarritu behar den zutabeetako bat. Diabetesari buruzko prestakuntza ezinbestekoa da gaitz hori duen pertsonak ongi ezagut dezan bere diagnostikoa, baina baita bere gain hartu, onartu eta bere bizi-estiloan aldaketa bat egin dezan ere, eta epe ertain eta/edo luzera horren ondoriozko konplikazioak saihestu ahal izateko. Bide horrek bere burua hobeto zainduko du, eta, beraz, sor daitezkeen arazoen prebentzioa edo diagnostiko goiztiarra ekarriko du. Pazientearen ahalduntzearen alde egin behar da, eta, era berean, agintzen zaizkion tratamenduetan bere iritzia kontuan hartzearren; bi gai horiek indartu egingo dute horiekiko itsaspena, hain garrantzitsua gaitz kronikoetan.
Gainera, koordinazio hobea behar da Lehen Mailako Atentzioaren eta Atentzio Espezializatuaren artean. Gai hori ezinbestekoa da, lehenik eta behin, pazienteari arreta hobea eskaintzeko eta, bigarrenik, osasun-sistemak eraginkortasun handiagoa izango duelako eta eskura dauden baliabideak erabiltzeko; beraz, osasun-gastua murriztu egingo da.
Espainiaren kasuan, beharrezkoa da autonomia erkidego guztiak izatea errealitate berri horretan, eta jarraibide berdinak dituzten paziente kronikoei laguntzea, non bizi diren kontuan hartu gabe.
