Espainia da emaile-obuluen emaitzari eta ernalkuntzari buruzko Europako rankingaren buru. 2003an bakarrik -Giza Ugalketaren Europako Elkartearen (ESHRE, ingelesezko siglak) azken datuak- 3.398 obulu-dohaintza egin ziren. Espainiaren atzean Erresuma Batua, Belgika eta Finlandia daude.
3.398 dohaintzek, azkenik, ugalkortasun-2.711 tratamendu eman zizkieten, eta horien onuradun izan ziren Espainiako eta Italiako, Frantziako, Suitzako edo Alemaniako bikoteak, obuluak ematea onartzen ez den edo oso mugatuta dagoen herrialdeak.
Legeak ez du mugatzen obuluen dohaintza-kopurua, emaile batetik jaiotako seme-alabena baizik.
Espainian obuluak emateak dagoeneko eragin du interpelazioa Europako Parlamentuan.
Espainiako legedia malguagoa da, eta, horregatik, ugalkortasun-arazoak dituzten Europa osoko bikoteak erakartzen ditu, baita zailtasun ekonomikoak dituzten emaileak ere. Horren ondorioz, Giza Ugalketaren Europako Elkartearen erregegaia sortu da, eta hark azalpenak eskatu ditu emaileei nola atzeman eta ordaintzen zaien azaltzeko.
Erregistro nazionalik gabe
Espainiak ez du egindako dohaintza guztiak jasotzen dituen erregistro nazionalik. Adituek diote erregistro horrek gardentasuna emango liokeela prozesuari, jakingo litzatekeelako nork ematen duen eta zenbat aldiz egiten duen.
Egungo legeak ez du mugatzen obuluen dohaintza-kopurua, baizik eta emaile batetik jaiotako seme-alabena, odolkidetasun-arazoak saihesteko.
Erregistro hori abian jartzeko prozesua azkartzeko, Espainiako Ugalkortasun Elkarteak gutun bat bidali dio Osasun ministroari, Elena Salgadori. Lege hori sortzeko eta legeria betetzen dela zaintzeko erakunde bat sortzeko eskatzen da.
Gardentasun handiagoa
Europako erregistroko datuak borondatezkoak dira, eta gure herrialdearen kasuan, jarduera egiten duten 187 kliniketatik 44ren jarduera baino ez du jasotzen.
Baina “ez dago ezer ezkutatzeko. Ez dago obuluen salerosketarik, eta halaxe jakinarazi genion Europako ordezkaritzari”, dio Alfonso de la Fuentek, Espainiako Ugalkortasun Elkarteko jardunbide egokien taldeko koordinatzaileak. Hala ere, De la Fuentek Europako kideen zalantzak ditu, egindako dohaintza bakoitza jasoko duen erregistro nazionalik ez dagoelako. “Erregistro horrek gardentasuna emango lioke prozesuari. Jakingo genuke nork ematen duen eta zenbat aldiz egiten duen emakume batek, eta diru bila dabiltzan emaile profesionalak saihestuko genituzke”.
Lagundutako ugalketa arautzen duen legeak, duela urtebete onartutakoak, erregistro hori sortzea aurreikusten du, beste bi gehiagorekin batera, esperma-ematea eta kliniken emaitza-tasak kontrolatzeko. Horietako bat ere ez dago martxan.
Legea eskuan izanda, emaile bakoitzeko sei seme-alaba baino gehiago ezin izango lirateke egon. Eskakizuna betetzea zaila da, klinikei dohaintza-emaileengan konfiantza izatea eta beste zentro batzuetan ez dutela eman onartzea besterik ez baitzaie geratzen.
Espainiako legeriak ugaltzeko obuluen lagapena bermatzen du, baina baita erabilera zientifikorako ere. Ez du azaltzen, ordea, nola kontrolatu behar diren horrelako dohaintzak, material biologikoa merkaturatzea saihesteko. Teorian, emakume batek ezin baditu obulu gehiago eman bere material biologikoarekin sei seme-alaba jaio badira, ez da ezer esaten ikerketara bideratzen diren obuluez.
