Zalantzarik gabe, COVID-19 pandemiak eragin psikologiko eta sozial handia izan du gizarte osoan, batez ere heldu helduengan eta azpian gaixotasun larriak dituzten edozein adinetako pertsonengan, hala nola arnas aparatuko gaixoetan. Baina herritar guztiek ez dute berdin jasan. Familiaren laguntza jaso ahal izan duten pertsona kutsatuek bakarrik bizi izandakoak ez bezalako modu batean jakin dute gaixotasunari aurre egiten. Ondoren, familiaren rol garrantzitsu hori aztertuko dugu.
Batasuna gaixotasunaren eta beldurraren aurrean
Osasun-adituek uste dute emaitza hobeak lortzen direla, gizabanakoak eta familiak osasunaren zaintza baloratu eta horretan parte hartzen duten neurrian. Badakigu gaixoaren familia eta lagunak funtsezkoak izan daitezkeela gaixotasun baten prebentziorako, diagnostikorako, tratamendurako eta errehabilitaziorako.
Familia unitate biopsikosozialtzat hartzen da, sinesteak eta ohiturak transmititzen dituena, bai eta osasunerako arrisku-pertzepzioak ere, gaixotasunaren aurrean kideek dituzten jarrerak eta jokabideak eta arreta medikoko zerbitzuen erabilera baldintzatuko dituztenak.
Osasunari eragiten dioten arazoak konpontzeko familiaren parte-hartzean lorpen garrantzitsuak lortu diren arren, beharrezkoa da zeregin hori hobetzea, askotan familia ez baita jabetzen familiakoek beren osasunaz duten erantzukizunaz, eta, tradizioz, Estatua osasunaren arduradun nagusia dela eta ez familia eta gizabanakoa.
Pandemia horren adibide garbia da. Oinarrizko Osasun Laguntzako kontsulten saturazioak eta kutsatzeko beldurrak deuseztapen garrantzitsuak eragin dituzte programatutako eta programatu gabeko berrikuspenetan. Era berean, familiarentzat erronka handia izan da isolamenduari esker.
Familia askok beste komunikazio-eremu batzuk aurkitu behar izan dituzte, gaixorik dauden pertsona maiteekin konektatuta egoteko. Hurbiltasun fisikoak beste komunikazio-modu batzuk ekarri ditu. Bideo-deiak, telefono bidezko deiak, sare sozialak eta abar sustatu dira, gaixoen kontaktua eta babesa bilatuz.
Irudia: Irudiak estekatzea
Familiaren protagonismoa kovidaren aurrean 19
Orain, agertoki berri bat aurkezten zaigu: familiak bere sendotasuna, indarra, eragina, bere printzipioak, baliabideak eta kide bakoitzak kide gaixoekin hartzaile eta malgu izateko duen gaitasuna probatzen ditu.
Gaixotasun ezezagunarekiko beldurrak, antsietateak eta larritasunak egoera larriz betetako higadura emozionala eragin dezakete, hala nola tristura, estigmatizazioa, estresa eta depresioa, besteak beste, alderdi psikoemozionalak. Hala, emozio handiak sortzen dira, bai birusak kaltetutako pertsonarengan, bai haren senideengan.
Zenbait azterketa, hala nola ‘Covid-19ren eraginpean dauden pertsonen senideen bizipena’ (Paniagua, E. 2020), agerian utzi dute kovid-19 krisi baten alderdi psikoemozionalari intentsitate handiagoz erantzuten dioten pertsonak ez direla soilik osasun-profesionalak eta erizainak izan, baita senideak edo pertsona maiteak zaintzeaz arduratzen direnak ere. Ikerlanean parte hartu zutenek alderdi negatiboagoak bizi izan zituzten gaixorik zeuden familiakoekin, eta jakin zuten 19. covid-pandemiak beren osasun fisikoa nahiz mentala arriskuan jartzen zuela.
- Nork zaintzen du zaintzailea?
Ondorio gisa, gaur egungo egoera zail hauetan, garrantzi handia eman behar zaie familia unitatea zaintzen eta mantentzen duten gure familia eta gizarte inguruneko pertsonei.
APEPOC BGBK duten Pazienteen Elkarte Nazionala da, eta BGBK duten gaixoen eskubideak babestea eta bizi-kalitatea hobetzea du helburu. Helburu hori lortzeko, elkarteak bi bide erabiltzen ditu: elkartekideentzako laguntza-zerbitzuak eta gaixotasunari buruzko informazioa zabaltzea, BGBK duten gaixoentzako bizi-kalitatean inberti dezaten administrazioei presioa egiteko.
