Gaur egun, 100.000 substantzia kimiko kutsatzaile baino gehiago daude, eta horietatik %10 baino gutxiago baloratu dira, osasunean dituzten eragin kaltegarriengatik. Asma, arazo neurologikoak, malformazioak, intoxikazioak eta minbizia dira Europako Batasunak ingurumen-arriskuari egotz dakizkiokeen patologietako batzuk. Gaur egun, Europako gaixoen %20k ingurumen-faktoreekin lotutako gaixotasunak dituzte.
Gainerakoan, osasun-agintariek esaten dute tumoreak (onberak izan ala ez) bi faktoreren konbinazio aldakor baten ondorioz sortzen direla: bata genetikoa eta bestea ingurumenekoa. Halaber, kalkulatzen da tumore pediatrikoen% 85 eta% 96 direla ingurumeneko, fisikako, kimikako edo biologiako determinatzaileak. Eremu terapeutikoan gertatzen dena gorabehera, minbiziak jotako haurren biziraupenarekin lotutako aurrerapenak nabariak izan dira, ez da gauza bera gertatzen prebentzioaren arloan. Izan ere, ingurumeneko arrisku-faktore asko oraindik ezezagunak dira.
Prebentzio gutxi
Besteak beste, arnas aparatuko gaixotasunak, asma eta alergiak, airearen kutsaduragatik; metal astunen (dioxinak eta plagizidak, esaterako) eraginpean egoteagatik sortutako garapen-nahaste neurologikoak; haurren minbizia, familian tabako-kea egoteagatik edo gurasoek disolbatzaileekiko eta sistema endokrinoaren eraginekiko duten esposizioagatik.
Ingurumenak patologia horietan duen elkarreragina ardatz hartuta, EBk ‘Science, Children, Awareness, Legal instrumental, Evalualion’ (SCALE) ekimena jarri du abian. Pixkanaka-pixkanaka aplikatuko da, eta 2004. urtetik 2010. urtera bitarteko zikloa izango du ardatz. Adituek uste dute ezagutzan sakontzea eta faktore horien eragina murrizteko neurri egokiak bilatzea, eta Europar Batasuneko osasun-politikak ezartzeko behar diren datuak izatea. Gainera, Ingurumenari eta Osasunari buruzko Erkidegoko Ekintza Planean, Europako Kontseiluak Ingurumen Osasun Pediatrikoko Unitate Klinikoak sortzeko beharra onartzen du.
Kutsatzaile asko
Ospitaleek diote merkurioa igortzen duen laugarren iturria ingurumena dela
EBko datuen arabera, patologia horien %40 haurrak dira, nahiz eta kontuan izan biztanleria orokorraren %10 baino ez direla. Adituek diotenez, zaurgarritasun handia dute elikagai eta likido gehiago hartzen dituztelako eta helduek baino aire kutsatu gehiago arnasten dutelako kilogramoko. Horrek esan nahi du substantzia toxiko gehiago dituztela astungarriarekin, eta ez dutela horiek neutralizatzeko edo ezabatzeko mekanismorik.
Aireak baino konposatu organiko lurrunkor dentsoagoak eta astunagoak ere arnasten dituzte, lurretik hurbilago daudelako eta lurrean edo lurrean irauten duten kutsatzaileez gainera. Gaur egun, Ingurumena Babesteko Nazioarteko Agentzien datuen arabera, 100.000 substantzia kimiko kutsatzaile baino gehiago daude, eta %10 inguruk ondorio kaltegarriak izan ditzakete haurren eta gazteen osasunean.
Ospitaleko jasangarritasuna
Gero eta osasun-zentro gehiagok, espezializazioaren ondorioz, handitu egiten dituzte beren parke teknologikoak eta, aldi berean, kutsadura-mailak. Horren adibide dira zenbait aparatuk igortzen dituzten uhin elektromagnetikoak eta proba diagnostikoak egiteko erabiltzen diren zenbait material, hala nola beruna eta merkurioa, osasunerako kaltegarriak izan daitezkeenak.
Izan ere, azken azterketek diote ospitaleak direla merkurioa ingurumenera igortzen duen laugarren iturria. Horren guztiaren ondorioz, araudi berriak sortu dira merkurioa osasun-jardueratik erabat kentzeko modua ezartzeko, oso substantzia toxikoa baita, batez ere garunean. Hala ere, estrategia gehienak EBk babesten ditu.
Espainiako Elektromedikuntza eta Ingeniaritza Klinikoko Elkarteko (SEEIC) zenbait aditu Kordoban bildu dira duela gutxi, ospitaleetako azken aurrerapen zientifikoen eta jasangarritasunaren berri emateko. Gainera, espezialistek indarrak batu dituzte lotura eta hizkuntzako lotura lortzeko inplikatutako sektore guztien artean, hala nola enpresa hornitzaileak, elektromedikuntzako teknikariak eta laguntzako profesionalak.
Imagen: Matthew Oliphant Ospitaleetako pediatria-zerbitzuen barruan dauden Ingurumen Osasun Pediatrikoko Unitate Pediatrikoak (UPA) haurtzaroari lotutako ingurumen-arriskuetan espezializatuta daude. Diziplina anitzeko taldeek osatzen dituzte. Unitate kliniko horietan, pediatra espezializatuek, beste aditu batzuekin batera, osasunekoak izan ala ez, lotutako patologiei aurre egiteko modurik onena bilatzen dute. Espainia aitzindaria da Europan ezartzen, eta dagoeneko bi unitate ditu Valentziako eta Murtziako ospitale publikoetan.
Adituek adierazi dutenez, NUPak sortzea osasun-munduaren erantzuna da, herritarrek gero eta kezka handiagoa baitute ingurumen-arazo edo hondamendiek osasunean izan ditzaketen ondorioen aurrean. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) pediatriako ingurumen-osasunarekin zerikusia duten estrategien garapena sustatzen du. Horietan, fakultatibo espezializatuek gurasoei prebentzio-ekintzak gomendatzen dizkiete, eta, era berean, osasun-politiketan aldaketak egiten laguntzeko.
