Maitatu, lan egin eta gozatu. Bizitzan hiru helburu horiek lantzen dituena, estresaren aurrean babestuago dago ondasun materialak edukitzeaz arduratzen dena baino. Horregatik, familiak eta lanak aldi berean huts egiten dutenean, bi egoera estresagarri, argi gorria pizten da: egoera horretan dauden pertsonak gaixotzear egon daitezke. Familian eta lanean izaten diren arazoekin batera, estres ekonomikoa, krisi-garaian ohikoagoa dena, estresaren beste iturri bat da. José Buendía psikopatologiako irakasleak, Murtziako Unibertsitatearekin lotura duenak eta “Familia eta Osasunaren Psikologia” liburuaren egileak estresa eragiten duten faktore horiei guztiei buruz hitz egiten du.
Diru-sarrera gutxi izatea edo horiek gutxitzea estresa eragiten duen faktorea da. Gaur egun, Espainiako familia asko dirusarreren gabezia edo eskasia pairatzen ari dira, eta horrek “ezinegon eta estres handia sortzen du”, dio José Buendíak. Estres ekonomikoa deitzen zaio horri. Baina, nola egin aurre? Batetik, adituak dio dirua hobeto administratzen irakatsi behar dela, haurrekin hasita. Hasteko, ahal denean arazo ekonomikoak konpontzen saiatzeko estrategiak bilatu behar dira. Bestalde, konpondu ezin direnean, haiekin bizitzen ikasi behar da. “Pertsona orok jakin behar du estresarekin bizi behar dela”, azaldu du Buendíak.
Badira “burua erabiltzeko artea” ikasteko teknika kognitiboak, pentsamendu desegokitzailearen ereduak aldatzen eta adimena kontrolatzen laguntzen dutenak. Nork bere burua astindu beharrean, pertsonek autoestimua handitzen eta beren burua defendatzeko estrategiak erabiltzen ikasten dute, hala nola, meditartzea, haserretzea saihestea eta jokabide kaltegarriak. Hori erabakigarria da “etsaitasunak boomerang efektua baitu”, eta espezialistak eragiten du; izan ere, haren ondorioen lehen biktima pertsona da.
Aurre egiteko teknikak oso eraginkorrak dira, eta teknika horiek eragiten dituzten berariazko arrazoiak aurkitzen eta egoera eragilea eta estresa duen subjektuaren nortasuna aztertzen laguntzen dute. “Estresari arrakastaz aurre egiten dion pertsonak hiru “ces”-en jarrera praktikatzen du: borrokalaria, konprometitua eta kontrolatua”, dio Buendíak. Halaber, “inoiz huts egiten ez duen beste teknika bat, eraginkorrena, arnasa ondo hartzen duen pertsonarena da. Hala, estres-egoeran kontrolpean egotea lortzen du”. Eta, azkenik, erlaxatzeko edo autokontrolerako teknikak erabili behar dira, oso erabilgarriak tentsio- eta ondoezik dagoenean.
