Gobernuak eta Norvegiako Parlamentuak arteria-presio handia tratatzeko sendagai-mota bat aukeratzera behartu nahi dituzte medikuak, eta horrek pixka bat murriztu du biztanleko osasun-gastua, baina estrategia zaila dela erakutsi du.
Norvegiako ikertzaileek arau berri bat indarrean sartu eta lehen urtean izan dituen ondorioak ebaluatu dituzte. Arau horren arabera, herrialde horretako medikuak behartuta daude hipertentsioarentzako tratamendu merkeena -diuretiko tiazidikoak- ematera. Norvegiako sistemaren arabera, ez zaie ordainduko beste tratamendu garestiago batzuen gastua, non eta ez dagoen arrazoi medikorik haiek aukeratzeko.
Horren ondorioz, nabarmen aldatu dira preskripzio-ohiturak, eta lehen urtean 0,13 euro aurreztu dira biztanleko. Araua indarrean jartzean, arteria-presio altua eta konplikaziorik gabea zuten hamar pazientetik batek diuretiko horiek jasotzen zituen tratamenduaren hasieran, eta urtebete geroago proportzioa lau pazientetik bati igo zitzaion. Hala ere, pazienteen %75ek ez zuten sendagai horiekin tratamendurik.
Zaintzapean
Ebaluazioa egin duen Atle Fretheimek zuzendutako taldeak gogorarazi du araua betetzen ote zen zaintzea (2004ko martxoan jarri zen indarrean) oso txikia izan zela lehen urte horretan, eta medikuak ez zituztela zigortu ez betetzeagatik. Horrek azalduko luke, neurri batean, arauaren eraginkortasuna mugatua zela. Teorian, araua betetzen ez duen mediku batek sendagaiak Norvegiako Osasun Sistema Nazionalean errezetatzeko eskubidea gal dezake, baina ikertzaileek gogoratzen dute hori ez dela inoiz gertatu.
Araudiak aldaketa bat ekarri du preskripzio ohituretan, eta horrek, lehen urtean, 0,13 euro aurreztea ekarri du biztanleko.
Arteria-presio handia tratatzeko botiken gastua da herrialde garatu bateko gastu garrantzitsuenetako bat. Norvegian, 180 milioi euro urtean, sendagaien salmentaren %10, herrialdean; izan ere, biztanleen %6 eta %10 artean tratatzen da gaitz hori. 0,58 milioi euro aurreztu ziren. Medikuen adostasunaren arabera, ez dago eraginkortasun- eta segurtasun-desberdintasunik hipertentsiorako eskuragarri dauden medikamentu-moten artean, prezioari dagokionez batez ere, PloS Medicine aldizkarian azaldu dutenez.
Tiazida motako diuretiko batek adierazpen bereko beste botika batek baino hamar aldiz gutxiago balio dezake; hala ere, aurrezpen hori neurri batean indargabetu egin daiteke, bi botika batera eman behar direlako, botika bakar baten ordez.
Emaitzak aztertuz
Preskripzio-ohituren aldaketaren alderdi garrantzitsu bat da pazienteengan ondorio negatiboak ekarri ote zituzten. Horretarako, araudia ezarri ondoren pazienteen presio arteriala erregularizatzeko helburua zenbateraino lortu zen aztertu zuten adituek. Datuen arabera, tratamendua hasi eta lau hilabetera ia ez zen alderik izan araudiaren aurreko eta ondorengo egoeren artean. Lehenago, pazienteen %56,6k egonkortu egin zituen presio-zifrak, eta, gero, %58,4k, portzentaje pixka bat handiagoa.
Epe horretan beste botika bat gehitzeko erabakiari dagokionez,% 24tik% 21,8ra jaitsi zen pixka bat. Arazo kardiobaskularrak ere ez ziren areagotu. Araudiaren eragina zenbatesteko, medikuntza orokorreko 61 kontsulta egin ziren. Fretheimek koordinatutako taldeak gogorarazi du, Norvegian derrigorrezko arau hori baino lehen, medikuen preskripzio-ohiturak aldatzeko herrialde horretan eta beste batzuetan egindako saiakerek beren portaera profesionalean eragina izan dutela, eta ez portaera-aldaketa bat, kasu honetan bezala.
Hezkuntza-jardueretara, ikuskapenetara, oroigarri sistematikoetara edo diru gisako pizgarrietara jo da. Hipotentsoreen eremuan saiakera horietako gehienak berriki berrikusi dira, eta ondorioztatu da preskripzio-ohituretan aldaketa txikiak baino ez direla lortzen (gehienez ere %10 Norvegian), eta horiek eragiten duten aurrezkia ia ia ia ia kontrajarria dela hori lortzeko egiten diren ekintzen kostuagatik.
Hori dela eta, osasun-arloko aditu horiek ondorioztatu dute nahitaezko arauak estrategia eraginkorragoak direla kostuari eta onurari dagokienez, medikuntzan eragiten saiatzen diren ekintzak baino. Gogoan dute, ordea, neurri horrek kritika asko jaso zituela medikuen artean, autonomia profesionalerako mehatxu gisa ikusi zelako. Beste mediku batzuek, ordea, osasun sistema nazionaleko baliabide mugatuak hobeto erabiltzeko beharrezkoak ez diren gastuak saihesteko betebehar etikoa dutela gogorarazi zuten publikoki.
80 urtetik gorako zaharren tentsioa jaisteko sendagaien tratamendua oso onuragarria da, nazioarteko lehen saiakuntza kliniko handiaren arabera. Emaitza 14 herrialdetako 3.845 pazientetatik (besteak beste, Espainiakoak) heriotza eta istripu kardiobaskular asko izan dira, medikaziorik jaso ez zutenen artean. Londresko Imperial College-ko Chris Bulpittek, saiakera zuzendu duenak, dio: «Gure azterlanaren aurretik ez zegoen argi 80 urtetik gorako pazienteek tratamendu bat izango ote zuten arteria-presioa kontrolatzeko, pertsona gazteenek bezala».
Bulpittek gaineratu du emaitza horiek oso albiste onak direla adin-talde horretako pertsonentzat, tratamenduak bizitza luzatzeaz gain, istripu kardiobaskularra izateko arriskua ere murriztuko duela adierazten baitute. Orain arte ateratako ondorioen argitasuna dela eta, eta oraindik datu guztiak ez ditugun arren, saiakuntza klinikoa eten egin da osatu baino lehen, Imperial Collageren arabera. Laster argitaratuko da azterketa.
