Haurtzaroan, gaitasun sozialek barne hartzen dute sentimenduak eta portaerak egoki kudeatzeko, besteen seinale sozialak ezagutzeko eta gainerako ikaskideekin modu positiboan parte hartzeko eta elkarreraginean aritzeko gaitasuna. Azterketa berri batek erakusten du gurasoek seme-alabekin hitz egiteko moduak eragin positiboa eta iraunkorra duela garapen sozial horretan.
Gaitasun sozialekin sentimenduak, jarrerak, desioak eta eskubideak adierazten ditugu. Adierazpen horiek ongi garatuz, modu egokian egiten ditugu, besteekin ditugun arazoak arrakastaz konpontzeko. Haiek menderatzeak arlo guztietan gogobetetzea lortzen laguntzen du: familian, lagunartean, lanean eta, are, maitasun-harremanetan ere.
Trebetasun soziala bi hizkuntza motatan oinarritzen da. Lehenik eta behin, hitzik gabeko hizkuntza dago: keinuak, jarrerak, irribarrea edo begirada. Bestalde, hitzaren hizkuntza, intonazioa, ahotsaren bolumena eta gutxi edo gehiegi hitz egitearen arteko oreka barne hartzen dituena. Besteei entzutea, eskerrak ematen jakitea, elkarrizketa bat hasi edo galderak egiten ikastea, baimena eskatzea, partekatzea, besteei laguntzea eta akordioetara iristen jakitea. Gizartean modu egokian integratzen gaituzten oinarrizko trebetasun guztiak dira.
Sozializazio-prozesua pixkanaka garatzen da pertsonen, ingurumenaren eta kulturaren arteko elkarreraginen prozesu konplexu baten bidez. Familia, batez ere gurasoak, oinarrizko gizarte taldea da, eta bertan gertatzen dira lehen truke sozial eta afektiboak, balioak eta sinesteak. Etorkizunean haurrarengan eraginik handiena izango dutenak dira.
Haurtzarotik
Familiaren esku-hartze goiztiarra, ekintza erraz baina oso garrantzitsuekin, deskribatutako trebetasun sozial horiek guztiak hobetzeko eta handitzeko funtsezko tresna da. Sussexko Unibertsitatearen (Erresuma Batua) azterketa berri batek erakutsi duenez, txikitan amek seme-alabekin hitz egiteko duten moduak eragin onuragarria eta iraunkorra du gizarte-trebetasunetan. Emaitzek erakutsi dutenez, amek beren seme-alabei beste pertsona batzuen sentimendu, sinesmen, desio eta asmoez hitz egiten dietenean, gogo-aldarteei buruzko mezurik jasotzen ez duten haurrek baino hobeto ulertzen dute gizartea.
Haurrek hobeto ulertzen dute gizartea, amek sentimenduez hitz egiten badiete.Ikertzaileek 3-12 urte bitarteko haurren gizarte-ulermena neurtu zuten. Ikusi zuten nola hitz egiten zuen ama bakoitzak hiru urteko seme-alabekin, elkarrekin irudi batzuk begiratzen zituzten bitartean. Konturatu ziren irudietako pertsona batzuen gogo-aldartea deskribatu zuten amen haurrek informazio hori jaso ez zutenek baino hobeto egin zituztela gizarte-ulermeneko ariketak. Amarekin izandako elkarrizketen eragina murriztu egin zen esperimentu berean, 8 eta 12 urte bitarteko haurrekin.
Ikertzaileek diote haur zaharragoek beren ikaskideen eta beste heldu batzuen eragina jasateko joera handiagoa dutela. Emaitzen arabera, beharrezkoa da haurren lehen urteetako garapen sozialaren garrantzia sakontzea.
12 urteko haurrekin beste esperimentu bat egin zen. Telebista britainiarreko ohiko pertsonaia bat erakutsi zieten, pertsona bihozgabe baten eredu tipikoa, egoera sozialen irakurketa oso desegokiak egiten dituena. Adinekoek telebista ikusten dutenean bezala, estudioko haurrek besteen lotsaren lehen sentimenduak erakutsi zituzten. Pertsonaiaren hanka-sartzeak besteek baino deserosoagotzat ere hartu zituzten, eta gaizki egiten ari zena ondo ulertzen zutela erakutsi zuten.
Ikerketaren amaieran, haurrek beren amen gizarte-ulermen bera erakutsi zuten, eta horrek erakusten du 12 urterekin haurrak helduak bezain konplexuak izan daitezkeela gizartean.
Ekintza txikiak, lorpen handiak
Ikertzaileek diote emaitza horiek erakusten dutela haurraren garapen soziala erraztea ez dela lan zaila, gogo-aldarteari buruzko hitzaldiak ez baitira zailak. Ez du hizkuntza-trebetasun nabarmenik behar, ezta gizarte-ulermen konplexurik ere. Aitzitik, horiek guztiz didaktikoak dirudite. Gurasoei beren seme-alaben garapen sozial eta emozional egokian laguntzeko beste gomendio batzuetan oinarritutako argitalpenak asko dira.
Aholku hauek ematen dituzte: semeari buru-garapenerako egokia den mailarekin erantzutea, interesatzen zaizkion ekintza edo objektuei buruz hitz egitea edo hitza erabiltzea bere keinuei erantzuteko. Halaber, gurasoei gomendatzen zaie oraindik hitz egiten ez duten haurrei keinu bidez erantzun diezaietela zenbait hitz giltzarri, hitz horiek egin aurretik eta hasi baino segundo batzuk lehenago egingo diren ekintzak zehatz-mehatz azaltzea, espazioa esploratzera motibatzea, arrakastaren aurrean zoriontzea eta haur txikien eta jaioberrien arteko topaketak antolatzea, beren gizarte-harremanak has ditzaten.
Hiru urteko adina funtsezkoa da haurren trebetasun sozialak garatzen hasteko. 2007ko azterketa, Michigango Unibertsitatean (AEB) egina. ), Society for Research in Child Development-en urteroko topaketan aurkeztuak, adin hori haurren etorkizuneko trebetasun sozial eta akademikoen iragarle zela zioen.
Azterketa horretan, ondorio onuragarriak ateratzen ziren, besteak beste, gurasoen esku-hartzeak gizarte-garapenaren esparruan haurrengan izan zitzakeen ondorio onuragarriak, estresa zuten haurrek gizarte-trebetasun gutxiago erakusteko aukera gehiago zituztela eta, era berean, haurren nutrizio desegokia arrisku-faktore garrantzitsua zela.
Sussexko Unibertsitatearen ikerketaren emaitzek erakutsi dute besteak ulertzeko erraztasunak ez duela zerikusirik portaera onarekin. Alderantziz. Ikertzaileek ikusi zuten gizarte-ulermen konplexuagoa zuten haurrek jarrera negatiboak izaten zituztela amekiko talde-proba bat egiten zutenean. Adituek diotenez, haurraren aditz-garapena ez da erabat amaitu oraindik adin horietan. Ezaugarri horrek azal lezake kontraesan horren zergatia. Hitzak modu eraginkorrean erabil daitezkeenean, portaera txarraren bidez emozioak edo beharrak gutxiago adierazi behar dira.
