Kontsumo-gaietan eskumena duten autonomia-erkidegoetako agintariek espedienteak ireki dituzte azken urteotan, atzerriko hizkuntzan etiketatutako edari freskagarriak zerbitzatzen zituzten jatetxe-arloko establezimenduen kontra edo erreferentziako autonomia-erkidegoan ofizialak ez diren hizkuntzetan elikagaiak saltzen zituzten denden kontra. Praktika legez kanpokotzat jotzen da.
Atzerriko hizkuntzako etiketatzea legez kanpoko jardueratzat hartzen da, administrazioak zehatzeko modukotzat, eta ez du zerikusirik merkatu bakarrarekin, ez Europar Batasuneko zuzenbidea arautzen duten printzipioekin. Printzipio horiek, gutxienez, kontsumitzailearentzat ulergarria den etiketatzea eskatzen dute.
Atzerriko hizkuntzan dagoen produktu bati buruzko informazioak kontsumitzailearen oinarrizko eskubideen esparrua urratzen du, eta kontsumitzailearen funtsezko alderdi batean eragiten du: osasunean. Etiketatzearen hizkuntza-eremuari dagokionez, goragoko instantzia judizialetara ere iritsi behar izan da.
Kolazko edariak italieraz
Balearretan, Justizia Auzitegi Nagusiak legez kanpokotzat jo zuen italieraz bakarrik etiketatutako koka-kolak saltzea. Epaiak berresten zuen Osasun sailburuak emandako ebazpena, Kontsumoko zuzendari nagusiak bere garaian jarritako errekurtsoa ezesten zuena, eta edari freskagarrien banatzaile baten jabeari diru-zehapena jarri ziona, kontsumoaren arloko arau-hauste administratibo baten egiletzat jo baitzuen, atzerriko hizkuntzan etiketatutako edari freskagarriak merkaturatzean.Atzerriko hizkuntzako etiketatzea legez kanpokotzat jotzen daEspediente administratiboa amaitzeko zigorraren jatorria Kontsumo Zuzendaritza Nagusian egindako salaketa izan zen. Salaketa horren arabera, hiru tabernatan (Palma de Mallorcako bi eta Magallufeko beste bat) kolazko edariak saltzen ziren italierazko etiketekin eta kontsumo-data lehenetsiarekin.
Hori dela eta, freskagarri horiek banatzen dituen enpresa ikuskatzeko bisita egin zen, eta ikusi zen 9 erretraktil zeudela, 33 cl-ko Coca-Cola poteak etiketatze osoarekin italiar hizkuntzan; beste 20 botila, 1,5 litrokoak, laranja-mamukoak; beste 24 erretraktil, limoi-mamukoak; eta beste batzuk, Coca-colakoak, 7 arte. Denak baldintza beretan, hau da, italieraz bakarrik etiketatuta.
Osagaiak ingelesez
Balearretako Justizia Auzitegi Nagusiaren beste epai batek, baina berriago batek, aurrekoaren ildotik jarraitzen du, eta kontsumoaren arloko arau-haustetzat jotzen du etiketan eta, zehazki, osagaien zerrendan ingelesez agertzea.Balearretako auzitegiaren arabera, ulermen-betebeharrak etiketako nahitaezko legenda guztiei eragiten die, eta horrek produktuaren osagai bakoitzari eragiten dio. Izan ere, nahiz eta Espainiako kontsumitzailearentzat erraz uler daitezkeen "oil" (olio) edo "salt" (gatz) bezalako adierazpenak egon, ez da gauza bera gertatzen "pickled" edo "enhancer" bezalako esamoldeekin.
Espedientatuak uste du, EBko etiketei buruzko lege- eta jurisprudentzia-interpretazio berrien babesean, produktuak merkatu bakarreko beste hizkuntza ofizial batzuetan merkaturatzeko gaituta dagoela. Kontrakoa, dio, produktuen zirkulazio askearen printzipioaren aurka egitea litzateke.
Alderantzizko posizioan dago Balearretako administrazioa; haren ustez, bai Europar Batasuneko legediak bai EBko Justizia Auzitegiak egindako interpretazioak eskatzen dute etiketatzearen nahitaezko aipamenak produktu horiek saltzen diren estatuko hizkuntza ofizialean egin behar direla.
Epaiak arrazoia ematen dio Balearretako administrazioari, eta ondorioztatzen du ez dagoela inolako tesi legal edo judizialik baieztatzen duenik ingelesezko adierazpen guztiak Espainiako kontsumitzailearentzat ulergarria izan beharko lukeela, hizkuntza hori ezagutzeko betebeharra sortuz.
Konstituzio Auzitegiak zenbait epaitan eman du bere iritzia etiketari eta etiketatik eratorritako hizkuntza-problematikari buruz, nahiz eta barne-mailan eta Estatuko hizkuntza autonomikoei buruz. Hala ere, etiketatzeak kontsumitzailearen eskubideak bereziki osasuna babesteko duen garrantziari buruzko oinarriak ezarri ditu, bai eta esparru juridikotik, elikagaien segurtasunetik, garrantzi handieneko alderdiei buruzkoak ere.
Ildo horretatik, uste du osagaien zerrendari, data-markaketari, kontserbazio-jarraibideei eta erabiltzeko moduari buruzko informazioa bereziki garrantzitsua dela kontsumitzaileen osasunerako; izan ere, horren mende dago produktuaren osasungarritasunaren ezagutza zehatza, bai bere horretan (datak eta erabiltzeko modua markatzea), bai kontsumitzailearen tolerantzia fisikoari dagokionez (osagaien zerrenda).
Hain zuzen ere, informazio berezi horrek giza osasunerako duen garrantzia da, eta, oro har, elikagaien etiketan nahitaez agertu behar duten datuen globaltasuna kontuan hartuta, Estatuak elikagaien etiketetan nahitaez agertu behar duten datuak diziplinatzeko eskumen esklusiboa ezarri duena, autonomia-erkidegoei zenbait eskumen ematearen kalterik gabe.
Gaur egungo Etiketatzeari buruzko Arau Orokorraren arabera, Espainian merkaturatzen diren elikagaien etiketen nahitaezko oharrak gutxienez Estatuko hizkuntza ofizial ofizialean adieraziko dira. Nahitaezkotzat jotzen diren oharrak dira, besteak beste, kategoria edo produktu-mota jakin batzuetarako legez aurreikusita egon daitezkeenak: produktuaren salmenta-izendapena, osagaien zerrenda, osagaien kopurua edo kategoria, kopuru garbia (ontziratutako produktuak), gutxieneko iraupen-data edo iraungitze-data, kontserbazio- eta erabilera-baldintza bereziak, erabiltzeko modua (hala badagokio), enpresaren identifikazioa, lotea, jatorrizko edo jatorrizko lekua.
Elikagaiak atzerrian soilik etiketatzeko kasuetan, operadore ekonomikoak kontsumitzaile eta erabiltzaileen eskubideak urratzen ditu, etiketatzeari buruzko baldintzak betetzen ez dituelako, eta, oro har, larritzat jo da, 601,01 €-tik 15.025,30 €-ra bitarteko isunarekin zigortzeko modukoa, kasu bakoitzaren egoeraren arabera.
