Artikulu hau itzulpen automatikoko sistema batek itzuli du. Informazio gehiago, hemen.
Euskarara itzultzeko sistemek aurrerapen handiak izan dituzte azken urteotan, baina oraindik badute zer hobetua. Hobekuntza horren parte izan nahi? Aukeratu esaldi osoak nahieran, eta klikatu hemen.
Damià Barceló, Bartzelonako Ikerketa Kimiko eta Ingurumen Institutuko ikertzailea
Ibaiak kutsatuta badaude, iturriko urak kalitate eskasa izango du.
- Egilea: Egilea FERNÀNDEZ MERK.
- arabera: Osteguna, 2004ko martxoaren 25a

Hornidura publikoko sareetatik datorren ahoko uraren kalitatea faktore askoren araberakoa da. Funtsezkoenak jatorrizko uren tratamendua dira. Ur horien osaeran, ondo deskribatutako kutsatzaileez gain, sortzen ari diren konposatuak daude, eta ez dakigu horiek osasunean duten eragina edo muga onargarriak zein diren. Damià Barcelók, Ingurumen Kimikan adituak, dio botikak edo xaboi industrialen eratorriak direla gaur egungo interesgunea. Damià Barceló CSICeko ikerketa-irakasleak koordinatzen du Europako Hondakin Uren Taldea (Waste Water Cluster). Talde horrek Europa osoko hainbat ikerketa-zentro biltzen ditu, hondakin-uren tratamendua hobetzeko proiektu komunak garatzeko. Barcelók, bere laborategian Bartzelonako Kimikako eta Ingurumeneko Ikerketen Institutuaz (CSIC) hitz egin genuenez, argi dauka kalitatezko edateko ura lortzeko modurik onena hondakin-urak hobetzeko neurriak ezartzea dela. Ziklo bereko muturrak omen dira, edozein kutsatzailek gure txorrotari eta gure osasunari eragiten baitie azkenean.
Botilako uraren kontsumoak gora egin du iturriko uraren aurrean. Edateko uraren tratamendua hobetu behar al da?
Ez. Ibaian isurtzen diren hondakin-uren tratamendua hobetu behar da. Materia organiko asko duen errekako ur batetik abiatu eta kloroa gehitzen bada, ateratzen den iturriko urak gustu eta usain txarragoa izanen du. Hobetu behar dena ibaiaren hasierako uraren kalitatea da.
Industriako hondakin-urei dagokie.
Ibaiak kutsadura-sarrera asko ditu. Batzuk industrietatik datoz, baina kutsadura lausoa ere badago, kontrolatzen oso zaila, nondik datorren ez dakielako. Nekazaritzakoa, abeltzaintzakoa, albaitaritzakoa eta hirikoa da. Ebroko uretan, adibidez, Errioxako laboreetan aplikatzen diren pestizidak aurki daitezke. Uretan aurki daitekeen beste gauza bat botikak dira, antiinflamatorioak, esaterako.
Botikak?
Erabiltzaileak ez du zertan iturriko uraz arduratu?
Osasunaren ikuspegitik, ziurrenik iturriko edateko ura botilakoa baino hobea izango da. Azken horrek ez ditu lehenengoak adina kontrol. Baina egia da gustua eta zaporea ez direla onenak. Eremuaren araberakoa ere bada. Madril eta Lleidako hirietan, adibidez, ura Bartzelonan baino hobea da. Kondal hirira Llobregat ibaitik iristen denak gatz asko darama, ibaiaren ibilguan Súriako gatz-meatzeak daudelako.
Kutsatzaile posible guztiak kontrolatzen dira?
Zer eragiten dute aipatu duzun Europako zuzentarauek?
Administrazioa, Ingurumen Ministerioa, zenbait poluitzaile kontrolatzera eta enpresetarako emisio-mugak ezartzera behartzen dute. Zuzentarau horretatik abiatuta, urte batzuetako zaintza-programa bat ezarri behar da, eta 2015era zero kutsaduraren mailara iristeko neurriak ezarri.
Zero poluzio-mailara irits daiteke?
Helburuak nahiko gogorrak izaten dira. Gero, ahal dena lortzen da.
HIRUGARREN SEKTOREKO TRATAMENDUA ETA SEDIMENTUEN KUDEAKETA
Ur pristina urria da, eta baliabideen kudeaketa egokia egiteko, ura arduraz erabili eta erabiltzen dena garbitu behar da. Hala ere, hondakin-urak tratatzeko instalazioek “ez dute erabat araztu” esan du Damià Barcelók. Ildo horretatik, ikertzaile honek gehien atsegin duen emaitzetako bat hiru instalazio pilotu diseinatzea da. Instalazio horiek tratamendu tertziarioa dute, kutsatzaile berriak, hala nola botikak edo kutsatzaile organikoak, uretatik ateratzeko. Instalazioak (bat Espainian, bi Alemanian eta beste bat Belgikan) Waste Water Cluster europar sarearen esparruan egin dira. Sare horren koordinatzailea Barceló da.
Beste puntu beltz bat sedimentuen kontrola da. Nahiz eta ibaiek, Barcelóren arabera, arazketa-prozesua oso motela izan, poluitzaileak metatu eta hondoko sedimentuetan kontzentratzen dira, eta sedimentu horiek “erloju-bonba” bihurtzen dira. Sedimentuak urruntzen badira (euriteak, uholdeak, eraikuntzak… direla eta), metatutako kutsatzaileak berriro askatzen dira zirkulatzen ari den uretara, eta uraren kutsadura izugarri handitzen da bat-batean. Hori saihestea da SedNet-en helburua; Barcelóren taldeak parte hartzen du sare horretan. Europako Batasunak sortu du SedNet, eta ibai, delta eta portuetako arroetan sedimentuak kudeatzeko praktika bideragarriak garatzea du helburu.
Erlazionatutako zona
Eta, gainera…
-
"Letra handitan nabarmendu nahi dugu zer ikustea nahi dugun txikien ordez"
-
"Elikagaien segurtasunik ez badugu, berdin dio elikagaia osasuntsua edo osasungaitza izan"
-
“Koronabirusaren aurkako babes-neurriak ez dira beti ondo ezartzen”
-
“Ozpina ez da eraginkorra elikagaiak eta gainazalak desinfektatzeko”