Elikagai seguruenak

• Egilea: Egilea MARTA CHAVARRÍAS
• arabera: Osteguna, 2016ko urtarrilaren 07a

Irudia: sumners

Milaka arau orokor edo espezifiko aldian-aldian onartzen dira elikagaien segurtasuna indartzeko. Higienea, etiketatzea, pestiziden hondakinak, albaitaritzako sendagaiak, azterketa-sistemak, elikagai-gehigarriak, gehigarriak, esportazioak eta inportazioak dira betetzen dituzten eremuetako batzuk. Azken 40 urteotan, elikagaien segurtasuna oinarri hartuta, elikagaien hornidura beste alderdi batzuetan oinarritu da, besteak beste, kaltegabekeria, animalien osasuna, etiketatzea eta trazabilitatea. Artikuluak azaltzen du zein diren Europako Batasunean kontrolatuenak diren parametroak eta elikagaiak sartzeko kontrolaren garrantzia.

Elikagaiak kontrolatzeko sistema eraginkorrak edukitzea funtsezkoa da kontsumitzaileen osasuna babesteko. Halaber, herrialdeek elikagaien segurtasuna eta kalitatea bermatu ahal izateko balio dute. Elikagai-segurtasuneko gorabehera garrantzitsuak izan ziren 90eko hamarkadan, eta, hala, Europako Batasunari eta beste herrialde batzuei elikagaien kalterik gabeko sistemak berraztertu eta herritarrak elikagai kaltegarrietatik babesteko modu berriak eta hobetuak bilatu zituzten. 2000. urtean, Ebk Elikagaien Segurtasunari buruzko Liburu Zuria aurkeztu zuen. Liburu horren abiapuntua da animalien elikadurarako oinarri juridiko berri bat sortzea, pentsuak ekoiztea eta elikagaien segurtasuna kontrolatzea.

Codex Alimentarius batzordeak arriskuak murrizteko arauak, jarraibideak eta gomendioak garatzen hasi zen, eta, batez ere, Arriskuak eta Kontrol Puntu Kritikoak Aztertzeko Sistema (APPCC), arriskuen analisiaren paradigma, arriskuen ebaluazioa, kudeaketa eta komunikazioa barne. Sistema horiek guztiak ezartzeari esker, Ebn elikagaiak baserritik mahaira kontrola daitezke.

Parametro eta elikagai kontrolatuenak

Alergenoak, poluitzaileak, metal astunak edo etiketatzea dira parametro kontrolatuenetako batzuk

Arrisku mikrobiologikoak, pestizidak edo kimikoak dira Ebko segurtasun-kontrolen kontrol-helburuetako batzuk. Trazabilitatea izan da Europan merkaturatzen diren elikagai guztientzat azken urteetako punturik indartuenetako bat. Arazoa arazo edo arrisku bat detektatzen denean puntu zehatza aurkitzea da. Kontuan izan behar da, Europako Batasunean 178/2002 Araudiak ez duela baimentzen “seguruak ez diren elikagaiak” merkaturatzea, ahaztu gabe elikagaien segurtasunean zero arriskua ez dagoela. Beraz, ez da uzten osasunarentzat kaltegarriak diren edo giza kontsumorako egokiak ez diren elikagaiak saltzen.

Kontrol-parametro nagusiak genetikoki eraldatutako organismoak (GEO), alergenoak, poluitzaileak, metal astunak, etiketatzea, mikroorganismoak, ontziratzea, pestiziden hondakinak, gehigarriak edo materialen migrazioa, besteak beste.

Elikagaiei dagokienez, garrantzi berezia ematen zaie albaitaritza-kontrolei, animalia-gaixotasunek elikagaiei eragin ez diezaieten. Hala, esnea eta haragia bezalako produktuek ekoizpen-baldintza zorrotzak bete behar dituzte zoonosiaren aurka borrokatzeko. Fruta eta barazkiek ere etengabe hartzen dituzte pestiziden hondakinak gutxitzeko azterketak.

Elikagaien sarrera kontrolatzea Ebn

Elikagaien kalitatea eta segurtasuna gero eta garrantzitsuagoa da, batez ere pertsonen mugikortasuna areagotzean. 2012an, Ebn, Promise proiektua sortu zen, hain zuzen ere legez kanpoko elikagaien sarrera-puntuak eta zenbait inportazio ekar ditzaketen mehatxuak identifikatzeko. Europan dagoeneko horretarako sistemak badaude ere, hala nola Elikagai eta Pentsuetarako Alerta Azkarra (RASFF), bere merkatuetan dabiltzan elikagaien kalterik eza bermatzen laguntzeko neurriak beti ongi etorriak dira.

Kasuan Promisebatez ere arrisku mikrobiologikoetan eta Europako hainbat herrialdetan lan egin da; izan ere, zenbait kasutan, muga-kontrolak ez dira nahikoak. Bereziki azpimarratu da patogenoen andui berrien kontrola, kontrolak Europakoak ez diren herrialdeetako elikagaiak legez kanpo inportatzeagatik. Kontuan izan behar da hirugarren herrialde batzuetan ez dutela teknologia ezta higiene baldintza egokirik ere.