Elikagai funtzionalen ikerketa goraldian dago. Gauza berri guztiekin gertatzen den bezala, erabili beharreko terminoek nahasketa sortzen dute, eta irakiteko merkatu batek izan ditzakeen onurak ikusteko daude, nahiz eta joera sumatzen den. Enric Canela biokimikariak eta nutrazeutikoetan adituak denbora eman behar dela uste du. Hau da, ikerketan sakontzea, egungo dietaren defizitean fintzea eta metatutako ezagutza erabiltzea, bai industrian bai mundu akademikoan, zer gehigarri behar ditugun hobeto definitzeko.
Enric Canela, Bartzelonako Unibertsitateko biokimikako eta biologia molekularreko katedraduna izateaz gain, ondo ezagutzen du zer gertatu den nutrazeutiko, elikagai funtzional edo alikamentuetan. Duela urtebete eskas sortu zen Elikadura eta Osasunerako Agora Elkarteko (ANIS) lehendakaria da. Elkarte horren bidez, produktu nutrazeutikoei eta, aldi berean, elikadurari buruzko ezagutza eta eztabaida dinamizatzen saiatzen da. Haren iritziz, elikagai funtzionalak arduraz erabili behar dira, eta horrek dietan eta elikaduran hezkuntza eta prestakuntza handiagoa eskatzen du. Erosle konpultsiboa edo hipokondriako bat ez bada, kontsumitzaileak jakin beharko luke zer gutxi kontsumitzen duen bere dietan, eta, behar izanez gero, ekarpen gehigarria egin beharko luke.
«Definizioaren arazoa konplexua da», aurreratu du Enric Canelak. «Oraindik ez dago erabat onartutako definiziorik». Aditu horren iritziz, «nutrazeutiko» terminoak onarpen desberdinetara irekita jarraitzen du, nahiz eta formulazio honen alde agertu: «Osasunerako onura gehigarria ekartzen duten elikagaien osagaiak direla esan genezake». Elikagai normalak onura dakarkio osasunari, baina funtzionalak balio erantsia ematen dio osagairen bat (nutrazeutikoa) eduki edo gehituz, hala nola azido folikoa, omega 3, zuntza, kolagenoa edo polisakaridoak, besteak beste. Beraz, «elikagai funtzionalak nutrazeutikoak ditu». Oraindik bada termino horiek sinonimotzat erabiltzen dituenik ere, baina Canelak dio «etorkizunean bereizi egingo direla».
Aditu horren iritziz, japoniarrek askoz gehiago findu dute definizioan; AEBn, berriz, esan liteke Europak baino zabalera handiagoa dutela. «Duela urte batzuk hasi ziren Japonian gaixotasunen prebentziozko elikadura aztertzen, sojak, algek edo arrainak minbizien prebentzioan duten zeregina aztertuz». Bestalde, AEBn «produktu-kopuru handia» baimendu da, eta horietatik «zerbaitetarako hobetzen edo ondo doazela» esan daiteke. Europan eta Espainian legeria murriztaileagoa da, ezin da esan «hau ondo doa bestearentzat», «egin lezake» baizik.
Elikagai transgeniko bat ere elikagai funtzionala izan liteke, baina, Canelak dioenez, bi definizio desberdin dira, eta, nolabait, elkar osatzen dute, baina gauza desberdinak adierazten dituzte. Elikagai funtzional transgeniko bat izan daiteke, elikagai funtzional ez-transgeniko bat edo elikagai transgeniko ez-funtzional bat. Transgeniko bat ere izan liteke, baina, Canelak dioenez, elkarren osagarri diren bi definizio dira, baina ez dira beti berdinak. Tomatea ingeniaritza genetikoaren bidez hobetzen bada eta likopeno gehiago badu, zelulen narriadura prebenitzen lagun dezakeen antioxidatzaile bat, «orduan elikagai funtzionala da, nutrazeutiko batekin aberastua, kasu honetan likopenoa».
