Etiketatze osoa eta segurua

• Egilea: Egilea NATÀLIA GIMFERRER MORATÓ
• arabera: Asteartea, 2010eko abuztuaren 31

Irudia: ricardo

Elikagaien alergien intzidentzia-tasak gora egin du mundu osoan, Europako Batasuneko Giza Elikadurari buruzko Batzorde Zientifikoaren datuen arabera. Gaixotasun horiek dituzten pertsonentzat, etiketatzea informazio-iturri bikaina da eta segurtasunerako funtsezko tresnetako bat. Alergeno ohikoenak behi-esnea, fruta, lekaleak, arrautzak, krustazeoak, intxaurrak, arraina eta garia dira. Hala ere, Europako Zientzia Batzordeak hauteman du etiketetan ez direla zehazten erabiltzen diren eta kontrako erreakzioak eragin ditzaketen elikagai-gehigarri asko.

Imagen: ricardo

Inguruabar horiek guztiek azpimarratu dute neurri egokiak hartu behar direla elikagai-alergiak edo intolerantziak dituzten kontsumitzaileei laguntzeko eta elikagaien osaerari buruzko etiketa osatuago eta zehatzagoa emateko. Neurri horietan, ezarritako legeria berritu behar da, informazio guztia argitzeko parametroak sartuz. Azken produktuan kopuru hori baino gutxiago adierazten duten osagai konposatuen osagaiak etiketan sartzeko beharra ezartzen duen % 25eko legea ezabatu da, eta, alergia sor dezakeen edozein osagai gehituz gero, azken produktuan sartu behar dela ezartzen da elaborazio-prozesuan. Etiketak irakurtzen eta interpretatzen jakitea funtsezkoa da alergikoentzat, eta jakin behar dute zer informazio izan behar duten eta nola.

Zer eskatu behar den

Kontsumitzen diren elikagaien osagai guztiak identifikatzen laguntzen dute etiketek. Beraz, horri buruzko informazio guztia zehatza eta ulergarria izatea eskatzen du. Ontziratutako produktuetan ez ezik, produktu freskoetan ere bai.

Etiketetako informazioak zehatza eta ulergarria izan behar du

Merkatuetan erosten diren edo soltean saltzen diren haragiak, arrainak, arrautzek edo landareek ere etiketatuta egon behar dute, elikagaiaren izen komertziala, harrapaketa- edo hazkuntza-eremua eta ekoizpen-metodoa identifikatzeko. Arrainean adierazi behar da akuikulturatik, erauzketa-arrantzatik edo itsaski-bilketatik datorren, eta aurkezpena (xerrak, osorik, bururik gabe…).

Light janariak ere nahasgarriak izan daitezke. Balio energetiko txikikoak dira, beraz, homologoaren aldean gutxienez %30eko murrizketa izan duten produktuak. Bien bitartean, balio energetiko txikiko elikagaiek gehienez ere 40 kilokaloria ematen dituzte 100 gramo bakoitzeko, eta likidoek 20 kilokaloria 100 ml bakoitzeko. “Energia-ekarpenik gabeko” produktuek, guztira, 4 kilokaloria dituzte 100 gramoko.

Animalien ongizatea etiketatu?

Europako Batasunak animalien ongizateari buruzko etiketa bat sortzea eztabaidatu du. Gai horri buruzko txosten berri batek aditzera ematen du animaliak babesteko eta ongizaterako erreferentzia-zentroen Europako sarea sor daitekeela, Europako Batzordeak 2009an egindako kanpo-azterketa baten emaitzetatik abiatuta. Helburu nagusia kontsumitzaileei ongizatea errespetatzen duten produktuak identifikatzen eta aukeratzen laguntzea da, ekoizleei pizgarri ekonomikoa emateko animalien ongizatea hobetzeko. Txostenak beste aukera batzuk ere proposatzen ditu abereen osasunerako erreferentziazkoak diren erkidegoko laborategietan beste sare mota bat ezartzeko, eta laguntza teknikoa eman lezake etiketetan eta ziurtagirietan animalien ongizaterako politikak egin eta aplikatzeko.

Etiketa lagungarria

Elikagai-aniztasuna ezinbestekoa da beharrezko elikagai guztien kontsumoa bermatzeko eta elikadura osasuntsu eta askotarikoa izateko. Irensten diren elikagaien nutrizio-balioa zehatz-mehatz ezagutu eta besteekin alderatzeko, ezinbestekoa da etiketak irakurtzea. Elikagai egokiak aukeratzen ere laguntzen dute, kontsumitzaile bakoitzaren beharren arabera. Elikagairen bati alergia edo intolerantzia dioten pertsonek, zalantzarik gabe, jakiten dute aukeratutako produktua kontsumi dezaketen.

Askotan, 100 g bakoitzeko eta, batzuetan, zatika adierazitako mantenugaien edukiari buruzko informazioa ematen du etiketak. Bertan, honako hauek zehazten dira: energia-balioa kilokaloriatan, proteinak -horien iturri nagusia haragia, arraina, arrautzak, esnea eta lekumbresa-, karbohidratoak, azukreak eta almidoiak, gantzak, saturatuak edo ezarriak, zuntza eta bitaminak eta mineralak. Azken horietan, 100 g elikagai ematen duen eguneko kopuru gomendatuaren (QDR) ehunekoa gehitu behar da.