Artikulu hau itzulpen automatikoko sistema batek itzuli du. Informazio gehiago, hemen.

Euskarara itzultzeko sistemek aurrerapen handiak izan dituzte azken urteotan, baina oraindik badute zer hobetua. Hobekuntza horren parte izan nahi? Aukeratu esaldi osoak nahieran, eta klikatu hemen.

Elkarrizketa

Jose M. Durán Altisent, 'Hidrotilapia' proiektuaren zuzendaria

«Hidrotilapian, arrainen hondakinak ongarri bihurtzen ditugu lizarrak hazteko»
Egilea: Mónica G. Salomone 2006-ko otsailak 10
Img altisentp

Zer dute ezaugarri komun lizarrek eta arrainek? Erantzuna Hidrotilapia proiektuan dago. Proiektu hori Madrilgo Unibertsitate Politeknikoko Nekazaritzako Ingeniaritzako ETSI Landare Ekoizpeneko Sailak garatu zuen eta José Mk zuzendu zuen. Duran Altisent. Baratze-laborantza eta tilapia, ur gezako arrain antzeko bat, akuikultura eta laborantza hidroponikoa (lurrik gabea) uztartu nahi dituen teknika akaponikoa erabiliz.

Irudia: Claudio Álvarez

Elkarrizketa honetan José Mek azaltzen duen bezala. Durán Altisent, Hidrotelapia proiektuaren zuzendaria, lizarrak eta tilapia izeneko ur gezako arrain antzeko bat elkarrekin landatzean datza. Abantailak asko dira, Hidrotilapiak nabarmen handitzen baitu bi laboreen eraginkortasuna. Eta hori oso helburu bilatua da: tilapia (Oreochromis sp. ). Asian eta Iberoamerikan, batez ere, asko kontsumitzen da. Garrantzi ekonomiko eta ekologiko handiko espeziea da, eta Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundearen (FAO) arabera, milioi bat tonako ekoizpena du. Lizarrari dagokionez, Espainia munduko bigarren ekoizlea da AEBen atzetik.

'AKAPONIKA', GORANTZ DOAN TEKNIKA
Irud.
Irudia: Claudio Álvarez

Akuikultura landare mota ugariren laborantza hidroponikoarekin -lurzorurik gabekoa- integratu nahi du akaponikak. Teknika goraka doa, batez ere Ozeano Barean. Asiako eskualde batzuetan arroza landatzen da, eta, urpean dagoenez, tilapia kumeak askatzen dira, arrainak gizentzeko aldiaren amaiera arrozaren uztarekin bat etor dadin.

Birjina Uharteetako Unibertsitateak, adibidez, sistema akaponiko bat du, astean 40 bat letxuga-kaxa eta sei astean ehunka kilo arrain ekoizteko diseinatua. Letxugak poliestirenozko ‘txalupen’ gainean flotatzen ari dira.

Hidrotilapia proiektuan ideia horretatik abiatzen da, baina ponpaketa-sistema bat erabiltzen da, arrainen ura laborantzara eramaten duena, eta handik jaisten da —berriro ere arrainetara— grabitatearen bidez. Sustraietatik igaro ondoren, ura pobretu egiten da elikagaietan; kopuru zuzenetan jartzeko, sentsore batzuek besterik gabe detektatzen dituzte falta direnak.