Elikagai probiotikoak ez dira gizakiarentzat bakarrik gomendagarriak. Zenbait ikerketak erakutsi dutenez, bifidobakterioek eta laktobaziloek eragin positiboa dute zenbait animaliaren osasunean (adibidez, txerri ernaldu berriarena), handitu egiten baitute hazteko abiadura, eta murriztu egiten baitituzte elikadura-aldaketaren ondoriozko digestio-arazoak. Beste ikerketa esperimental batzuen arabera, gainera, probiotiko bidezko elikadura osagarriak hesteetako osasuna hobetzeaz gain, eraginkorra da salmonelak hegazti eta txerrietan duen eragina murrizteko. Faktore hori kontuan hartu behar da haragi-ekoizpeneko kateen kontrol integralean.
Surreyko barrutiko (Erresuma Batua) Weybridgeko ikertzaile-talde batek txerri-hesteetako 3D eredu baten bidez egindako azterketak zabaldu ditu Edinburgoko Society for General Mikrobiology erakundearen bidez. NASAren teknologian oinarritutako teknika berri horri esker, ikertzaileek txerri baten hesteetako giro naturala birsortu ahal izan zuten, mota horretako modeloen bidez. Modu horretan, animalia bizirik erabili gabe txerri elikaduran probiotikoak sartzeak izan ditzakeen abantailak ikus daitezke.
Azterketa horiek txerrien salmonella kontrolatu eta erauzteko duten garrantziaz gain, 3D eredu hori aukera bikaina da animaliak ikerketa zientifikoan erabiltzeko. Bere arduradunen arabera, lan honek oraindik ez du zehatz-mehatz finkatu nola lan egiten duten probiotikoek salmoneta-mailak murrizteko, baina 3D ereduak bere mekanismoak erakutsiko ditu.
Prebalentzia murriztea
Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA, ingelesezko sigletan) badaki garrantzi handia duela osasun- eta ekonomia-aldetik txerri-haragian salmonela egoteak. Europako organismo horren Arrisku Biologikoen Talde Zientifikoaren arabera, arrautzen eta hegazti-haragiaren ondoren, txerria da pertsonei salmonelosia transmititzeko elikadura-iturri nagusietako bat, nahiz eta ikertzaileek onartzen duten proportzio hori aldatu egiten dela herrialdeen arabera.
Txerria, arrautzen eta hegazti-haragiaren ondoren, pertsonei salmonelosiak eragiten dien elikadura-tranmisio nagusietako bat da.
Txerri-produkzioan salmonella indargabetzeko arriskuaren eta aukeren ebaluazioari dagokionez (2006ko martxoaren 16an hartutako iritzia), Arrisku Biologikoen Talde Zientifiko honek hau ezartzen du: «Oro har, salmonellaren kontrola elikagai-kate osoan prebentzio-ekintzak aplikatzean oinarritzen da. Zehatzago esanda, salmonela zerrategietan sar ez dadin, itxituraren barruan ez kutsatzeko eta infekziorako erresistentzia areagotzeko».
Kezka horren ildotik, EFSAk Europar Batasuneko Institutuen partzuergo bat sortzea proposatu zuen, baliabideak eta esperientziak bateratzeko eta txerrietan salmonella egoteari buruzko arrisku mikrobiologikoaren benetako ebaluazioa egiteko, gure erkidegoan duen nagusitasuna murrizteko.
Antibiotikoen alternatiba
Europako Batasunean pentsuan antibiotikoak erabiltzeko debekua duela gutxi ezarri da, eta hori kontuan hartu behar da antibiotikoekiko bakterio-erresistentziaren garapena geldiarazteko ahaleginaren barruan, animalietan gaixotasunak prebenitzen eta haien hazkundea sustatzen laguntzeko. Batzuentzat, neurri horrek txerriaren produktuen segurtasunari eragin diezaioke.
Txerrien osasuna hobetzeko garatutako estrategietako batzuk, bereziki esne-txerriena, antibiotikoen alternatiba gisa, hauek dira: haien dieta azido organikoekin, probiotikoekin, prebiotikoekin, traza-elementuekin, nukleotidoekin, glutaminarekin edo zenbait belar eta espezietan dauden fitokimikoekin ordeztea, baita horietako batzuen konbinazioa ere; probiotikoen aukera oparoenetako bat. Orain, 3D birsortzeko metodo berri horrek datu berriak eman ahal izango ditu txerrietan salmonela kontrolatzeko mekanismo eta irismenari buruz, bere dietan agente probiotikoak emanez.
Osasun publikoaren alde
Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2160/2003 Erregelamenduak, 2003ko azaroaren 17koak, salmonela eta elikagaiek transmititutako beste agente zoonotiko espezifiko batzuk kontrolatzeari buruzkoak, xedatzen du erkidegoko helburu batzuk ezarri behar direla salmonellako serobarren (serotipo) prebalentzia murrizteko, osasun publikorako garrantzitsuak baitira. Erregelamenduaren arabera, helburuetan gehienezko denbora-muga bat sartu behar da helburuak lortzeko, unitate epidemiologikoaren definizioa, helburuak lortu direla egiaztatzeko beharrezkoak diren eskema analitikoen definizioa eta, hala badagokio, osasun publikorako garrantzia duten salmonella-serobarren definizioa. Erregelamenduaren arabera, kontrol-metodo espezifikoei buruzko arauak proposatu aurretik, Batzordeak Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzari (EFSA) kontsulta egin behar dio.
Elikagai probiotikoek mikroorganismo biziak dituzte, janez gero irensten direnak, eta ondorio positiboak dituzte kontsumitzaileengan, hesteetako bakterio-floran eragiten baitute. Horren adibide dira bakterio laktikoak dituzten jogurt eta esne hartzituak. Horien eraginak, osasunari mesede egiten diotenak, aspalditik ezagutzen dira, eta gaur egun elikagai funtzional berriak garatzeko abiapuntu dira.
Elikagai prebiotikoek digeritu ezin diren elikadura-osagaiak dituzte, eta hesteetako bakterio onuragarrien hazkunde selektiboa ("bifidobakterioak" eta "laktobaziloak") sustatzean osasuna hobetzeko ahalmena dute. Elikagai prebiotikoaren adibide bat frukto-oligosakaridoekin aberastutako esnea da. FOSak elikagai begetal askotan agertzen dira (porrua, tipula, zainzuria, baratxuria, orburuak eta tomateak, besteak beste). Hala ere, elikagaien bidez egunero hartzen den kopurua oso txikia da. Horregatik, eta osagai osasungarriak direla kontuan hartuta, kontsumoa handitzea gomendatu da. Hori lortzeko moduetako bat da elikagaietan osagai erantsi gisa sartzea.
