Artikulu hau itzulpen automatikoko sistema batek itzuli du. Informazio gehiago, hemen.

Euskarara itzultzeko sistemek aurrerapen handiak izan dituzte azken urteotan, baina oraindik badute zer hobetua. Hobekuntza horren parte izan nahi? Aukeratu esaldi osoak nahieran, eta klikatu hemen.

Nola jarduten du ‘Camppylocter’?

Campylobacterrek GPS moduko bat du, elikatzeko eta hazteko lekurik egokiena aurkitzeko.
Egilea: Marta Chavarrías 2013-ko martxoak 7
Img campylobacter
Imagen: Wikimedia

Campylobacter da elikagaien intoxikazioaren arrazoi nagusietako bat. Gehienetan, gutxi prestatutako hegazti-haragia jaten da. Patogeno hori ohikoenetako bat zerk bihurtzen duen zehazteak lagundu lezake hura kontrolatzeko modu berriak aurkitzen. Elikagaiak Ikertzeko Britainia Handiko Institutuko adituek egindako azterketa berri batek (IFR) aurrea hartzen dio patogeno patogeno horri, besteak beste E. coli edo Salmonellari, eta “elikatzeko” lekurik egokiena aurkitzeko gaitasuna aldatzeko gaitasuna ematen diote. Artikuluak azaltzen du zer den gaitasun hori, hots, bakterio-munduko satelite bidezko nabigazioa.

Camppylocter bakterioak, Europako Batasunean giza campylobacteriosiosiodun bederatzi milioi bat kasuz arduratzen den bakterioak, urtero, Elikadura Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (ESA) arabera, mantentzeko eta, beharrezkoa bada, bere jokabidea aldatzeko gai diren sistemak ditu, elikagai gehiago dauden lekura joateko. Elikagaiak Ikertzeko Britainia Handiko Institutuko (IFR) ikertzaileen arabera, bakterio horrek “satelite bidezko nabigazio-sistema” moduko bat izango luke, norabide jakin batean “igeri” egiteko aukera ematen duena. Ikerketaren arduradunen iritziz, nabigazio-sistema horiek nola eragiten duten jakiteak lagunduko du patogeno batek edo besteek etorkizunean eragiten dituzten gaixotasunak prebenitzen.

Campylocterrerako GPS bat

Campylobacterren kezka nagusia elikatzeko eta ingurune egokia aurkitzeko beharra da

Campylocterrek behar adina janari aurkitu behar du mantentzeko, baita arnasa hartzeko eta energia sortzeko bitarteko egokia ere. Patogeno honek isats luze moduko bat du, flageloak, igeri egiteko eta mugitzeko erabiltzen dena. Bakterioak, oro har, ingurune desberdinetan bizirauteko egokituta daude, eta hainbat mekanismo erabiltzen dituzte ingurumen-beharrak detektatzeko eta horiei erantzuteko. Gaitasun horietako bat da biziraupen handiagoko lekuetara mugitzea. Campylobacterren kasuan, gai da hobeto elikatzeko eta, neurri txikiagoan, arnasketa errazagoa izateko lekuak bilatzeko.

“Igeri egiteko” gaitasunaz gain, biziraupenerako norabide zehatz eta finkoa ezartzea ere garrantzitsua da, Campylocter egiten duen bezala. IFRko adituek diotenez, “elikatzeko beharra” da horren kezka nagusia. Mark Reuterren ustez, ikertzaile nagusia, “norabide jakinik gabe mugitzea ez da eraginkorra”, beharrezkoa da, Campylockacter egiten den bezala, non joan nahi den jakitea. Bizirik iraun nahi badu, nahikoa janari izan behar du patogeno horrek, baita arnasa hartzeko bitarteko egokia ere. Adituek “energia sortzeko prozesua” deitzen diote horri. Patogenoak lehentasuna ematen dio, arnasketa eraginkorragoa den leku bat baino gehiago, elikatzeko leku elikagarriago bat baino.

Hegaztiak, gordailu nagusia

Hegaztiak, besteak beste, txitak, oilo erruleak, ahateak, indioilarrak, okak edo galeperrak dira Campylobacterspp. Kasu gehienetan, animalia jaio ondoren agertzen da bakterioa, eta iraunkorra izan daiteke. Hori dela eta, infekzio-biderik ohikoena animalia eramaileetatik datorren haragiaren kontsumoa da, baita pasteurizatu gabeko esnea ere. Astean zehar ere iraun dezake uretan, eta azaleko uretara edo uretara pasatu.

Urak tratamendu egokia jasotzen ez badu, animalien eta gizakien infekzio-bidea ere izan daiteke. Landetxean neurri egokiak hartzea ere erabakigarria da Campylobacter kontrolatzeko. Kasu honetan, Edinburgoko Unibertsitateko Albaitaritza Eskolako Mark Stevensen arabera, “konponbidea ez litzateke antibiotikoen etengabeko erabilera izango”, eta, ondorioz, erresistentzia garatzeko arriskua.

Campylocter animalien hesteetan egoten da, batez ere oilategiko hegaztietan, eta beherakoa, urdaileko mina eta gonbitoak eragin ditzake. Hegazti horietako askok ez dute gaixotasuna garatuko eta ez dute sintomarik azalduko; beraz, ezin da erraz identifikatu. Gaizki egositako haragia jateagatik edo kutsatutako animaliekin kontaktu zuzena egiteagatik edo esne kutsatua edatzeagatik sortzen da kutsadura. Campylobakteriosia berez desagertzen da tratamendurik gabe. Gaitza ez harrapatzeko, elikagaiak ongi prestatu behar dira, batez ere oilasko haragia, eta ongi garbitu eskuak komunera joan eta elikagaiak manipulatu aurretik.