Artikulu hau itzulpen automatikoko sistema batek itzuli du. Informazio gehiago, hemen.
Euskarara itzultzeko sistemek aurrerapen handiak izan dituzte azken urteotan, baina oraindik badute zer hobetua. Hobekuntza horren parte izan nahi? Aukeratu esaldi osoak nahieran, eta klikatu hemen.
Udan non eta noiz jan
- Egilea: Egilea JUAN RAMÓN HIDALGO MOYA
- arabera: Asteartea, 2002ko abuztuaren 20a
Jatetxe zerbitzuak berariazko legeen bidez arautzen dira, eta lege horiek establezimendu desberdinen kategoria eta haien jarduera sailkatzen dituzte. Indarrean dagoen araudia, ezarritako sailkapenaren berri ematen duena, ikusteak balio diezaguke erospena ez emateko, batez ere udan, sasoi horretan ugariak baitira otorduak zerbitzatzeko era guztietako lokalak.
Ez da harritzekoa udan, eta turisten etorrera aprobetxatuz, prezio modaleko menuak edo kategoria desberdinetako jatetxeak iragartzen dituzten lokalak ugaritzea. Galderak berehala sortzen dira: lokalak legez gaituta daude iragartzen dituzten zerbitzuak emateko? Zer baldintza bete behar ditu establezimendu batek janaria zerbitzatzeko? Zer esan nahi dute, adibidez, jatetxe bateko atean jarritako hiru sardexkek?
Gaur egun, Konstituzioak eta kasuan kasuko autonomia-estatutuek esleitzen diete turismoa antolatzeko lege-esparrua autonomia-erkidegoei, eskumen esklusiboak baitituzte arlo horretan, eta beren legeria onartzeko bidea ematen baitie. Aipatu araudiek arautu dituzten funtsezko helburuen artean sartu da turismo zerbitzuen erabiltzailearentzako kalitatearen defentsa eta bermea, turismo jarduera guztiaren azken hartzaile gisa. Horrelako zerbitzuen erabiltzaile/kontsumitzaile garen aldetik ditugun eskubideak zehatz-mehatz ezagutzea berme onena da gu erbesteratu ez gaitzaten. Hori dela eta, lehenengo hurbilketa bat egitea proposatzen dugu, turismoari buruzko legerian udan otorduak zerbitzatzen dizkiguten lokalei buruz ezartzen diren mota eta kategorien inguruan.
Turismoko araudian, besteak beste, zaharberritze-zerbitzuak sartzen dira. Zerbitzu horiek “ostaturik ez” eta “osagarri” jarduera turistikotzat hartzen dira, eta jarduera horretan profesionalki aritzen diren turismo-enpresek ustiatzen dituzte. Funtsean, jendeari irekitako establezimenduen bidez janariak edo edariak hornitzea da, horietan lehentasunez kontsumitzeko.
Beren ezaugarriak kontuan hartuta, establezimendu horiek bi taldetan sailkatu dira, araudi autonomikoen arabera, ondo bereizitako bi taldetan, eta kontuan hartu da jatekoak edo tapak eta errazioak zerbitzatzeko aukera:
Jatetxe-arloko turismoari buruzko araudi autonomikoen arabera, jakiak kartan, menuetan edo plater konbinatuetan zerbitzatzeko aukera jatetxe eta kafetegietarako bakarrik da. Establezimendu baten eta bestearen arteko desberdintasuna platerak edo jaki gutxi-asko konplexuak zerbitzatzeko aukerak mugatzen du, edo plater prestatu sinpleak edo plantxan edo frijigailuan konbinatuak zerbitzatzeko aukerak.
Jatetxetzat hartuko da sukaldea eta jantokiko zerbitzua duen establezimendua, jendeari prezio, janari eta edarien bidez lokal berean kontsumitzeko aukera emateko, eta ez da beharrezkoa sukaldea izatea. Kafetegia, berriz, establezimendu bat da, tabernako zerbitzu guztiak eman ditzakeena, jendeari edozein ordutan prezio bidez eskaintzen diona, jendearentzat irekita dagoen bitartean, eta lokal berean zuzenean plantxan edo frijigailuan egindako plater bakun edo konbinatuak kontsumitzeko, jantoki independenterik izan beharrik gabe. Kontsumitzaileak, gainera, jatetxeetan erretzaileentzako edo ez-erretzaileentzako eremu bat eska dezake, eta behar bezala seinaleztatuta egon beharko dute.
Kategoria. Jatetxe edo kafetegi baten kategoria baldintza jakin batzuk betez ezartzen da, eta grafikoki adierazten da sardexken edo katiluen bidez, hurrenez hurren. Jatetxeak bost kategoriatan sailka daitezke: 5 sardexka (luxua), eta lau sardexka batetik bestera. Beren kategoria lokaletik kanpo ikusteko moduko identifikazio edo plaka baten bidez identifikatu beharko dute. Kafetegiak hiru zatitan: hirutik bat arte.
|
*(Taula Aragoiko legediak horrelako establezimenduentzat ezarritako baldintzei jarraiki egin da).
Tapasetik alde egiteaTaberna edo kafetegi izenekoek debekatuta dute menu-zerbitzua, plateren karta, banketeak, plater konbinatuak edo beste edozein janari-zerbitzu egitea, bai eta horrelako zerbitzuak eskaintzen dituzten kartel edo iragarkien bidez publizitatea egitea ere, aurreko establezimenduentzat erreserbatuta geratzen baitira. Horrek ez du galarazten lokal berean lehentasunez kontsumitzeko beste elikagai batzuk zerbitzatzeko aukera, hala nola aperitiboak, ogitartekoak eta gozokiak.
Tabernatzat hartu behar dugu jendeari, prezio bidez, pintxoak eta ogitartekoak, hotzak edo beroak, laguntzeko edo ez emateko barra edo mahai-zerbitzua duen establezimendua, lokal berean kontsumitzeko.
Sarrera libreko lokalak Turismo establezimenduak publikoak eta sarbide librekoak dira beren zerbitzuak kontratatu dituztenentzat. Ezartzen diren murriztapen bakarrak hauek dira: legeetan zehaztutakoak, garatutako jarduera arautzen duten arau espezifikoetan zehaztutakoak eta, halakorik izanez gero, jatetxe-arloko turismo-enpresek ezar dezaketen barne-erregimeneko Erregelamenduan ezarritakoak. Araudi horrek ezin du, inola ere, arau diskriminatzailerik izan jaiotza, arraza, sexua, erlijioa, iritzia edo beste inguruabar pertsonal edo sozial bat dela-eta. Hala ere, turismo-establezimenduen jabeek beren establezimenduetan pertsonak onartzea ukatu edo mugatu ahal izango dute, edo pertsona horiek establezimenduetatik kanporatu ahal izango dituzte, baita, beharrezkoa izanez gero, agintari eskudunaren laguntzarekin ere, “barne-araudia, gizarte-bizikidetza onaren arau logikoak edo kasuan kasuko zerbitzu edo jarduerarekin zerikusirik ez duen beste helburu baterako instalazioak erabili nahi dituzten pertsonak”.
Bibliografía
- Autonomia Erkidegoaren 6/2001 Legea. Kanariar Uharteak, 2001eko uztailaren 23koa, Kanarietako lurralde-antolamenduaren eta turismoaren arloko presako neurriak ezartzen dituena.
- Konstituzioaren 7/2001 Legea. A Asturiasko Printzerria, 2001eko ekainaren 22koa, Turismoarena.
- C.A.ren 2/2001 Legea. Errioxan, 2001eko maiatzaren 31n, Turismoan.
- Autonomia Erkidegoaren 12/1999 Legea. Andaluzian, 1999ko abenduaren 15ean, Turismoan.
- Autonomia Erkidegoaren 8/1999 Legea. Gaztela-Mantxan, 1999ko maiatzaren 26an, Gaztela-Mantxako Turismoa Antolatzean
- Autonomia Erkidegoaren 5/1999 Legea. Kantabriakoa, 1999ko martxoaren 24koa, Kantabriako Turismoa Antolatzekoa.
- C.A.ren 2/1999 Legea. Balear Uharteetan, 1999ko martxoaren 24an. Balear Uharteetako Turismo Jenerala.
- Kode Zibileko 1/1999 Legea. Madril, 1999ko martxoaren 12koa, CA Madrileko Turismoa Antolatzekoa.
- C.A.ren 3/1998 Legea. Valentzian, 1998ko maiatzaren 21ean, Turismoan
- C.A.ren 10/1997 Legea. Gaztela eta Leonen, 1997ko abenduaren 19an, Gaztela eta Leongo Turismoan.
- 11/1997 Legea, Murtziako Eskualdearena, 1997ko abenduaren 12koa, Murtziako Eskualdeko Turismoarena.
- Autonomia Erkidegoaren 9/1997 Legea. Galizian, 1997ko abuztuaren 21ean, Galizian turismoa antolatu eta sustatzeko.
- C.A.ren 2/1997 Legea. Extremadurakoa, 1997ko martxoaren 20koa, Extremadurako Turismoarena.
- Konstituzioaren 7/1995 Legea. Kanarietako A., 1995eko apirilaren 6koa, Kanarietako Turismoa Antolatzekoa, 7/1997 Legeak eta 5/1999 Legeak aldatua.
- Autonomia Erkidegoaren 6/1994 Legea. EAEkoa, 1994ko martxoaren 16koa, EAEko Turismoa Antolatzekoa. Euskal Herrikoa.