Adineko Jendea Adeitsu Tratatzen duten Hirien Munduko Sarea. Izenak dena esaten du. Mundu osoko udalerriak konkistatu nahi ditu ekimen honek, gehien bizi direnen ongizatea zaintzeko konpromisoa har dezaten. Orain arte, 22 herrialdetako 35 hirik osatzen dute zerrenda.
Zahartze aktiboa bultzatzen duen hiria da adinekoekiko adeitsua. Adin handieneko biztanleen bizi-kalitatea hobetzeaz arduratzen da, eta haien parte-hartze soziala, autonomia eta jokabide osasungarriak sustatzen ditu. Azken batean, adineko pertsonen neurriko udalerria da. Mugikortasuna errazten duten garraio-sistemak; horiek ezagutu, errespetatu eta barne hartzen dituen kultura; osasun-zerbitzu irisgarriak eta horiek baloratzen eta isolamenduaren aurka borrokatzen laguntzen duten baliabideak.
Baina non daude hiri hauek? Gaur egun, 22 herrialdetako 35 udalerrik osatzen dute sarea. Gurean, oraingoz, Donostiak amore eman zuen. Herria aitzindaria da Espainian sarean parte hartzeko orduan, eta dagoeneko jakinarazi du igogailuen eta arrapala mekanikoen bidez irisgarritasuna hobetzeko asmoa duela. Baina, gainera, parte hartzeko beste hobekuntza batzuk egin beharko dira.
Aniztasunerako diseinua
Herri bakoitza bertako biztanleei egokitu behar zaie. Guztientzako zerbitzuak izatea eta, beraz, aniztasunerako diseinatzea. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME), proiektua bultzatzen duenak, uste du diseinu horretan funtsezkoa dela “mendekotasuna duten adineko pertsonen eraginkortasuna ahalbidetzeko”.
Funtsezkoa da “inoren laguntza behar duten adineko pertsonen eraginkortasuna ahalbidetzeko”.
Hainbat gaitasun dituzten erabiltzaileak izatea aurreikusi behar da, autonomia ezgaitasunaren gainetik nabarmentzea, bainurako behar adina eserleku eta instalazio izatea, eraikinetara sartzeko arrapalak izatea, pertzepzio-, intelektua- eta kultura-beharretara egokitutako komunikazio-teknologiak izatea. “Laburbilduz, espazioek eta egiturek irisgarriak izan behar dute”, dio OMEk argitaratutako gida batek.
Pertsonen jarrerari dagokionez, edozein espazio publiko eta pribatutan errespetua eta begirunea izatea espero da; haurrak zahartzeari buruz hezi behar dira, helduak “modu errealistan eta ez-estereotipatuan” aurkeztu behar dira, belaunaldien arteko elkartasuna sustatu behar da, gizarte-harremanak erraztu behar dira eta oztopo ekonomikoak, hizkuntzakoak edo kulturalak minimizatu.
Hiri adiskidetsuek bete beharreko baldintzak zein diren ziurtatzeko, kontrol-zerrenda batzuk daude. Horietan, udalerriek hainbat esparrutan bete behar dituzten funtsezko alderdiak biltzen dira eta haien aplikazioa egiaztatzen da. Zerrenda 22 herrialdetan egindako kontsulta baten emaitzetan oinarritzen da, eta “hiri baten autoebaluaziorako tresna bat da, eta lortutako aurrerapenak erregistratzeko mapa bat”.
Zerrenda horietan udalek bete behar dituzten funtsezko alderdiak biltzen dira.
Zerrendak kontsultatzen dira ikusteko ea oraindik hirian oztopo arkitektonikorik dagoen edo kendu diren, adinekoei eskaintzen zaizkien informazio-zerbitzuen kalitatea, eta, are gehiago, udal-arduradunen eta zerrenden ikuspuntuen arteko adostasun-maila. Alde horretatik, zerrendak baliozkotzeko ardura ematen zaie zahartzearen arloko adituei.
Horiek gidari-lana egiten diete udalerriei adinekoekin adeitsuak diren hiriak garatzen hasteko, eta, beraz, hainbat hizkuntzatara itzultzen hasi dira. Orain arte, txineraz, frantsesez, alemanez, japonieraz, portugesez eta gaztelaniaz daude.
