Espainian garatutako hainbat programak oinarrizko hezkuntzarik ez zuten emakumeak alfabetatzea lortu dute azken urteotan. Programa informalak dira, helduen irakaskuntza araututik kanpo. Berriro eskolara joateak autoestimua handitzen du, prestakuntza eta bizi-kalitatea hobetzen ditu, eta, aldi berean, lan-merkatuan lekua egitera bultzatzen ditu. Munduko gainerako herrialdeetan, erakundeak eta GKEak ere lanean ari dira hezkuntzara iristen diren emakumeen tasa handitzeko.
Imagen: CDC
Ijitoen etniako emakumeek lehentasuna dute Ijitoen Idazkaritza Fundaziorako. Espainiako hainbat tokitan, ikastaroak antolatzen ditu, eskola-oporrak barne, modu lasaian ikasi nahi dutenentzat. Astean behin joaten dira emakumeak liburuekin hitzordura, bakarrik edo seme-alaba txikiekin.
Kasu batzuetan, ahaztutako kontzeptuak errepasatzen dira, eta, beste batzuetan, duela urte batzuk utzi zen ezagutza berreskuratzen da. Baina ilusioa beti bera da. “Krisiak ez die adorerik kentzen, eta gainditzeko gogoa pizten die”, azaldu du erakundeak. Helduentzako hezkuntzaren alternatiba da.
Ahaztutako kontzeptuak errepasatzen dira edo urte batzuk lehenago utzi ziren lekura itzultzen dira
Lortzen duten ikaskuntza-mailarekin, emakumeak gai dira kalkulu matematiko bat garatzeko “edo Administrazio publikoko arlo baterako erreklamazio-instantzia bat idazteko”. Lortzen diren ezagutzak ahalik eta praktikoenak izaten saiatzen dira.
Zaragozako ordezkaritzan, borondatezko irakasle erretiratu bat irakasle aritzen da astero. Dozena erdi emakume ijito artatzen ditu, gehienak 50 urtetik gorakoak eta irakurtzen eta idazten ikasten dutenak. Raúl Guíu Zaragozako FSGko koordinatzaileak azaldu duenez, “ez dute lan bat kontatzeko asmorik, baizik eta ikastaroa modu atseginean antolatzen dugu, egunerokoan moldatzen ikas dezaten”.
Ordubetetik ordu eta erdira bitarte irauten dute klaseek. Denbora horretan, irakaslea emakume bakoitzaren beharretara egokitzen da, bere garaian ez baitzuten orain ematen zaien aukera izan. “Ez da ikastaro egituratua, ordutegi zurrunekin”, zehaztu du Guíuk, “emakume horien kezkei erantzuteko irakurketa-idazketa jarduerak egiten diren ikastaro irekia da”.
Emakumeak eta hezkuntza
Ez da berritasunik. Munduko herrialde batzuetan, emakumeei ukatu egiten zaie hezkuntza. UNESCOren arabera, irakurtzen eta idazten ez dakiten 796 milioi helduetatik, %64 emakumeak dira. Saharaz hegoaldeko Afrika eta Asiako hego-ekialdea dira zifrarik okerrenak.
Milurtekoko bigarren Garapen Helburuak lehen hezkuntza unibertsala lortzea du helburu. 2015erako helburua da mundu osoko adingabeek lehen hezkuntzako ziklo oso bat amaitzeko aukera izatea.
Emakumeen analfabetismoa bereizkeriaren sinomimo da eskubideak erabiltzean
Irailaren 8an, Alfabetatzearen Nazioarteko Egunean, UNESCOk “Alfabetizazioa eta emakumearen autonomia” gaia aukeratu zuen. Gainera, Alfabetatzeko Ezagutza eta Berrikuntza Sarearen (KINL) inaugurazioa azaroaren 1ean iragarri zuen. Helburua da “ezagutza eta metodo berritzaileak sortzea, irakurketa eta idazketa bereganatzen eta erabiltzen laguntzeko”. Sentsibilizazioaren, hezkuntza-politiken formulazioaren, programak gauzatzearen, lankidetzan aritzearen eta aliantzak ezartzearen alde ere egiten da.
Global Humanitariok irailaren 8an gogorarazi zuenez, “emakume izateak, emakume izate hutsagatik, irakurtzen eta idazten ikasteko aukera gutxiago izatea dakar”. Emakumeen analfabetismoa eskubideen erabileran bereizkeriaren sinomimo da, azpimarratu zuen. Hori dela eta, helduentzako alfabetatze-proiektuak egiten ditu Nepalen eta Boli Kostan, “landa-eremuetako emakume-elkarteek eskatuta”. Ikastaro hauetan irakurketari, erredakzioari eta aritmetikari buruzko oinarrizko ezagutzak irakasten dira.
Genero-desberdintasunaren aurka eta txikien eskubideak sustatzearen alde borrokatzen da Planaren “Neskatilak izateagatik” kanpaina. “Txikiek ikasketak utzi behar izaten dituzte lan egiteko edo goiz ezkontzen dira, eta, ondorioz, ezin dute beren heziketarekin jarraitu eta etorkizun hobea lortu”.
Alfabetatze digitala
Aro digitalean, teknologia berrien erabilera ezin zaie amore eman emakumeei. UNESCOk haiei zuzendutako hainbat plan garatzen ditu. Iazko urtearen amaieran, Txileko etnia erasokorreko 46 emakume graduatu ziren Alfabetatze Digitaleko Programan. Jasotako prestakuntzari esker, Interneten erabileraren oinarrizko alderdiak ezagutu ahal izan zituzten, bai eta hardwarearen eta softwarearen arteko bereizketa eta “beren errealitatetik hurbil dauden zereginetan nola erabili”.
- Irakurtzen eta idazten ikasteak autoestimua hobetzen du.
- Ezkontzeko adina atzeratu egiten da.
- Aukera berdintasuna bultzatzen du.
- Emakumeek independentzia ekonomikoa irabazten dute.
- Haurren heriotza-tasa murriztu egiten da.
- Amen eta haurren osasuna hobetzen du.
- Mantenurako aukerak handitzen ditu.
- GIBa eta HIESa harrapatzeko arriskua murrizten du.
- Lanpostu bat eskuratzeko aukerak handitzen ditu.
