Izar-estalki baten azpian lo egitea ez da beti idilikoa. Beharrezkoa denean, amets gaizto bihur daiteke. Bakardadea, hotza, desnutrizioa, gaixotasunak… Etxerik gabeko pertsona askoren errutina da. Harrera zentroak eta aterpetxeak urte osoan ahalegintzen dira egoera hori arintzen, baina egun horietan izaten dute beren lana gehien. Horiei esker, familia-bileren egunetan, etxerik ez izateak ez du esan nahi topaketei uko egiten zaienik.
Imagen: Aschwin Prein
Abenduaren 24an eta 31n, Arrels Fundaciók oso afari berezia antolatzen du. Menua ez da bost sardexkakoa, eta gonbidatuak ez dira pertsona ospetsuak. Alderantziz: “klasikoen afaria da, ohiko jendearekin”. Fundazioak kudeatzen duen “etxeko” lana berdina da urte osoan. Etxerik ez duten pertsonak zaintzen ditu. Hala ere, egun hauetan beste ñabardura bat hartu du. “Hotza aukera bat da gure lana hurbiltzeko eta ezagutarazteko, baina jarduerak hamabi hilabetean egiten dira”, dio Ramón Norók.
Aterpetxean ehun pertsona baino gehiagorentzako aulkiak daude, baina 2008an mila lagun artatu dira. Ia izen eta abizen deitzen zaie. Familia handia dira, jai hauek ospatzen dituztenak. Zentroko langileek esku-hartze orokor bat egiten dute, kaleko bizitzari eragiten dion gizarte-bazterkeriatik ateratzen laguntzeko. Erabiltzaileek, bestalde, eskertzen dute lan hau, lo egiteko lekua eta janari beroko platera edukitzeko aukera ematen baitie. Filosofia horrekin, harremanetarako eta topaketarako gune gisa planteatzen da zentroa.
Urte osoan hainbat zerbitzu eskaintzen dira oinarrizko beharrak asetzeko. Dutxa-gelak daude, arropa banatzen da eta, behar dutenek, botikak hartzen dituzte. Konfiantza da gakoa. Susmorik gabe hartu du bere burua.’ “Gure lana ez dago mesfidantzan oinarrituta. Pertsona den bezala onartzen dugu”, azpimarratu du Fundazioak. Arrelsekiko lotura “borondatezkoa eta afektuaren ondorioa da”.
Esku-hartzea kalean
Etxerik gabeko pertsonekiko harremana eten egin behar da. Pixkanaka haiengana hurbildu behar da. “Egun batean, nola dauden galdetzen die; beste egun batean, kafe batera gonbidatzen ditu; beste batean, harrera-zentro batean gaua pasatzera animatzen ditu…”, azaldu du Ramón Norók. Kaleko taldeak arduratzen dira lan horretaz. Auzo bakoitza bikoteka edo taldeka patruilatzen dute, eremuka banaturik. Bisitak, oro har, egunez egiten dira. “Zerbaiten beharrean daudenean, eskatzeko konfiantza bereganatzea da estrategia”, dio Norok.
“Zerbaiten beharrean daudenean, eskatzeko konfiantza bereganatzea da estrategia”
Kaleko langileek prestakuntza zehatza jasotzen dute, sortzen zaizkien egoerak konpontzeko. Gatazkei aurre egiteko, lasai egoteko eta ez erortzeko prestatzen da. Boluntarioek une jakin batzuetan izan dezaketen mina ez dator bat, nahitaez, etxerik gabeko pertsonen sentimenduekin. “Langileen larritasuna ez da behartsuena”, azpimarratu du Norok.
Kaleko esku-hartze horren arrakasta denboran aurrera doan harremanean gauzatzen da. Arrelsen gehiengoa orainari erantzutea da, etorkizunean ere hala egitea lortzeko, beste erakunde askok ere helburu bera baitute. “Pertsonak behar ditugu”, dio Caritas Madridek. Batez ere, boluntarioei eskatzen zaie “erantzukizunak onartzeko gogoarekin” eta taldean lan egiteko gaitasunarekin, bai ordu batzuetan lankidetzan aritzeko, bai etengabe.
Neguan, hiriak aterpea emateko prestatzen dira. Hotzari aurre egiteko kanpainak jarri dituzte martxan. Madrilgo Udalak gailu handienetako bat du, eta joan den azaroaren 25ean hasi zen ekimena, 1.600 plaza baino gehiago baititu hiri osoan. Aterpetxe eta harrera zentroek hilabete hotzenetan egiten dute lan, azarotik martxora.
Aterpetxeek hilabete hotzenetan egiten dute lan, azarotik martxora
Urtero, plaza kopurua handitzen saiatzen gara, ahalik eta pertsona gehienen beharrak asetzeko. Gainera, “sabairik gabekoengana” hurbiltzeko aprobetxatzen da, urtean zehar estututa jarraituko duen eskua luzatzeko. Aterpetxe batzuk aldi hori betetzeko prestatzen dira, baina horietatik pertsonak urteko beste zerbitzu batzuetara bideratzen dira.
Boluntarioen eta profesionalen esku daude zentroak, eta egoera okerrenean daudenei ematen diete lehentasuna. “Gure hiriko kaleetan gehien ikusten direnak dira: poltsak eta kartoiak daramatzaten pertsona zikinak eta gaizki jantzitakoak, askotan bakarrik hitz egiten dutenak edo mozkortuta daudenak”, adierazi du Arrelsek. Hala ere, erakundeak gogorarazten du mundu guztiak parte har dezakeela antzeko egoera batean, nahiz eta askotan “inoiz eragingo ez digun kanpo-inguruabar” gisa ikusten den.
