Haurren parte-hartzea funtsezkoa da haur eta nerabeei eragiten dieten gaiak beren ikuspegitik ezagutu eta ebazteko. Adingabeei ahotsa ematearen aldeko apustua, haiek defenda dezaten beren burua. Haiei dagozkien gaietan entzutea eta haien iritziak “kontuan hartzea” nahi du. Horretarako, Save the Children (STC) GKEak parte hartzeko hainbat programa garatzen ditu, bere ustez, programa horrek “gizarte bidezkoago baterako bidea baita”. “Parte hartzeko heztea bakerako eta gizalegerako heztea da”, azpimarratu du.
Txikiak eskubideak dituzten herritarrak dira. Gizarteko kide aktibo gisa duten zeregina errespetatu behar da eta parte hartzeko espazioak eskaini behar zaizkie. Haur eta nerabeen elkarteak indartu eta bultzatu beharko lirateke. Parte-hartze horren ezaugarriei dagokienez, KAk uste du borondatezkoa izan beharko lukeela, adingabeen adin “intelektual eta kognitiborako” bide egokiak erabili beharko liratekeela eta elkarrizketan etengabe oinarritu beharko litzatekeela.
Gaur egun garatzen diren programek, alde horretatik, foroak haurren hurbileko ingurunean egitea defendatzen dute. Halaber, haur eta gazteentzako animazio-ekintzekin eta helduei zuzendutako sentsibilizazio-ekintzekin osatzen dira.
Haurrentzako liderrak
STCren helburua da “adin txikikoa izateak eskubideetan txikiagoa izatea ez duela esan nahi”. Izan ere, programak gure herrialdean eta atzerriko beste leku batzuetan gauzatzen dira. Lan orokorra egiten da: “Ongizatea lehentasun bat da munduko edozein lekutan”. Lan-eremuak dira, besteak beste, hezkuntza, osasuna, nutrizioa, haurren lana, sexu-abusuaren prebentzioa eta katastrofe eta gerren ondoren haurrak beren familiekin bateratzea.
Helburua da “adin txikikoa izateak eskubideetan txikiagoa izatea”.
Perun, pobrezia-indize handiko herri auzoetako gazteekin, San Juan de Lurichoin, garatutako programa baten bidez, auzo horiek beren antolamendu-gaitasuna indartu, ekoizpen-proiektuak kudeatu eta beren barrutia garatzen lagunduko duten eta lan-iturriak emango dizkieten mikroenpresak sortu nahi dituzte. Programak aukera ematen die inguruko egoera sozioekonomikoa ezagutzeko, tokiko garapena antolatzeko eta bultzatzeko, kanal egokietan parte hartuz.
Liderraren irudia funtsezkoa da proiektu horietan. Ildo horretatik, Hondurasen garatutako programa batek erakundeak sortzen irakasten dien haur eta gazteen liderrak identifikatzen ditu. Horien bidez, beste adin txikiko batzuengana iristen da, ikastetxeetan, udalekuetan edo udalerrian bertan. Desabantaila ekonomiko eta sozial handieneko egoeran dauden adingabeen bizi-baldintzak aldatzen laguntzea da helburua.
Ekuadorren lana zabalagoa da. Han, haurrek eta nerabeek Haurren eta Nerabeen Kontseilu Nazionalaren eta Kantoi Kontzejuen ebazpenetan parte hartzea sustatzen da. Adingabeak beren eskubideak bete eta exijitzeari buruzko trebakuntza-tailerretara joaten dira, eta komunitateko liderrak eta gizarte-eragileak, berriz, haurren eskubideak urratzearen aurrean babesteko mekanismoetara hurbiltzen dira. Haurren eta nerabeen eskubideen “sustapenean, defentsan eta exijigarritasunean” guztion parte-hartzea sustatzen da.
Garatzen diren programek atal berezi bat gordeko diete migrazioei eta haur eta nerabeengan dituzten eraginei. Garrantzitsuenetariko bat Ekuadorren ere kokatzen da, bertan “bertako biztanle asko beste eskualde batzuetara joan baita, baita herrialde horretatik kanpora ere”. STCren iritziz, fenomeno horren eragin handiak migratzaileen ikuspegi estereotipatua bultzatzen du, eta, Ekuadorren zein Espainian, “beste herrialde batzuetako pertsonen integrazioa zailtzen duen migrazioa ez ulertzea” ekarri du.
Proiektuak eskolara eta aisia eta astialdiko guneetara hurbiltzen dira, adin txikikoek ikus dezaten migrazioa errealitatea dela eta horren ondorioak ezagut ditzaten. Aldi berean, enpresa txikiak abian jarri nahi dituztenei laguntza ematen zaie, emigrazioaren alternatiba bila dezaten, eta arrisku sozialeko egoeran dauden gazteak prestakuntza jasotzen duten lantegi-eskolara joatera animatzen dira.
Adingabeak beren bizitza eta ingurua markatzen dituzten erabakien partaide dira eta izan behar dute.
Madril eta Valentziako Erkidegoan, esaterako, migrazio-prozesuan haurren parte-hartzea sustatzen da, ikasleak sentsibilizatzeko jarduerak antolatzen dira, kulturen arteko bizikidetza bultzatzen da, gurasoei laguntzeko tailerrak egiten dira eta Más Sare Batuaren ekimenak sustatzen dira (hainbat etorkin-elkartek osatua).
Garrantzitsuena da haurrak migrazio-prozesuan ikusgai jartzea, “beren bizitza eta ingurua markatzen dituzten erabakietan parte hartzen dutela eta izan behar dutela uler dezaten”. STCren arabera, adingabeak “bereziki ahulak” dira migratzen dutenean edo errefuxiatuak direnean. Hala ere, haien iritziak ez dira beti kontuan hartzen. Egoera zailei aurre egin behar diete, bai jatorrizko herrialdean geratzen badira, bai emigratzen badute. Hori dela eta, migratzaileen eta haur errefuxiatuen seme-alabei begira lan egiten duten sare eta elkarteekin lan egitea bultzatzen da. Sare eta elkarte horiekin harremanetan jartzen dira aisialdiko taldeak edo kultur, kirol eta teknologia berriak erabiltzeko tailerrak.
