Japonian izandako lurrikarak eta ondorengo tsunamiak mundu guztiaren arreta erakarri dute, baina, Haitin, duela urtebete baino gehixeago edo Txilen, hilabete batzuk geroago, ez bezala, oraingo honetan, ez diete aurre egin dohaintzei eta lankidetza-aukerei. Martxoaren 11tik zabaldutako irudiak esplizituak ziren, baina erreakzionatzeak zenbait egun eraman zituen. Orain, balantzea egin eta hondamendia zifratzen saiatu dira. Zenbaki horiek harrigarriak dira dena milaka aldiz kontatzen delako. Datu bakar bat ere ez da beste bat baino garrantzitsuagoa, baina bada laguntza handiagoa behar dela iradokitzen duen bat: Japoniako Gobernuak kontatuko du zenbat haur geratu diren umezurtz hondamendien ondoren, eta Save the Children ohartarazi du 100.000 baino gehiago bizi direla herrialdean lekualdatuta.
Japoniako egoerak okerrera egin du, tenperatura jaitsi egin delako eta hornidurarik ez dutelako. Hondamendi natural bat drama bat da biktima guztientzat, baina lurrak dardarka eta itsasoak milaka bizitza irentsi zituen unea igaro ondoren, edozein adinetako kaltetuek aurrera jarraitu behar dute. Japoniak uste zuen lurrikara bati aurre egiteko prest zegoela, baina gertatutakoaren magnitudea ez zen haren iragarpenetan sartzen.
Save the Children taldeak dio hotzak zaurgarriago bihurtzen dituela bularreko infekzioak edo gripeak
Iragarri da 500 kalteturi ostatu emateko behin-behineko etxeak eraikiko direla eta umezurtz geratu diren adingabeen kopurua kontabilizatuko dela. Bien bitartean, Save the Children (STC) lekualdatutako adingabeak kontatzen ditu, 100.000 baino gehiago, eta ohartarazten du erregistratutako elurte handiek arriskuan jartzen dutela haien osasuna. Ziurtatzen du hotzak zaurgarriago bihurtzen dituela bularreko infekzioak edo gripeak. “Bizi duten estresak haren defentsa-sistema ahuldu egiten du”, dio Japoniako erakunde horretako taldeko koordinatzaile Stephen McDonaldek.
Fukushimako instalazioaren kanpoaldean detektatutako erradioaktibitate-mailek joan-etorriak erraztu dituzte, eta ezarritako segurtasun-perimetroarekin batera handitu dira. Gainera, arrazoi horrek berak zaildu egiten du langileak ingurura iristea, McDonaldek azpimarratu duenez.
Nola lagundu
Japonian jende asko dago kaltetuta. Batez ere, ondorio okerrenak jasan dituzten puntuetan behar-beharrezko ondasunak behar dira: janaria, ura, janaria prestatzeko erregaia edo arropa, STCren arabera. Gaur egun, hainbat GKEk lan egiten dute, zuzenean edo kontraparteen bidez.
Save The Children-ek dirua biltzeko kanpaina jarri du martxan. Taldeak ditu Tokion eta Sendain, eta espazio seguruak garatzeaz arduratzen da, haurrek jasandako traumak gainditu eta beste haur batzuekin jolasteko aukera izan dezaten. Azaldu duenez, jolasgune horiek prestatuz gero, helduek haurrak gainbegiratzeko aukera izango dute, gurasoek “janaria, lana, babeslekua edo beste senide batzuk bilatzen saiatu” ahal duten bitartean.
Tragediak Plan GKEaren aitabitxi askori eragin zien Japonian, eta, beraz, lankidetza-modu berriak bilatzen dira
Planak ere ez ditu aldatu Asian eta Amerikan egindako proiektuak, Japoniako lurrikara eta tsunamiaren ondoren, baina tragediak Japoniako Planeko aitabitxi askori eragin zien, eta laguntza-alternatibak aztertu dira. Hondamendiaren ondoren, erakundeak Japonian duen bulegoak berak esan zuen plantilla “ondo” zegoela, baina orain laguntza modurik onenean bilatu behar da. Hain zuzen ere, Japoniako Planaren zeregin nagusietako bat arrisku-hondamendiak gainbegiratzea da, bereziki, haurrekin eta komunitateekin egiten den lana.
Unni Krishnan Planaren koordinatzailearen arabera, haurrak funtsezkoak dira beren komunitateak babesteko, eta, gainera, “hondamendietan zatirik txarrena jasaten dute”. Iaz, erakunde horrek 14 herrialdetako hainbat komunitaterekin lan egin zuen, haurrei beren burua babesteko ezagutzak irakasteko “hondamendi natural batek eragin ditzakeen ondorio txarrenetatik”. Lan horretan lagundu nahi dutenek larrialdietarako bazkide gisa lagundu dezakete, egunean 50 zentimotik behera.
Dohaintzak ere ezinbestekoak ditu Espainiako Gurutze Gorriak, SMS bidezko dohaintza-zerbitzua jarri baitu martxan. Nahikoa da JAPON hitza 28077 zenbakira bidaltzea. Gainera, Gurutze Gorriaren Nazioarteko Batzordea (CICR) eta Japoniako Gurutze Gorria “bilaketa-eskaerak onartzeko moduan ez dauden arren”, ingelesez, japonieraz, txineraz, koreeraz eta portugesez web-orri bat jarri dute familiako harremana berrezartzeko. Desagertutako senitarteko eta lagunekin harremanetan jartzen laguntzea da helburua. Interesa duten pertsonak webgunean erregistra daitezke, beren egoeraren berri emateko eta harremanetarako datuak emateko. “Bestalde, bilatzen ari diren pertsonek zerrenda eta datuak ikus ditzakete”, azaldu du erakundeak, “edo desagertutako senitartekoen eta lagunen izenak erregistra ditzakete, harremanetan jartzera animatuz”.
UNICEFek irekita du larrialdietako funtsa, besteak beste, Japonian egiten diren lanak finantzatzen laguntzeko. Funts horrek urte osoan zehar onartzen ditu dohaintzak, halako egoerei aurre egiteko adina diru izan dezan. Japonian, agintariei aholkuak ematen dizkie eta, oraingoz, hamar tona ur eta hezkuntza, jolas eta kirol material bidali ditu. “Ur-hornidura eta saneamendua funtsezkoak dira larrialdi-egoeran dauden haurrek bizirik irauteko”. Haren asmoa da higienerako kitak, pixoihalak eta paper-zapi higienikoak helaraztea, eskola-jarduerak berriz irekitzea, haurren gune lagunak deritzenak instalatzea —gazteen jardueretan parte hartzen dute, jolas egiten dute, kirola egiten dute, heziketa eta/edo laguntza psikosoziala jasotzen dute— eta langileak bidaltzea sektore operatiboetan laguntza teknikoa emateko.
Haurrak babesten erakustea
Plan GKEak behin eta berriz dio adingabeak funtsezkoak direla hondamendiaren aurrean. Ez bakarrik babestu behar direlako, baizik eta txikitatik jakin dezaketelako nola jokatu larrialdietan. Eskolek berek, beren ustez, “funtsezko eginkizuna dute”, etorkizunean gerta daitezkeen hondamendien aurrean prestatzeko hezten baitituzte haurrak. Entitateak irakasleei laguntzen die ikasleei hondamendi baten arrazoien, ondorioen eta kasu horietan egin beharrekoen berri eman diezaieten.
Programa hau Bangladeshen, “uholdeak izateko arriskua duen eremuan”, egiten da. “Parte hartu zuten haurrak oso kezkatuta zeuden gurasoek ez zutelako aurrezten larrialdietarako”, azaldu du GKEk, “orain, haurrek beren aurrezki-plana dute familiei janaria eta bestelako hornigaiak erosten laguntzeko, beste uholde batzuk gertatzen direnean”.
“Karenek sei urte ditu eta familiarekin batera berotzen da. Izan ere, manta gutxi batzuk eta kerosenozko berogailu txiki bat besterik ez dituzte Ishinomakiko lehen hezkuntzako ikasgelan, eta han babesten dira aldi baterako”. Save the Childrenek Japonian bizi den egoera herritarrei hurbiltzeko bildutako istorioetako bat da Karenen historia. Baina horrelako asko daude.
Leku horiek beren babeslekuak kontuan hartu arren, haietan bizi diren pertsonak ez dira beti hotzetik salbu egoten, haurrek bainatzeko aukera izaten dute eta Karenek eta haren anaia Asatok etxera itzuli nahi dute. Oraindik ez dakite tsunamiak suntsitu egin duela, “dena suntsituta eta urez beteta dago”, dio aitak, Koichik. Nola esango dizu?
Errumiri eta haren emazteari kosta egiten zaie seme-alabak entretenitzea egun osoan, hain leku txikian, Save the Childrenen esanean. Horregatik, batzuetan, “ibilaldi bat egitera ausartzen dira, tenperatura baxuak eta inguru horretan erortzen ari diren elurteak gorabehera”.
Suzunoskuek sei urte ditu, Karenek bezala. Onagawan, lurrikarak etxean harrapatu zuen. Aitarengana jo zuen, Hirnormal, eta oraindik ez du askatzeko asmorik. Biek, amarekin batera, haurdun zegoen, muino batera ihes egin zuten, eremu altu batera, eta handik hamar metroko olatu baten etorreraren lekuko izan ziren. Olatuak guztia eraman zuen bere etxea zegoen haranean. Suzunoskuek olatua izutu zuen “ur-mendi handi bat” dela esan du. “Ura joan ondoren, gure etxea ikustera jaitsi ginen, baina ez zen ezer geratzen. Nire jostailu guztiak galdu nituen, bai eta karta-joko gogokoena eta nire dragoi gogokoena ere”, gogoratu du txikiak. Etxe berria Onagawako ospitalea da, behin salbatu zituen muinoaren gainean. Berak ere etxera itzuli nahi du, bainu bat hartu eta lagunekin egon.’
