Ohikoa da “mundua ezin da aldatu” ideiarekin bat egitea. Eta aldaketa pertsona baten esku ez dagoen arren, guztion artean lagundu daiteke mundu hobea lortzen. Baina, nola jakin gizarte-kontzientzia duen ala ez? Artikulu honetan zazpi gako daude hori jakiteko: ekintza pertsonal bakoitzak besteengan nola eragiten duen, ingurumena nola zaindu edo modu solidarioan kontsumitzeko eta jarduteko modua.
Giza arazoen aurrean, bi jarrera har daitezke: begiak itxi eta ezer gertatuko ez balitz bezala egin, edo, alderantziz, gizarteko zenbait kausatan parte hartu. Hurrengo giltzarriei erreparatu besterik ez dago, sozialki konprometituta dagoen eta munduari buruzko ikuspegi kritikoa duen jakiteko, bai eta behatzeko, inplikatzeko, arduraz kontsumitzeko eta gainerakoak zaintzeko modua ere.
1. Munduan gertatzen dena interesatzen zaizu?
Inguruan gertatzen denaz, arreta berezia behar duenaz eta gizartean eragiten duenaz gogoeta egitera gelditzea kontzientzia sozialaren adierazle bat da. Kontzientzia izatea ikustea, behatzea eta zerbait egitea da, jakinik ekintza txiki batek aldaketa handia eragin dezakeela eta ingurunea hobetu dezakeela.
Ikusi zer berri interesatzen zaizkion, zer errealitate sozial hunkitzen duen eta zer egiteko gogoa duen gatazka armatuetan hildako pertsonei, Europako mugetara jende asko iristeari edo klima-aldaketak, habitata suntsitzeak eta isileko ehizak eragindako kontserbazio-egoera kritikoan dauden espezieei buruzko berriak entzuten dituenean.
2. Arduraz kontsumitzen du?
Pertsonek etengabe kontsumitzen dituzte elikagaiak, edariak, zerbitzuak, teknologia, arropa, ura eta energia. Baina gutxitan jartzen dira zalantzan plastikozko 60.000 poltsa erabiltzen direla bost segundotik behin, edo elikagaiak ekoizteko behar diren ur-litroak. Bazenekien tomate bat ekoizteko 13 litro eta 15.000 litro behar direla, kilo bat res haragi lortu nahi bada? Eta ehungintzaren atzetik, galdetzen da zergatik kamiseta bat hiru euro kostatzen den edo nork egiten duen?
Indian 15 urte eskaseko neskatoek eta nerabeek zein lan-baldintza kezkagarritan lan egiten duten jakitea eta munduan 4.000 adingabe hiltzen direla egunean, nahikoa arrazoi da mendebaldeko herrialdeetako kontsumoa nolakoa den aztertzeko.
Kontsumo arduratsua egitea kontzientzia soziala hartzeko modu bat da. Besteak beste, saihestu egin daiteke elikagaiak xahutzea, ingurumen-inpaktu txikiagoa duen erosketa kritikoa egitea, garraio publikoan joatea eta elkarlaneko kontsumoaren abantailak aprobetxatzea.
3. Ingurumena zaintzen du?
Planeta guztiona da, baina ez da beti horretan pentsatzen bidaiatzean (autoak, hegazkina…), energia aurreztean edo naturaz gozatzean, ingurunea kaltetu gabe.
Sortzen diren hiri-zaborrez, xahutzen den uraz, erosten diren aparatuen energia-eraginkortasunaz eta birziklatzeaz jabetzea da giltzarrietako bat. Hondakinak bereiztea eta edukiontzian uztea ingurumen-ekintza garrantzitsua da, baina are garrantzitsuagoa da beharrezko ez den ur-, elikagai- eta energia-kontsumoa murriztea eta produktuak eta baliabideak ahalik eta bizitza erabilgarri handiena emateko berrerabiltzea.
4. Jarduera altruistak egiten ditu?
Boluntario-lana, beste pertsona batzuk zaintzea edo komunitatearen garapenari laguntzen dioten elkarte eta proiektuetan parte hartzea kontzientzia soziala pizteko eta gizabanakoen jokabidea bideratzen laguntzen duten neurriak hartzeko modu bat da.
Boluntarioak laguntzen duten kausan sinesten dutelako dira, eta beren esperientziaren eta inplikazioaren bidez aldaketa bilatzen dutelako. Ez du ezagutzarik edo prestakuntzarik behar, baina bai ezarritako denborarako konpromisoa. Batzuek udan, Gabonetan edo urte osoan, familian edo bakarrik, Espainian edo gure mugetatik kanpo egiten dute… Esparru askotan boluntario izan behar da, eta boluntarioen eskaintzak bilatzeko leku askotan.
5. Ematen dio GKEren bati?
Herrialde emaileei beren produktu nazional gordinaren (BPG) %0,7 garapenerako laguntza ofizialean emateko eskatzen bazaie, zergatik ez erabili soldataren ehuneko bera behar dutenei laguntzeko? Gizarte-kontzientziaren hasieran, inguruko pertsonekin eskuzabalagoak izaten dira, errespetuzkoagoak, bertutetsuagoak eta potenikal osoa garatzeko gai direnak komunitatea sortzen jarraitzeko.
Ez izan zalantzarik! Aukera asko daude diruz laguntzeko aldizka, noizean behin edo mikrodohaintzekin. Has zaitez erakundea eta hura babesteko modua hautatuz.
6. Pentsatu duzu nolakoa izango den mundua 100 urtean?
Gaur goizean pentsatu gabe eta hurrengo belaunaldiak herentzian uzten ari denaren kontzientzia planetariorik gabe bizi da. Mundu jasangarrian pentsatzeak esan nahi du jabetza materialak pilatzeko interesa benetako ongizate pertsonal, sozial eta ingurumenekora bideratzea. Dagoeneko enpresa eta ekintzaile askok mundua aldatzeko asmoa dute. Beste bat da?
Mundu jasangarri batek bizi den ingurunea baloratzea eta zaindu nahi izatea eskatzen du, non co2-a ez den arazoa, berriztagarriak errealitatea izatea eta naturaz gozatzen jarraitu ahal izatea. Oraindik pentsatu ez baduzu, begira nola nahi duen 100 urtean planeta hau izatea eta nola laguntzen duen horretan. Aniztasuna da nagusi? Soziala edo banakakoa? Guztien ongia?
Irudia: Iraunkortasunaren Behatokia
7. Gai sozialei buruz hitz egiten du?
Batzuetan ez da denborarik edo dirurik izaten proiekturen bati laguntzeko, baina bai zenbait gairen inguruko kontzientzia eta prestutasuna. Nahikoa da pertsona batzuen egoera soziala eta ekonomikoa hobetzea, bidegabekeria baten aurka borrokatzea, giza eskubideak betetzea aldarrikatzea edo pertsonaren duintasunaren aurka doan zerbait salatzea. Manifestazio, nazioarteko egun, elkartasun-ekitaldi batzuetan parte hartzea edo egoera desberdinak aldatzen saiatzea kontzientzia sozialaren adierazle bat da.
Kasu horietan, gizarte-gaietan lan egiten duten ekimen batzuen parte izan daiteke, araudiak eta egoera bidegabeak aldatzen eta gizarte-hobekuntzak egiten saiatuz. Besteak beste, Change.org presio sozialeko plataforma bat da, eta ez ditu ordezkatzen legegintzako herri-ekimenak, baina eragina du herritarren sinadurak biltzean eta gizartea aldatzeko kanpainetan.
