Ez dago zirkulazio-askatasunik. Nolanahi ere, irteteko erraztasunak ematen dira, baina ez sartzeko. Migrazioak jomugan daude, batez ere iparraldeko herrialdeetan, gehien komeni zaien eskulanaren mugimendua erabakitzen baitute. “Pertsonak” kontzeptua desagertu egiten da burokraziarekin, “elur-jausien” irudiekin eta tokiko biztanleei egotzitako eskubideek porrot egiteko arriskuaren aurrean alerta-mezuekin. Pertsona migratzaileen mitoek kalte handia egiten dute. Horregatik, gaur, Migrantearen Nazioarteko Eguna, deserrotzea eskatzen da.
Etorkinen egoera Espainian
Migratzaileak Espainiara iristeak behera egin du, baina, zabaltzen diren irudiek eta berriek kontrakoa esaten dutenean, zaila da hori sortzea. Hala ere, halaxe egiaztatzen du SOS Arrazakeria Elkarteen Federazioaren 2014ko Urteko Txostenak. Azterlan honek, besteak beste, pertsona migratzaileen sarrerak jasotzen ditu, baita Estatuko Federazioko Informazio eta Salaketa Bulegoek erregistratutako datuak ere, 2013an arrazismo eta diskriminazioagatik guztira 397 salaketa jaso baitzituen. Hiru eremu nabarmendu ziren: arrazakeria instituzionala, zerbitzu publiko eta pribatuak eskuratzea ukatzea (aisialdirako lokalak, osasuna, hezkuntza, etxebizitza) eta estatuko segurtasun-indarren eta segurtasun pribatuaren gehiegikeriak.
Europako txostenen arabera, diskriminazio-kasuen %60 eta %80 artean ez dira salatzen
Baina SOS Arrazakeriak ohartarazi du: “Jasotako salaketak arrazismoaren eta diskriminazioaren erakusgarri dira, eta ezin dira interpretatu herrialde horretako arrazismoaren estatistika osatu eta zorrotztzat. Gobernuari dagokio lan hori”. Erakundeak estatistika ofizialik ez dagoela adierazten du, baina “gorroto-delituak” deritzenei buruzko datuak daude, eta iaz 1.117 izan ziren. “Europako txostenen arabera, diskriminazio-kasuen% 60 eta% 80 artean ez dira salatzen. Ondorioz, oraindik ez dakigu zein den herrialde honetako diskriminazioaren benetako argazkia”, gehitzen du SOS Arrazakeriak.
Andaluziak “Pertsona migratzaileei, batez ere administrazio-egoera irregularrean daudenei, buruzko kriminalizazioa” salatzen du. Egoera hori dela eta, “diskurtso xenofoboak ugaritzen ari dira Iparraldeko hainbat herrialdetan, eta, ondorioz, diskurtso xenofoboak eta herritarren kontrako erreakzioak sortzen ari dira”. 17 GKE biltzen dituen Federazioak, Sare Nagusitik, 2014. urtea “urte negatibo gisa gogoratzea, erasoek eta etorkinenganako kriminalizazioak markatua, eta bere eskubideei dagokienez atzera egitea” adierazten dute.
Zehazki, Medicos del Mundo GKEak, Emakumeen aurkako Bereizkeria mota oro Ezabatzeko Konbentzioaren Jarraipen Plataformako kidea (CEDAW), diskriminazio-esparru gisa aipatzen du Osasuna. Baieztatzen du 2012ko osasun erreformak babesik gabe utzi zituela egoera irregularrean dauden milaka emakume etorkinentzat, haurdun dauden emakumeak barne, nahiz eta lege-estaldura izan arren, haurdunaldiaren jarraipena egiteko zailtasunak dituzten, informazioa desegitearen eta araudia eragin duten autonomia-erkidegoen arteko estaldura-mailen ondorioz”.
Atentzio sanitariorako aukerarik ez izatea ere apalaren ondorioa da. Hori dela eta, Nazio Batuen Errefuxiatuentzako Goi-komisarioak (ACNUR) kanpaina bat jarri zuen abian joan den azaroan, “mundu osoko milioika pertsona bizi diren apaidiaren legezko linbo iheslariari” amaiera emateko. Gutun Ireki batean, esan du apaiztu egin dela“prestakuntzarik, laguntza medikorik edo enplegu formalik gabe bizitzea adieraz dezake, askatasunez mugitu gabe, perspektibarik eta itxaropenik gabe”. Beraz, “bidegabekeria” dela eta “bidegabekeria honekin” amaitu behar dela uste du. Mundu osoan hamar milioi pertsona aberrigabe daude. 10 minutuan behin haur aberrigabea jaiotzen da, ACNUR gogoratzen du, “nazionalitaterik gabe”, eta maiz “herrialdeek herritarrei aitortzen dizkieten eskubide eta zerbitzuetarako irispiderik gabe”.
Giza Eskubideak mugetan
Mugak dira pertsona migratzaileen oztopo eta desio nagusia. Espainiaren kasuan, informazio-fokuak hegoaldea eta, bereziki, Melillako hesia aipatzen ditu. Datu ofizialen arabera, 4.417 etorkin iritsi ziren Espainiako lurraldera 2013an, horietatik 13 hil baitziren. SOS Arrazakeriak uste du “batez ere mugak kontrolatzean oinarritutako migrazio-politikek, epe luzera, ez dutela kohesioari eta gizarte-bizikidetzari laguntzen”, eta, beraz, migrazioaren kudeaketan aldaketak egitea defendatzen duela.
Andaluziatik, etxean bertan eta helmugan eskubideak urratzea damutzen da. Migrazio-prozesuan zeharkatzen diren herrialdeak pertsonentzako tranpa dramatiko bihurtzen dira, zirkulazio-sareen edo tratu-sareen biktima direnak. ACNUrek adierazi du mundu osoan gatazkak biderkatu egin direla eta, ondorioz, lekualdatuen kopurua: 50 milioi baino gehiago. Gogoratu du batzuk Ceuta eta Melillatik iristen direla Espainiara, Siriako, Maliko, Somaliako edo Erdialdeko Afrikako herrialdeetako pertsona gisa. Hori dela eta, Amnesty Internationalek Europako Batasunari eskatu dio “Europara ibilbide seguruak eta legalak” gehitzeko, itsasoz ibilbide arriskutsuak egin beharrik izan ez dezan.
2013an 4.417 etorkin iritsi ziren Espainiako lurraldera, eta horietatik 13 hil ziren
Amnesty Internationalen ustez, Mediterraneo itsasoko bizitza asko galduko dira, “Ebko estatu kideak ahalegin guztiak egiten ari badira bilaketa- eta salbamendu-eragiketa bateratua bermatzeko”. Azaroaren 1ean Tritón Operazioa martxan jarri zela eta, erakundeak hausnarketa hori egin zuen. Frontex, Kanpo Mugetako Lankidetza Operatiboa Kudeatzeko Europako Agentzia, garatu du Frontex enpresak, Italiari itsasoan pertsona migratzaileak erreskatatzeko lanetan laguntzeko.
Nicolas Jren iritziz. Beger, Amnistia Internazionalaren Bulegoko zuzendaria, gaur egun “bizitza salbatzen duten horrelako eragiketen defizita” da, “munduak Bigarren Mundu Gerratik errefuxiatu-krisirik larrienari aurre egin behar baitio”. Hala ere, ohartarazi du “Triton operazioa” ez dela inoiz ere bizitzak bilatzeko eta salbamendurako izango, baizik eta kostuak patruilatu eta lehorreratutako asilo-eskatzaileak ikertuko dituela. Gogoan izan itsasoan erreskatatzen dituztenak gatazketatik eta jazarpenetatik ihesi joaten direla, “segurtasuna eta asiloa bilatzen dute”. Hori dela eta, zera azpimarratzen du: “gerra, pobrezia eta jazarpena izaten jarraitzen duen bitartean, arrisku ikaragarriak hartzen dituzten pertsona etsaiak izaten jarraituko du”, eta kontuan hartzeko eskatzen du. 2013ko urritik, 155.000 pertsona baino gehiago salbatu ditu Italiak Europako uretan.
Joan den azaroaren 26an, Milgreurop sarea osatzen duten Espainiako kolektiboek (Andaluzia Recona, APDHA, CEAR, Elin eta SOS Arrazakeria) “Hegoaldeko Muga: Badago alternatibarik? “. Txosten horretan, herrialdearen hegoaldean giza eskubideak ez ez daitezen bete, “bereziki Ceuta eta Melillan”. Proposamen horiek adierazpenean daude jasota“Ceuta eta Melillako mugetako drama europar baten alde: 4 neurri urgente eta egingarri”eta maiatzetik milaka pertsona atxiki dira. Manifestuan jasotako lau neurriak hauek dira: hegoaldeko mugan izan daitezkeen asilo-eskatzaileen babesa hobetzea, Marokon abian jarri den erregularizazio-prozesua zabaltzea eta malgutzea, Europako lurzoruan erregularki dauden pertsonen senitartekoak elkartzea erraztea eta Espainiaren eta Ebren bisatu-politika arrazionalizatzea Afrikako herrialdeentzat.
Amnesty Internationalek, berriz, #Portazo al Gobierno kanpaina abiarazi du. Kanpaina horretan, pertsona migratzaileen “beroan itzultzea” izeneko kanpaina jarri da abian, “Ceutako eta Melillako mugetan pertsona migratzaileak eta errefuxiatuak baztertzeko bermerik gabeko mekanismo” gisa deskribatzen duena. Gogoratu du horrelako kanporaketak debekatuta daudela Giza Eskubideen Europako Hitzarmenaren VI. Protokoloak eta Errefuxiatuen Estatutuko Genevako Konbentzioaren eta Atzerritarren egungo Legearen aurkakoak direla, “pertsona migratzaileak eta errefuxiatuak bermedun prozesu bat eta nazioarteko babesa eskatzeko aukera kentzen dituztela” ikustean. Horregatik, eskatu du “bermerik gabeko itzulketen aurkako zorro sinbolikoak” grabatzeko eta zabaltzeko.
Errealitate hori pertsonengana hurbiltzeko, Entreculturas filmak “Gara Migratzaileak” argazki-argazkien erakusketa antolatu du. 11 argazkilariek egindako 30 argazkiren bidez, bidaia luze eta arriskutsuan egunero migratzen duten gizon-emakumeen aurpegia, begirada, eskuak eta itxaropena erakusten ditu.
