1998ko urriaren 22an, “Mitch” urakanak Ertamerika suntsitu zuen. Uraren indarrak errepideak suntsitu zituen, eskualdea komunikaziorik gabe utzi eta ehunka mila etxebizitza eraman zituen aurretik. Mitchek 9.975 hildako eta 9.062 desagertu eragin zituen, eta ia bi milioi eta erdi kaltetu. Nikaragua eta Honduras izan ziren kaltetuenak. Herrialde horietako instituzioen, ingurumenaren, politikaren eta gizartearen ahultasunak labore-salda bat sortu zuen, eta horrek eragin zituen zikloiaren ondorioak.
Horrelako hondamendiak gertatzen direnean, “erantzun humanitarioa beharrezkoa eta funtsezkoa da bizitzak salbatzeko eta giza sufrimendua arintzeko, baina ez da nahikoa hondamendi horiek eragiten dituzten kausetan jardun nahi badugu. Horregatik, beharrezkoa da arriskuen murrizketa eta hondamendien prebentzioa garapen-politika eta -planetan eta plan humanitarioetan txertatzea”, azaldu du María Jesús Izquierdo andreak, Ekintzaz Laguntzeko ekintza humanitarioaren eta arriskuen kudeaketaren arduradunak.
GKE horrek gogorarazi du, NBEren arabera, prebentzioan inbertitutako euro bakoitzeko zazpi aurreztuko liratekeela laguntza humanitarioan eta, batez ere, egoera horiek eragindako herrietan eragiten dituzten giza sufrimenduan eta galera ekonomikoetan. Haren ustez, kaltetutako herrialdeetako gobernuek, nazioarteko lankidetzarako agentziek eta erakundeek ahaleginak eta baliabideak eskaini behar dituzte, agenda politikoetan arriskuen murrizketa eta hondamendien prebentzioa lehentasunezkoak direla bermatzeko.
Haydeé Castillo New Segoviako (Nikaragua) garapen-arloko Ekintzaz Laguntzeko proiektuen arduradunak adierazi duenez, “Mitch urakana fenomeno naturala izan zen, eta agerian utzi zituen Erdialdeko Amerikako ahultasun instituzional, ingurumeneko, politiko eta sozial handiak”. Beraz, “agerian utzi zuen garapena egiteko eredu politiko eta ekonomikoa pobrezia eta, beraz, zaurgarritasuna areagotzen ari zela”.
Mentalitate prebentiboa
GKE horrek nabarmentzen du garrantzitsua dela prebentziozko pentsaera izatea, ekintza bakoitza ingurumenarekin eta baliabide naturalekin harmonizatzea, espazio seguruagoak eta iraunkorragoak eraikitzeko. Gaur egun, komunitate askok ikasi dute hondamendien prebentziorako planak eta batzordeak osatzen.
Arriskuak murrizteko politikaren aplikazioaren adibide bat Segoviako San Pablo komunitatea da. Ekintzarako Laguntzak adierazten du “Mitch”-a igaro ondoren, inguru seguru batean komunitatea birkokatzeko proiektu bat gauzatu zela, hainbat eragilerekin koordinatuta; besteak beste, eragindako biztanleriarekin berarekin, tokiko eta estatuko gobernuarekin, Nazio Batuen agentziekin eta beste GKE batzuekin. “Hamar urte geroago, biztanle horiek etxe seguruak dituzte, eta haiek eraiki zituzten eraikuntza-teknikak errespetatuz”, dio erakundeak.
Gainera, elikagaien segurtasunari buruzko proiektuak garatu dira, beren gaitasun ekonomiko produktiboak sortuz. Laboreen dibertsifikazioari esker, batetik, lurzoruen deforestazioa saihestu ahal izan da (horrek ureztaketei aurrea hartzen laguntzen du), eta, bestetik, haien nutrizio-maila hobetu da.
Zikloia Hondurasen eta Nikaraguan zehar igaro zenetik, hezkuntzarekin lotutako proiektuak ere ezarri dira, hala nola, eskolarako sarbidea sustatzea, milaka umeri materiala ematea, helduentzako hezkuntza-programak, bekak, hezitzaileen prestakuntza, baita jolas-jarduerak eta terapia psikologikoa ere.
