CONSUMER eroski-k irabazi asmorik gabeko erakundearen web kategoriako Web Irisgarritasunaren V. TAW Sarietan irabazi du. Sariketa horretan, web orrietako irisgarritasun-politikak hobekien aplikatu dituzten erakundeak (fundazioak, elkarteak, GKEak) eta beste edozein arlotakoak (aisia, kultura, hezkuntza) bereizten dira. Nazioarteko TAW sariak (Espainia eta Latinoamerika) CTIC Fundazioaren ekimena dira, pertsona eta erakunde publiko eta pribatuen lana aitortu, sustatu eta zabaltzeko, web guneen irisgarritasuna bultzatzeko. Arlo horretako aditu-epaimahai batek W3Cren estandarrekin bat etorriz, sariek porrot egin zuten azaroan Gijonen.
Atzo jaso zuen saria Arantza Laskurain Eroskiren Kontsumoko zuzendariak, CEAPATen (Autonomia Pertsonalaren eta Laguntza Teknikoen Estatuko Erreferentzia Zentroa) instalazioetan, Madrilen, Minusbaliatuen Nazioarteko Egunean. Sari-banaketako ekitaldian jakinarazi zen sariak banatzen diren bost kategorietako irabazleek logotipoa jasoko dutela beren webgunean, eta V. TAW Sarien irabazle gisa identifikatuko dituela; beraz, “bere web guneak irisgarritasunaren arloan duen bikaintasunaren fede emango du”.
Arantza Laskurainek, berriz, Eroski Fundazioko zuzendari eta CONSUMER eroski-ko editoreak, hitzaldi labur batean esan zuen “CONSUMER EROSKI kontsumitzaile guztiei eguneroko bizitzarako informazio egiazkoa eta erabilgarria emateko asmoz sortu zela; besteak beste, pertsona ezinduei”. Egia esan, Laskurainek adierazi zuenez, “irisgarritasuna gure eguneroko zereginetan nahitaezkoa da, sortzen dugun informazioa erabiltzean inor baztertuta gera ez dadin, eta, gainera, gure jardueraren zeharkako ardatza da. Gure informazio-produktuak ahalik eta eskuragarrienak izan daitezen ahalegintzen gara, eta, horrez gain, duela zenbait hamarkadaz geroztik, irisgarritasuna aztertzen ari garen beste atal bat da aldizkariaren azaleko ikerketa esklusiboen gai nagusi gisa, eta gogoan ditugu hiriena, eraikin publikoena, zinemena edo antzokiena. Era guztietako gaiei buruzko ehunka artikulutan, irisgarritasuna ere lantzen dugu”.
Estatu mailako erakunde publikoen web kategorian, BOEren (Estatuko Aldizkari Ofiziala) ataria izan zen irabazlea; toki mailakoa, berriz, Murtziako Udalarena. Web Publiko Iberoamerikar Eskuragarrienaren TAW saria Argentinako Gobernuko Komunikazio Idazkaritzak jaso zuen. Azkenik, Logos liburu-dendak enpresa-web eskuragarrienaren kategorian jaso zuen saria.
CONSUMER EROSKI eta irisgarritasuna
Urritasuna duten pertsonek web orri egokituak eta laguntza tekniko egokia erabil ditzakete sarea zeharkatzeko. Hiri handian, Interneten, oztopo arkitektonikoak daude, eta oztopo horiek oztopo handia dira hiribideetan ibiltzeko. Ez da itsuentzat soilik den arazoa; ezgaitu motorrek eta, itsutasunera iritsi gabe, ikusmen-arazoak dituztenek, ezagutza- eta partaidetza-ozeano zabala, Sarea, zeharkatzeko eragozpenak dituzte. Eta hori, nahiz eta teknologiak aukera ematen duen Interneteko edukiak jende askoren eskura jartzeko. Begi-bistakoak dira mundu ukigarriarekin duten silbak. Ez da eskailera batzuk baino garestiagoa edo zailagoa arrapala eraikitzea, baina ez da beti egiten. CONSUMER eroski-k bere webgunea ahalik eta pertsona gehienen topaleku bihurtzeko konpromisoari eusten dio, ia inor baztertu gabe. Horrek esan nahi du beren web orriak bereziki prestatuta daudela ezintasunen bat duten pertsonei (mugigarria, ikusizkoa edo entzumenekoa) haietan nabigatzea errazagoa izan dadin. Horregatik, orrialde guztiek WAI (Web Accessibility Initiative) ekimenaren jarraibideak betetzen dituzte. Ekimen horrek guztiontzako irisgarriak diren web edukiak sortzeko nazioarteko estandarrak definitzen ditu.
Irisgarritasunaren eremuan sartzen dira, ezgaitasunak ez ezik, herritar guztien zailtasunak ere, hala nola, adinekoak edo teknologia-talde jakin bat eskuratu ezin dutenak; Interneteko konexio motelen erabiltzaileak, eguneratze gutxiagorekin, edo “analfabeto teknologikoak” deritzenak, Interneten mugitzeko ezagutza egokirik ez dutenak. Horiei guztiei ere mesede egiten diete web guneen irisgarritasunean egindako aurrerapenek. Irisgarritasunaren aldeko azken talde bat azken teknologiako elementuekin, PDA motako ekipo eramangarriekin, edo eguneroko berriak posta elektronikoan edo pantaila grafiko txikiekin jasotzen dituzten erabiltzaileak dira. Diseinu irisgarriak aukera ematen du ohiko teknologiek baino errendimendu askoz handiagoa lortzeko. Tim Berners-Leek, Sarearen asmatzaile nagusiak eta W3Cren zuzendariak, esan bezala: “Webaren boterea bere unibertsaltasunean dago; funtsezkoa da mundu guztiak sartzeko aukera izatea, ezgaitasunen bat duen edo ez kontuan hartu gabe”.
· Diseinuak erabilerraza izan behar du. Funtsezkoa da pertsona guztientzat ikusmolde sinplea, intuitiboa eta egokia izatea, edozein dela ere haien trebetasun informatikoak, gaitasun sentsorialak eta ingurumen-baldintzak. Erabilera modu berak eman behar dizkie erabiltzaile guztiei: berdinak ahal denean, baliokideak ez direnean.
· Malgutasuna. Norberaren lehentasun- eta trebetasun-tarte zabal batera egokitzeko aukera eman behar du web orriak. Sistema eragileak pertsona jakin batentzat dituen irisgarritasun-ezaugarriak erraz konfiguratu ahal izatea. Eta konfigurazio hori aplikazioetan gordetzea, ahotsa ezagutzeko programekin, zeinu-hizkuntzako euskarriekin, teklatua edo sagua aukeratzearekin edo beste sarbide-sistema alternatibo batekin (audioa, braillea, testua, argitsua, etab.) bateragarriak izateko.
· Erabiltzailearen ustekabeko edo ustekabeko akatsekiko tolerantzia. Ekintza desegiteko edo desegin ezin diren ekintzen berrespena eskatzeko aukera eman behar du.
· Nabigatzeko tresnak. Orri bakoitzaren barruan eta web guneko orrien artean egon behar dute. Egitura argia eta sinplea izan behar dute, orrien izenburuak behar bezala erabili behar dira, eta webaren mapa bat, “testua bakarrik” moduan egoki hauteman daitekeena.
· Alferrikako irudi gutxi. Hala ere, ez dira alde batera utzi behar, behar bezala erabilitako elementu grafiko eta multimediek web gunearen irisgarritasuna hobetzen laguntzen baitute. Ikonoek eta irudiek esanahia azaltzeko testu-etiketa bat izan behar dute. Pantailan agertzen diren prozesuen eta irudien ahozko deskribapena eskaini behar da.
· Soinu eta ikusizko abisu-mezuak. Gainera, erabiltzaileak irakurri dituela eta desaktibatzen dituela baieztatu arte egon behar dute. Soinuen tonua eta bolumena erregulatzeko aukera izan behar luke.
· Pultsazioa ezagutzea eta txandakatzea. Botoi bat sakatzeko denbora konfigura daiteke, pultsazioa ezagut dadin. Hainbat teklaren aldi bereko pultsazioaren ordez, elkarren segidako pultsazioak erabil daitezke. Funtzio batzuetarako beharrezkoa den etengabeko pultsazioaren ordez, pultsazio arrunta edo segidako zenbait pultsazio erabil daitezke.
· Testu gisa aurkeztutako testua, ez marrazki gisa. Grafismoak ezin ditu interpretatu pantaila-irakurgailu batek.
Bertsio irisgarria, kolektibo jakin batentzat prestatuta egon beharrean, tresna erabilgarria da bere behar zehatzetara egokitzen duten pertsona taldeentzat. Baina, nola erabil dezakete minusbaliatuek edizio irisgarria?
Ikusmen-urritasuna duten pertsonak
Miopia edo astigmatismo handia duten pertsonek zailtasunak dituzte pantailan irakurtzeko. Monitoreetako letra txikia izaten da batzuetan, ez oso irakurgarria, eta ez da beti diseinatzen ahalik eta kontraste handiena lortzeko. Zorionez, nabigatzaile modernoek letra-tipoaren tamaina eta kolorea aldatzeko aukera ematen dute, errazago ikusi ahal izateko. Hala ere, aldaketak ohiko web guneei aplikatzen bazaizkie, emaitza orri kaotikoa izan daiteke, non ezinezkoa baita testurik irakurtzea. Itxura argia duenez, prestatutako orri batek testuaren kolorea aldatzeko eta tamaina behar adina handitzeko aukera ematen du. Gainera, laguntza horiek nahikoak ez badira, programa batzuek pantailaren eremu jakin bat handitzen dute. World Wide Web-aren (El W3 Consortium) estandarrak finkatzen dituen erakundeak monitorearen eremu zehatzak lupa balitz bezala handitzen dituzten programen zerrenda eskaintzen du zuzendaritzan.
Itsuak
Ziberespaziotik kanpo ez geratzeko edizio berezia behar duen taldea da. Webgunea, hasiera-hasieratik, ikus-bitartekoa da, eta gainerako zentzumenak, entzumena esaterako, bigarren mailan geratu dira. Informazio gehiena testu eta irudietan datza. Testu eta irudi horiek, aurkeztu diren bezala, itsuek ez dituzte eskura. Sistema espezifikoen laguntzarekin, muga horiek gaindi daitezke.
· Ahots-sintetizadorea: hamarkada bat baino gutxiago duen edozein ordenagailu gai da pantaila bateko testuak ahoz irakurtzeko. Metodo hori, guztizko itsuetarako ez ezik, pantailaren zati bat handitzearekin batera erabil daiteke, ikusmen-hondarrak dituzten pertsonek dokumentua irakurtzen jarrai dezaten.
· Braille-lerroa: aurrekoa baino metodo garestiagoa da, braillera pantailako testua itzultzen duen gailua behar baitu. Itsuek hatzak soilik pasatu behar dituzte edukia pixkanaka aldatzen den lerrotik.
Motor-disbaketuak
Sagua erabiltzeko trebetasun motorra behar da, eta, batzuetan, ustekotzat jotzen da. Erabiltzaileari nabigatzeko teklatua eta sagua erabiltzea eragozten dioten elbarritasun mota guztiak daude. Pertsona horientzat sortu dira ahotsa ezagutzeko programak edo gailu bereziak, webetan nolabaiteko erraztasunez nabigatzeko, ahots aginduen edo teklatu egokituen laguntzaz. Baina sistema horiek guztiek funtziona dezaten, garrantzitsua da orriaren konfigurazioa sinplea izatea eta ordena logikoari jarraitzea. Web orrietan ohikoa den bezala, diseinu zaharkitua oztopo handia da informaziora iristeko.
CONSUMER EROSKI aitzindaria izan zen bere web guneen irisgarritasunean. Hasieran, leku irisgarriak eskaintzeko aukera bakarra bi bertsio egin eta aurkeztea zen: grafikoa eta irisgarria. Teknologia eskuragarrien garapenari esker, denboraren poderioz, pertsona guztientzat balio duen bertsio bakar batean bildu dira, haien gaitasun motor eta sentsorialak edozein direla ere.
