Argazkiak, bideoak, apunteak, dokumentuak… Ordenagailuen disko gogorra pixkanaka txiki geratzen ari da, eta garaia da gure bizitza digitala gordetzeko aukera berriak bilatzeko. Gailu elektronikoen espazio falta larria denean, erabiltzaile askok cloud zerbitzuak aukeratu dituzte, eta joera horrek arrakasta handia izan du tarte batean. Baina ez da alternatiba berria. Teknologia horretan oinarritutako lehen zerbitzuak 90eko hamarkadan hasi ziren. Zer eskaintzen dute plataforma hauek? Seguruak dira? Orain ikusiko dugu.
Hodeia (cloud, ingelesez) kontzeptua Internet sortu zenean sortu zen ia, eta zerbitzu informatikoak emateko gaitasunari dagokio, bai aplikazioetarako sarbidea bai beste funtzio batzuk, ordenagailuan programarik instalatu beharrik gabe, on line sarbide baten bidez soilik.
Joseph Carl Robnett Licklider informatikari estatubatuarrak definitu zuen 1960ko hamarkadan. Baina laurogeita hamarreko hamarkadaren amaiera arte ez ziren iritsi teknologia horretan oinarritutako lehen zerbitzuak, Salesforce plataformaren bidez (enpresentzako aplikazioak eskaintzen zituen web-orri baten bidez), edo FilesAnywhere, erabiltzaileen artxiboak Internet bidez modu seguruan partekatzeko lehen zerbitzua.
Hodeiko informazioa eta bestelako aplikazioak biltegiratzea
Hodeiko biltegiratzea cloud konputazio horren aplikazio bat da. Erabiltzaileei aukera ematen die beren artxiboak gordetzeko eta partekatzeko on line gune bat izateko. Horretarako, nabigatzaile bat besterik ez da erabili behar, edo, aplikazio bati esker, hainbat gailuren artean (ordenagailua, mugikorra, tableta…) modu lokalean sinkronizatuta eduki daitezke.
Hodeiaren funtzionalitateak, ordea, haratago doaz, eta ez dira soilik fitxategiak biltegiratzera mugatzen. Aplikazio batzuk urrunetik ere erabil daitezke, hala nola testu-prozesadoreak, kalkulu-orriak, txatak edo bideo-deiak, ordenagailuan deskargatu beharrik gabe edo, berrikiago, smartphone batetik. Horrela, ordenagailuen disko gogorretan lekua aurrezten da, eta ez da beharrezkoa pendrivetara (USB memoria) edo hondatu edo gal daitezkeen kanpoko disko gogorretara joatea.
Zerbitzu horiek hodei publikoa deritzona erabiltzen dute, hau da, Interneteko edozein erabiltzaileri bere zerbitzuak eskaintzen dizkiona. Baina badaude hodei pribatuak ere, enpresek erabiltzen dituztenak eta sistemaren administratzaile batek kontrolatzen dituenak, edo hibridoak, zati bat sarbide publikoarekin eta zenbait espazio pribaturekin.
Nola funtzionatzen du?
Hodeiko biltegiratze-zerbitzu horiekin datuak Interneten flotatzen geratzen direla dirudien arren, errealitatetik urruti. Hodeian informazioa gordetzen dugunean, disko gogorraren zati bat erabiltzen, erosten edo alokatzen ari gara. Hau da, datuak prozesatzeko zentro bateko (DPZ) ordenagailu baten barruan —edo batzuetan banatuta— fisikoki dauden gigabyte batzuk. Interneteko konexio baten bidez, hodeian gordetzen ditugun fitxategi guztietara sar gaitezke edozein gailutatik.
Zein herrialdetan gordetzen dira datuak?
Galdera handienetako bat da; izan ere, fitxategiak fisikoki ordenagailuren batean gordetzen badira, non dago zerbitzariak edo erabiltzen ari garen espazioak hartzen duen datu-prozesaketarako zentroa? Oso zaila da jakitea; izan ere, Google edo Amazon bezalako enpresa handiek mundu osoan dituzte banatuak, eta, nahiz eta karpeta eta dokumentu guztiak ongi ordenatuta ikusi, bakoitza ordenagailutan banatuta egon daiteke.
Zer legek babesten gaitu zerbitzu horiek erabiltzen badira? Erantzuna argia da: enpresa sortu den herrialdeko araudia. Googleren kasuarekin jarraituz, Estatu Batuetako Cloud Act legea izango litzateke. Beste batzuk, hala nola kDrive, jatorri suitzarra duena, Europar Batasuneko (EB) araudiak arautzen ditu.
Datuak non egon daitezkeen jakiteko modu erreal bakarra enpresa horiekin harremanetan jartzea eta prozesatze-zentroak non dauden galdetzea da. Pribatutasunari buruzko kontzientzia gero eta handiagoa da, eta hori da zerbitzu horietako askotan nabarmentzen den puntuetako bat, kDrive-n esaterako, zerbitzari guztiak EBko herrialdeetan daudela uste baitu. Gehienek beren prozesatze-zentroen egoeraren berri ematen duten arren, ez dute ematen gure artxiboak non gordetzen ari diren, bost kontinenteetan egon baitaitezke (baita ozeanoaren azpian ere).
Zer egin daiteke hodeian?
Askotariko erabilerak daude, eta, hein handi batean, zerbitzuen mende daude. Batzuk, hala nola iCloud, Amazon Cloud Drive edo Google Drive:
- hainbat gailuren artean fitxategi-karpetak sinkronizatuta edukitzeko aukera ematen du; horrek esan nahi du erabiltzaile baimendu bakoitzak egiten dituen aldaketa guztiak berehala gordeko direla.
- mugikorrarekin egiten diren argazkien kopia automatikoa egiteko aukera ematen dute.
- gehigarri gisa, plataforma horietan gure sistema osoaren segurtasun-kopia bat gorde daiteke, dela PC batena, dela mugikorrarena, arazoren baten ondoren ekipoa berrezarri behar badugu ere. Gure gailuetako informazio guztia gordetzeko eta galdu edo istripuren bat gertatuz gero berreskuratzeko modurik seguruena da.
Zerbitzu gehienetan:
- ez da beharrezkoa gure gailuko informazio guztia partekatzea; hodeiarekin sinkronizatuko diren karpetak edo fitxategiak aukera daitezke.
- fitxategiak zuzenean hodeian eskuz gordetzeko aukera ere ematen dute, disko gogorrean egon gabe. Aukera honekin, gure gailuetan dauden biltegiratze-gigabyteak handitu ditzakegu, disko gogorra edo aparteko memoria-txartela erosi beharrik gabe.
Zer baimen eskatzen dituzte plataforma horiek?
Online biltegiratze-zerbitzuek hainbat baimen eskatuko dizkigute funtzioak aktibatu nahi ditugunean. Oro har, oso seguruak dira, eta eskaintzen dizkiegun baimenak behar bezala ez erabiltzea bermatzen dute.
- Ezinbestekoa da biltegira sartzea, guk nahi ditugun fitxategiak eta karpetak sinkronizatuko baititu.
- Dropbox edo Google Drive bezalako plataforma batzuek, beren aplikazio mugikorretan, argazkiak ateratzeko edo dokumentuak eskaneatzeko eta hodeira igotzeko aukera ematen digute; beraz, kamera erabiltzeko baimena onartzeko eskatuko digu.
- Azkenik, ohikoa da gure kontaktu-agendan sartzeko eskatzea, estekak bidaltzeko edo karpeta edo fitxategiren batean aldaketak egiteko baimena emateko.
