Bizi dugun iraultza teknologikoan ezinbestekotzat jo daitekeen programazio-ingeniari bat badago, horixe da, zalantzarik gabe, Rasmus Lerdorf (Groenlandia, 1968). Lerdorf pertsona talde bikainekoa da, eta horiek gabe ezinezkoa izango zen web-a gaur egun ezagutzen dugun bezala erabiltzea. 1995ean, bere nabigatzailearen eta bere web orri pertsonalaren datu-baseen arteko zubi-lana egiten zuen hizkera xume bat asmatu zuenean, erabiltzailearen eskakizunei erantzuteko gai ziren orri dinamikoak sortzeko lehen harria jarri zuen.
PHP (Personal Home Page akronimoa) programara deitu zuen, eta erraz eta hilkorren eskura jartzeko garatu zuen. Horrela, programatzailea ez den baina gogoa, pazientzia eta web garapeneko gutxieneko ezagutzak dituen edozein erabiltzailek bere orria sor dezake eta nahi adina funtzionaltasun gehitu. PHPri esker, URL helbide gehienen amaieran ikusten dugun ilara horri esker, milaka pertsonak egin ahal izan dituzte beren web-proiektuak, ingeniaritza-geletatik igaro beharrik gabe. Gaur egun, Rasmus Lerdorf azpiegitura-arkitektoa da Yahoo! eta PHP lengoaiaren bertsio berrietan laguntzen du. CONSUMER eroski-k elkarrizketa egin zion Valentziako Campus Partyan.
Web-eskaera bati erantzuten dion eta datuak ematen dituen teknologia-pieza da. Nabigatzailea web orri batera apuntatzen duzunean, zerbitzariak eskaerari erantzuten dio, eta gero informazioa bilatzen saiatzen da, gero nabigatzailean ikusiko duzun orria eraikitzeko. PHP izango litzateke eskaera bat datu-basera edo beste zerbitzari batera bidaltzen duen zatia, gero nabigatzailera itzuliko den informazioa bilatzeko.
“Web-orria jendarteratu zenean programatzaileak ez ziren erabiltzaile askok PHP moduko tresna behar zuten beren orriak egiteko”
Ez, ez nuen uste hain ezaguna izango zenik. Besterik gabe, behar nuen zerbait idatzi nuen. Web guneak egiten ari nintzen, tresna bat behar nuen eta ez zegoen hor. Jendea erabiltzen hasi zen, eta Interneten zerbitzuak sortu ahala zabaldu zen. Hala, PHP gero eta ezagunagoa bihurtu zen. Horietako asko ez ziren programazioko teknikariak, arte-sailekoak ziren: HTML editore batekin web bat egin behar zuten sortzaileak edo erredaktoreak, eta enpresaren produktuak, prezioak eta ezaugarriak sartzeko eskatzen zieten.
Haiek esaten zuten: “Une bat, ni ez naizela programatzailea; ezin naiz orriaz arduratu eta datu-base batekin konektatu”. Baina nagusiek erantzun egiten zieten: “Bai, horretaz arduratu behar duzu”. Horregatik, programatzaileak ez ziren jende askok, Web-a jendarteratu zenean eta web guneak egin behar zituztenean, izua zuten eta PHP bezalako tresna bat behar zuten, ikasketa-kurba oso laua duena. Oso erraza da abiaraztea, eta HTML orri bat hartu eta php-rekin dinamizatu dezakezu. Ez duzu liburu asko irakurri behar, arrakastaz lortzeko eta web bat garatzeko.
“MySQLk datu-baseetan egin zuen PHPk programazio-lengoaien bidez egin zuena: jende askorentzat, jende arruntarentzat eskuragarri jarri zituen”
MySQLk datu-baseetan egin zuen PHPk programazio-lengoaien bidez egin zuena: jende askorentzat, jende arruntarentzat, eskuragarri jarri zituen. Oracle-rekin, ordenagailuaren aurrean eseri, ideiari heltzen saiatu, eta gauza zail asko irakurri, irakurri eta irakurri behar dituzu, baita konfigurazioak ere, eta zerbait egin aurretik datu-baseek nola funtzionatzen duten ulertu behar duzu. MySQL, edo, behintzat, oso datu-base sinplea da, gauza bat egin eta ondo egiteko.
Ez zituen egiten Oraclek egin zitzakeen gauza guztiak, baina gauza sinple bat besterik ez genuen egin behar webarentzat, 90eko hamarkadan ez baitzen beharrezkoa oso gauza korapilatsuak egitea. Adibidez, produktu, ezaugarri edo prezioen zerrenda egin behar zenuen. Testuinguru horretan, garai hartako “killer application” (aplikazio erabakigarria) izan zen programazio-lengoaia erraz eta ulerterraza, ezagutza handirik gabe funtziona zezakeen datu-base sinple batekin batera. Formulario erraz bat egin dezakezu, datu-basea kontsultatzeko, emaitzak bilatzeko eta emaitza gisa nabigatzaileari itzultzeko. Hori zen une hartan behar zen guztia.
PHP programazio-lengoaia ez da hobea, seguruenik beste hizkuntza batzuk baino okerragoa da, baina PHP programak helburu bat du: Interneteko web-programazioa. Php.net guneko dokumentazioaren kasu bakoitza adibide batekin azalduta dago, eta hori da jendearen bila dabilena. Kodean zuzenean kopiatu eta itsats daiteke, eta arazoa benetan konpontzen du.
“Programazioko teknikari askori ez zaie gustatzen PHP; esaten dute hizkuntza itsusia dela eta arrazoia dutela, baina ez dago ezer hoberik erabiltzaile arruntarentzat”
Xede orokorrago baterako beste programazio-hizkuntza batzuek, berriz, dokumentazioa xede orokorrago baterako ere bada, eta honela dio, adibidez: “Horrela bila dezakezu kode-kate bat”. Baina ez du azaltzen nola konpondu arazo jakin bat gertatzen zaizunean. Programazioko ingeniariek nahiago dute edozein helburutarako dokumentazio orokorragoa; dokumentazio asko irakurtzea eta kode preziatua sortzea gustatzen zaie.
Horregatik, programazioko teknikari askori ez zaie gustatzen PHP, hizkuntza itsusia dela diote, eta nahiago dute gure programazio-ibilbidean ikasi ditugun arauei jarraitu. Eta arrazoi dute, itsusia da, ez ditu arauak betetzen eta ahal diren lasterbide guztiak hartu ditut, baina ez dago ezer hoberik edozein pertsonak ordenagailuaren aurrean eserita asteburu batean aplikazio bat garatu ahal izateko.
“Ingeniari informatikoek Internet kontrolatuko balute, ikaragarria izango litzateke, oso jende azkarra baita, baina oso aspergarria”
Ingeniari informatikoek Internet kontrolatuko balute, ikaragarria izango litzateke, jende oso adimentsua baita, baina oso aspergarria, eta web orri bakoitza beraiek idatzi beharko balute jasanezina litzateke. Horregatik, hizkuntza bat izan behar genuen, ideia interesgarriak zituen jendeak, denbora pixka bat izango zuenak, ordenagailura eseri eta bere web orrian sartzeko.
Horretan lagundu du PHPk: ideia bat duen eta praktikan jarri nahi duen edonork eskura dezake web-programazioa. Facebook bezalako enpresak “script” txiki bat ziren hasieran[un conjunto organizado de órdenes programación]hazi egin zen, eta orain enpresa handia da. Sourceforge ere “script” txikia zen, eta hazten eta handitzen joan da. Ideia handia izan zuten, uler zitekeen hizkuntza zuten eta zerbait sortu duten konpainia txikien beste adibide asko daude. Eta hori oso ideia indartsua da gaur egun.
Ruby gustatzen zait, oso hizkuntza polita, trinkoa eta oso ahaltsua dela uste dut, baina jende askorentzat konplexuegia dela uste dut. Ruby On Rails, frameworka[entorno o marco de programación]Rubyren gainean dagoenez, eskuragarriagoa da, baina kode asko sortzen du. “Script” bat sortzen baduzu, “framework” deritzona zehazki egiten duena, perfektua da, eta zuk nahi duzuna lortzen duzu, baina beste zerbait egin nahi baduzu, aldaketa asko egin behar dituzu, eta hori korapilatzen hasi da, eta framework a eskuratu behar duzu.
Pertsona batzuentzat programazio perfektua da eta hori ondo dago. Errendimenduaren ikuspegitik, ez da hain ona, eta horixe interesatzen zait. Erabiltzen duzun datu-baseen sistema, zein sistematan dabilen, kontsultatu behar duzu, eta gauza asko begiratu behar dituzu kontsulta bat egiten duzun bakoitzean. Hori bere xede orokorragatik da.
“Seguruenik, Twitter-en egonkortasun txikia arkitektura- eta datu-base-arazo baten ondorio izango da”Agian ez, Twitter den web gune motagatik. Trafiko gehiena APItik dator, hau da, ez dator webgunetik bertatik. Hasieran, Ruby maila altuan zuten, baina orain ez, eta egonkortasun-arazoak dituzte. Seguruenik, datu-baseen arkitektura- eta konfigurazio-arazoa izango da; uste dut hiru datu-base-iturri dituztela gaur egun, eta, besterik gabe, ez da nahikoa gaur egun duten trafiko-kantitaterako. Seguruenik, arkitektura- eta makina-arazoa izango da hizkuntza aukeratzeko arazoa baino gehiago.
“Zaila da jakitea nondik aterako den dirua Twitter bezalako zerbitzuekin”Arkitekturak eraikita egon behar du, zerbitzari gehiago eta gehiago gehitu ahal izateko eta, hala, handituz joateko. Finantziazio-arazo bat ere izan daiteke; izan ere, batzuetan, erabiltzaileak batera iristen dira dirua iritsi baino lehen, eta Twitter bezalako lekuetan zaila da jakitea nondik aterako duten dirua. Inbertitzaileei azaldu behar zaien zerbitzua da, kapitala jar dezaten eta, hartara, zerbitzari gehiago dituzten erabiltzaile gehiago erakar ditzaten. Baina gero eta erabiltzaile gehiago badaude eta diru gehiago ez badago, zaila da zerbitzuari eustea eta, aldi berean, finantzaketa erakartzea; hori batzuetan gurpil zoroan amaitzen da.
PHP 5.3 bertsioan gaude… Sendoagoa eta sendoagoa izan dadin saiatzen ari gara; funtzio berri asko daude hizkuntzan, eta, PHP 4rako euskarria amaitu ondoren, garatzaile askorentzat PHP 5 ikusten duten lehen aldia izango da. Akats, akats, hobekuntza eta abarren mezu ugari jasoko ditugu. Hurrengo sei hilabeteetan, bertsio berri bat atera aurretik, PHP 5.3rekin aplikazioak egitea errazagoa izatea lortu behar dugu.
