Estatuko sektore sustatzaile eta higiezinaren krisiaren ondorioz, bankuak finantzatu zuenaren zati handi bat bereganatu du. Hala, iaz, banku eta kutxa handiek onartu zuten 7.000 milioi eurotik gorako aktiboak (etxebizitzak edo orubeak) esleitu zituztela.
Higiezin-operadore handi edo txiki askoren zor izugarria ikusirik, bankuak, berankortasunak bultzatuta, erreskatera atera behar izan zuen. Adreiluaren sustatzaile eta enpresaburu askok zituzten likidezia-arazoak ikusita, bankuak ondo geratu ziren ordaindu ezin zituztenen aktiboekin, edo, bestela, zuzenean, kaudimena hari batetik zetorren sinaduren ekintzekin.
Hala, enpresa sustatzaile handien akziodun gehienak, hala nola Kolonial edo Metrovacesa, banku eta kutxenak dira. Antzeko zerbait gertatu da partikularren etxebizitzekin ere; izan ere, berandutzan sartu aurretik, maileguan geratzen zitzaiena bertan behera uzteko aukera izan zuten etxea entregatuz.
Enpresa sustatzaile handien akziodun gehienak, hala nola Kolonial edo Metrovacesa, banku eta kutxenak dira orain.
Analistek diote joera horrek hurrengo hilabeteetan jarraituko duela. Hain zuzen, finantza-erakunde askok higiezinen atalak sortu edo indartu behar izan dituzte. Adibidez, Aliseda (Banco Popular), Anida (BBVA), Promodomus (Banesto) eta antzeko beste batzuk.
Santander izan zen 2008an aktibo-kopuru handiena esleitu zuen erakundea, 2.600 milioi euroren truke, eta Banesto filialaren 1.100 aktiboei gehitu zitzaizkien. Ondoren, Banco Popular (1.500 milioi euro), Sabadell (800), Caja Madrid (600), La Caixa (550) eta BBVA (620 milioi) daude.
Aktibo horiek merkatura itzuli beharko dute orain. Zalantza da nola. Finantza iturrien arabera, etxeak txikizkako merkatura atera litezke deskontu handiekin. Orubeek, ordea, zailagoa dute saltzea.
Etxebizitzen bahiturak saihesteko, Espainiako Hipoteka Elkarteak (AHE), bankuak eta aurrezki-kutxak ordezkatzen dituenak, lege-aldaketak sartzearen aldeko apustua egin du, hipoteka-zorra berme gisa diharduen ondasunarekin, kasu honetan etxebizitzarekin, ordaintzeko mekanismoak ezartzeko. Formula horri dazio bidezko ordainketa esaten zaio.
Sistema horren bidez, higiezinaren benetako balio-galera %45eraino saihets daiteke; izan ere, emate bidezko ordainketak prozedurak arintzen laguntzen du, atzerapen-interesak eta azkenean enkantera ateratzen den etxebizitzaren prezioan eragina duen gauzatze bati lotutako kostuak saihestuz.
AHEk egungo legeria aldatzea proposatu du, ordainean emateko eskaintza bat egiten denean eta kreditu-erakundeak eskaintza hori onartzen duenean, behin betiko erosleari eskualdatzeko eragiketari dagozkion zergak baino ez ordaintzeko.
Era berean, azken erosleak hala nahi badu, hasierako zordunaren hipoteka-kredituan subrogatu ahal izatea proposatzen du, eta, hala, eskualdaketa-eragiketetako zerga eta tasen ordainketa bikoitz bat eta azken hipoteka-finantzaketari lotutako beste batzuk kentzea.
Era berean, AHEk proposatu du, etxebizitzaren hartzailea, kreditu-erakundea bera edo pertsona fisiko edo juridiko bat izan arren, alokairu-kontratua eskaintzeko konpromisoa hartzea kaudimengabe den zordunari, etxea utzarazteari uko eginez, eragiketa zergetatik salbuetsita egoteko edo zerga murriztua ordaintzeko.
