Hiriko erdigunean dauden etxe partikularretan ostatu hartzen duten turistak, dirua azkar eta seguru lortzen dutenak, negozioak beren negozioak ikusten dituzten… baina baita gerra zutik dauden bizilagunak ere. Eragile askok parte hartzen dute oporrak alokatzeko modu berrian, apartamentu turistikoetan oinarrituta. Nola eragiten dio fenomeno horri fenomeno horrek? Ezagutu solairu horien alde onak eta txarrak.
Jabearen ikuspegia: azkar eta prezio onean alokatzea
Badu pisu bat Bartzelonan, Granadan, Donostian edo Madrilen alokatzeko? Askok ez dute zalantzarik… eta alokairu turistikoan aritzen dira egun edo asteka. Izan ere, Airbnb plataformako iturriek azaltzen dute, era horretako transakzioarekin, jabeak, bere etxeak erabilera luzeari eskaintzen dion errentagarritasuna baino% 5etik% 20ra, oro har. Izan ere, joan den urtean bakarrik, bere plataformaren bidez, home sharing (etxebizitza bidaiariekin partekatzeak) “Espainiako ekonomia ia 4,2 bilioi eurotan bultzatu zuen, eta ohiko anfitrioiak 3.400 euro irabazi zituen hilero”. Almudena Ucha Rentaliaren zuzendariak beste datu bat gehitu du: “Milaka familiak lortu dute krisiaren urte txarrenetan hipotekak ordaintzea oporrei esker”.
Faktore ekonomikoaz gain, jabe bati azkar eta arazorik gabe alokatzea interesatzen zaio. Eta pisu horiekin erraza da. Jabeak eta turistak harremanetan jartzen dituzten plataformak egoteak abiadura handian maizterrak aurkitzea dakar, “batez ere apartamentua erdian badago”, argitu du Uchak.
Baina oporretako etxebizitza baten jabe izateak ez du abantailarik bakarrik. Zer betebehar bete behar dituzte? Autonomia-erkidegoen menpe dagoenez, oporrak alokatzeko 17 araudi turistiko daude Espainian, eta horiek bat egiten dute pixkanaka ezartzen ari diren udal-ordenantzekin. Hori dela eta, “jabearentzat legezko buru-hausgarri bat da turismo-etxe batekin lanean hastea”, dio Diraliaren arduradunak. Airbnb-ek azpimarratu duenez, “tokiko legeak betetzeko eskatzen zaie anfitrioi beren espazioa iragarri baino lehen eta iragartzeko baimena dutela ziurtatzeko”. Gainera, anfitrioi arduradunentzako web orri bat dute, Madrilen adibidez. Informazio zehatza du, eta tokiko araudirako estekak ditu.
Ohikoa da araudi gehienek jabeari “erantzukizunpeko adierazpen bat egitea, ostatua autonomia erkidegoko turismo-ordezkaritzan inskribatzea, aseguru bat eta bidaiariak edozein gertaeraren aurrean aurki dezakeen telefonoa”, adierazi du Almudena Uchak. Katalunian, adibidez, bizigarritasun-zedula izan behar da, beste edozein etxebizitza bezala, eta ezin da bertan adierazitakoak baino plaza gehiagorekin okupatu. Gainera, etxebizitzak, oro har, etxebizitzei eskatzen zaizkien baldintza teknikoak eta kalitatekoak bete behar ditu, behar bezala altzariz hornitu behar dira eta berehala okupatzeko beharrezko tresnak eta tresnak eduki behar ditu, eta, gainera, higiene-egoera ezin hobean. Madrilen, beste destino batean, Erkidegoko Erregistro ofizialean alta emanda egon behar dute.
Erabiltzailea: prezio onak eta etxeko erosotasunak
Hirien erdigunean bizitzea, etxeko erosotasunekin eta prezio onean. Hotelen aurrean apartamentu turistikoak aukeratzen dituzten bidaiari gehienek nahi dutena da. Turistak, gainera, tokian tokikoa, pertsonala eta benetakoa izateko modu bat bilatzen du. Masa-turismoaren ordez, esperientzia genetiko gehiago bizitzea, eta, horregatik, turismoak arrakasta izatea”, adierazi dute Airbnb-ek.
Baina aurpegi orok du bere gurutzea, eta arazoak beti sor daitezke. Nola defenda daiteke turista bat? Nola ez biktima izan?
Rentaliak azaldu duenez, plataformek zerbitzuen kalitatea kontrolatzeko ingurune bat sortzen dute, balorazio-sistemei esker. Bidaiariek jabeari buruzko informazioa, harremanetarako datuak, plataforman argitaratzen duten denbora, egonaldian egon diren beste pertsonen iritziak, etab. “kalitate autoerregulatuko ingurune bat sortuz”.
Egonaldi egokia izateko, dena den, egokiena da erreserba egin aurretik ostatuaren xehetasun eta ezaugarri guztiak berrestea, ez fidatzea superlatiboak, idatzizko kontratua egitea edo online erreserba bidez egin nahi den jabekideen eskaeretara ez sartzea. Ideia horretan Airbnb konpainiaren iturriek eragina dute, izan ere, erabiltzaileek jakin behar dute, plataforman dauden bitartean, eta Airbnb bidez bakarrik ordaintzen dutela, dirua beti babestuta egongo dela “.
Era berean, harremanetarako informazioa ezabatu egiten da, pribatutasuna babesteko eta erabiltzaileak web orritik irten ez daitezen. Apopiloen eta anfitrioien arteko mezuetan eta iragarkietako irudietan, “sistemak automatikoki kontrolatzen eta ezabatzen ditu telefono-zenbakiak, posta-helbideak eta bestelako informazio pertsonala erreserba eraginkor bihurtu arte”, adierazi dute.
Gainera, egonaldi batek espero den kalitatea edo zerbitzuak betetzen ez baditu, kontsumitzaile gisa berehala jar daitezke harremanetan anfitrioiarekin, eta, haien artean ados jartzea lortzen ez badute, oporretako alokairu-plataformaren bidez jakinarazi behar dute. Azken batean, erreklamazioak aurkez ditzakete erakunde eskudunen aurrean.
Zer gertatzen da auzotarrekin? Neurriz kanpoko eragozpen eta alokairuak
Zarata, eraikinetik etengabe sartzen eta irteten den jendea, zaborrak, baita borrokak ere… Bizilagun asko kexu dira, batzuetan oporretako apartamendu horietako turistak izaten baitira, eta auzo edo hiri batzuetan, berriz, alokairu-sistema horren aurkako gerran daude. Almudena Uchak aitortu du auzokideen negatiboak ulertzen dituela, baina, era berean, uste du “ezin dela industria oso bati kriminalizatu, turista zaratatsuen talde gutxi batzuek sortzen duten irudi txarragatik; izan ere, turismo-etxebizitzak erabiltzen dituzten turisten kopuru osoarekin alderatuta, portzentajea hutsaren hurrengoa da”. Gainera, kale, hondartza edo tabernetako eremuetan gertatzen diren hainbat istilutan, etxebizitza turistikoetan zein hoteletan ostatu hartzen duten pertsonak dira protagonistak, “baina badirudi lehenengoei bakarrik esaten zaiela”.
Zaratak eta borrokak baino haratago joan daitezke auzotarrak. Exceltur elkarteak ohartarazi du turismo-pisuek zenbait helbururen iraunkortasunean dituzten ondorio kaltegarriak direla eta, hazkundea kontrolik gabekoa dela eta eragina “helmugen karga-gaitasunean, etxebizitza eskuratzeko moduan eta herritarren bizikidetzan” dela.
Rentalian, berriz, ideia horren aurka egiten dute, FEVITUR (Etxebizitza eta Apartamentu Turistikoen Elkarteen Espainiako Federazioak) arduratzen den txosten baten datuekin. Bertan ikus daitekeenez, “Palman etxebizitzen %1,4 bakarrik dira etxebizitza turistikoak, adibidez, eta ikusi da ez dutela eraginik izan etxeko alokairuaren prezioak igotzean”, adierazi du Almudena Uchak.
Gai horri dagokionez, Airbnbsos plataformatik plataformak “tokiko kezkak modu serioan hartzen ditu” eta Espainiako administrazioekin lan egin nahi du, turismoaren onurak tokiko familien artean banatzea ahalbidetuko duten lege argiak garatzeko. Hori dela eta, neurri batzuk ezarri ditu, besteak beste, Bartzelonako anfitrioi bat, etxe bat, eta abar, homesharing-a modu arduratsu eta iraunkorrean haziko dela bermatzeko. Proposamena hirian egin zen, eta, neurri horren zati gisa, epe luzeko etxebizitza erabilgarritasunari eragin diezaioketen 1.000 iragarki baino gehiago ezabatu ditu plataformak.
Etxebizitza edo apartamentu turistikoak turismoa dibertsifikatzen laguntzen duen ostatu-eredu berri bat dira, “irabaziak komunitate berrietara eta tokiko negozioetara helaraziz, gutxi batzuen eskuetan utzi ordez”, Airbnb-tik. Baieztapen horrekin bat dator Almudena Ucha, Diemaliako zuzendaria: “Auzoko denda, taberna eta jatetxe askok jasotzen dituzte oporretako etxe eta etxeetan ostatu hartzen duten turisten diru-sarrerak”.
Irene Serrano, Lavapieseko Merkatarien Elkarteko gerenteak berak, apartamentu horiekin merkataritza-ehuna “suspertzen” ari diren bitartekoei aitortu die, eta “kalitatezko saltoki berriak eta oso erakargarriak” ireki ditu, gazteek gidatuta.
