2002. urtetik aurrera sinatutako hipotekak ordaintzeko urteko ahalegina 1.100 euroraino igo liteke, baldin eta Euriborrak, atzo %4,85 gainditu eta %5era hurbiltzen denak, indarrean jarraitzen badu. Hala adierazten du atzo Espainiako Hipoteka Elkarteak (AHE) aurkeztutako hipoteka-zorraren kostuari buruzko txosten batek. Horren arabera, Espainiako familia ahulenek higiezinen “booma” “elikatu eta mantendu” dute.
Bankuak, kutxak eta kreditu-kooperatibak ordezkatzen dituen erakundeak nabarmendu zuen 2007an sinatu ziren kredituen urteko batez besteko kuotak %16 igo zirela aurreko urtekoekin alderatuta. Datu hori ez dator bat iaz etxebizitzaren prezioak izan zuen gorakadarekin (%4,8).
Euriborrak goranzko erritmo definitu horrekin jarraitzen badu, urte honetan izan den mailarik altuenera eraman baitu, apirilean %4,770eko tasarekin itxiko litzateke.
Kreditu arriskutsua
Txostenak dio erosteko ahalmen gutxien zuten espainiarrek hipoteka arriskutsuak sinatu zituztela. Hala ere, ez du zehazten nola, edo zergatik, banku eta kutxek baimendu zuten kreditu arriskugarri hori gertatzea. Gaineratu du 2005 eta 2007 artean maileguak kontratatzeak interes-tasa aldakorren nagusitasuna indartu zuela, kontratu berrien %90 baino gehiago mota horretakoak izan baitziren.
2007an sinatutako kredituen kuotak %16 igo dira 2006ko kuotekin alderatuta, eta etxebizitza %4,8 bakarrik igo da.
AHEk ohartarazi du etorkizuna ez dela oso itxaropentsua. Bi urtetik sei urtera bitarteko epean, ohiko erreferentzia-indizeak Europako Moneta Batasuna sortu zenetik lortutako gehienezko mailetan egon litezke (% 6,89). Hori ez litzateke harritzekoa izango kontuan hartuz gero Euriborra %4,8 gainditu zela atzo, urtean ia puntu bat hazi dela eta ez dagoela gutxienez %0,75 batzen ez duen entitaterik. Kasu horretan, hipoteka-zorraren egungo kostuaren igoera urteko 400 euroraino igo liteke 1997 baino lehen sinatutako kredituen kasuan. 2002tik aurrera mailegu itxien gainkostua 650 eurotik 1.100 eurora bitartekoa izango litzateke.
Egungo mailaren araberako indizearekin eta 25 urteko eperako 150.000 euroko batez besteko hipotekarekin, hileko kuota 45 euro igoko litzateke apirilean urteko berrikuspena egin behar duenarentzat. Horrela, titularrak 550 euro gehiago ordainduko lituzke urtean. Hipoteka bera sei hilean behin berrikusten bada, hileko kuota 10 euro inguru igoko da eta 60 euro urtean.
Analista gehienek uste dute litekeena dela joera horrek udara arte irautea; izan ere, ezinezkoa da Europako Banku Zentralak (EBB) tasak murriztea, inflazioa handitzeko beldur baita. EBZren kezka nagusia prezioen egonkortasuna da, eta helburu horrek zuzentzen du bere diru-politika.
– Euriborraren aldaketak hileko amortizazio-kuotetan duen eragin absolutua maileguaren hasierako zenbatekoaren eta kontratatutako amortizazio-epearen araberakoa da; beraz, kasu bakoitza banan-banan aztertu behar da.
– AHEren arabera, 2002 baino lehen kontratatutako mailegu estandarren hipoteka-zorra amortizatzeko batez besteko kostua, ia osorik hartuta, kontratatzeko uneko hasierako kostua baino txikiagoa da.
– 2002. urtea baino lehen formalizatutako maileguek (1999ko kontratu batzuk izan ezik) eta berrikusten direnek, Euriborra erreferentzia-indize gisa erabiliz, hurrengo hilabeteetan, lehenengo urtean jasan zituzten amortizazio-kostu gordinak baino askoz txikiagoak izaten jarraituko dute. Hasierako kostuarekin alderatuta, aldaketarik handienak urtean 120 eurotik (1998an) 3.600 eurora (1990eko mailegu estandarrean) doaz. Mailegu horiek zorro biziaren %30 inguru dira, tasa aldakorrekoak.
– 2002-2007 aldian eta puntualki 1999ko kontratu batzuetan formalizatutako mailegu estandarren egungo amortizazio-kostua, Euriborra erreferentzia-indize gisa erabiliz 2008ko lehen hiruhilekotik aurrera berrikusiko dena, kontratuaren uneko hasierako kostua baino handiagoa izango da, eta urteko batez besteko aldaketa positiboak 1.800 eurotik gorakoak izan daitezke, indizearen igoeraren ondorioz.
