Banku-bezeroen berankortasun-indizea handitu denez, finantza-erakundeek hipoteka-kreditua eskuratzeko baldintzak handitu dituzte. Lehen, nahikoa zen azken hiru nominak edo ordainketak eta azken errenta-aitorpena aurkeztea; orain, aldiz, lan-historiala edo enpresako antzinatasun-maila ere eskatzen da. Gainera, ez da ohikoa demandatzailearen hileko soldata garbiaren% 30 baino gehiago ematea. Egoera horri gehitu behar zaio finantza-erakundeek gero eta gehiago ukatzen dutela berea ez den etxebizitza bat erosteko kreditua, etxebizitzen stock handia dela eta.
Zein dokumentu egiaztatu
Etxebizitzen gainean eratutako hipoteken kopurua %7 jaitsi zen 2010ean, eta laugarren urtea da jarraian, kreditu horiek ematean zifra negatiboekin. Hala adierazten dute Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) azken datuek. Horretan lagundu du, neurri handi batean, banketxeek hipoteka-kreditua eskuratzeko baldintzak gogortu izanak, hori baita krisiaren zuzeneko ondorioetako bat.
Banku eta aurrezki kutxek beren arauak dituzte partikularrek aurkeztu behar dituzten agiriak eskatzeko. Gutxieneko irizpide batzuk daude, baina azken urteetan gogortu egin dira, berankortasun-indizea handitu egin delako. Erakundeek ez ordaintzearekiko duten beldurra bezeroei pasatzen zaie, kreditua formalizatzean eman behar dituzten agiri eta frogagirien kopurua handituz.
Ez-ordaintzeak izateko beldurragatik handitzen eta gogortu dira baldintzak.
- Oinarrizko dokumentuetatik abiatzen dira, hala nola Nortasun Agiri Nazionalaren fotokopia eskatzaile nazionalentzat edo egoitza-txartela atzerritarrentzat.
Banandu edo dibortziatuz gero, epai judiziala edo hitzarmen arautzailea aurkeztu beharko da.
Une horretatik aurrera, zailena da: soldatapekoek jasotako azken hiru nominen fotokopia eta azken errenta-aitorpenaren kopia aurkeztu behar dituzte. Bestalde, beren konturako langileek PFEZren azken hiru ordainketak eman behar dizkiote entitateari. hiruhilekoa (130 eredua), jarduera ekonomikoen gaineko zergaren alta (036 eredua) eta azken errenta-aitorpenaren beste kopia bat. Bi kasuetan, bezeroen berankortasun-arazoak direla eta, askotan ez da nahikoa azken hiru nominak edo ordainketak aurkeztea, epeak luzatzen baitira. Azken Errenta Aitorpena ere ez da nahikoa, azken urteetakoa baizik.
Batzuetan, laneko historiala eta enpresako antzinatasun-maila eskatzen dira.
Kreditua eman aurretik, ahalik eta gehien aseguratzen saiatzen da bankua. Askotan eskatzen da informazioa erabiltzailea ez dagoela ordaindugabeen artxiboetan, bankuko produktuen berankorren zerrenda batean (kredituak, kontuak, txartelak…), baina baita telekomunikazio- edo energia-zerbitzuetan ere. Zerrenda horretan egotea kreditua eskuratzea eragozteko bezain puntu beltza izan daiteke.
Berankorren zerrenda batean sartuta egoteak kreditua eskuratzea eragotz dezake
Halaber, egungo zorpetze-maila berrikusi da, hipotekaren kontzesioa arriskurik gabe onar daitekeen zehazteko.
Demandatzaileak sortzen dituen diru-sarrerak gorabehera, hipotekatuko den higiezinarekin zuzeneko lotura duen bestelako dokumentazioa ere aurkeztu beharko du. Hauek dira finantzabide hau emateko bankuek eta kutxek behar dituzten dokumentu nagusiak:
- Salerosketako kontratu pribatua.
Eraikinaren jabetza erregistroko ohar soil eguneratua.
Hipotekatuko duen higiezinaren OHZren azken ordainagiria.
Jabekideen komunitatearen ziurtagiria, halakorik bada, etxebizitza ordainduta dagoela adierazten duena.
Norberaren etxebizitza eraikitzen edo zaharberritzen ari den etxebizitza baten kasuan, dokumentu gehiago aurkeztu beharko dira, hala nola obra berriaren adierazpenaren eskritura, obraren memoria, Arkitektoen eta Aparejadoreen Elkargo Ofizialak zigilatutako planoak, arkitektoaren proiektu teknikoa, obretarako lizentzia eta eraikuntzaren arrisku orotarako asegurua. Horiek guztiak, proiektuan dagoen etxebizitza eratutakoan, kalteetako batez ordezkatu beharko dira.
Hipoteken emakidaren aldaketak
Gaur egun, kreditua lortzea ez da krisiaren aurretik lortu izana bezalakoa, oso baldintza laxoekin hipotekak ematen zirenean. Duela urte batzuk ia eskatzaile guztiek bat lortzen bazuten, gaur egun badira ia “ezinezko misioa” duten erabiltzaileak. Horien artean daude langabeak, aldi baterako edo aldizkako langileak eta “mileuristak”.
Oro har, hipoteka-kuotak ez badu gainditzen demandatzailearen hileko diru-sarrera garbien % 30, eta lan-kontratu egonkorra badu, ez du zertan finantziazio-arazorik egon. Ez da gauza bera kontratu finkoa duen auzi-jartzailea edo aldi baterako kontratua duena. Lehena, entitateak eskatzen dituen baldintzak betetzen baditu, askoz errazagoa izango da formalizatzen denean. Bigarren kasuan, beste kontu batzuk baloratu beharko dira, hala nola abal-emaileak edo une horretan duen aurreztutako dirua.
Eskatu nahi den hipoteka-motak ere badu eragina; izan ere, 150.000 eurotik gorako hipoteketan, eskakizunak zorrotzagoak dira, eta kontuan hartzen dira eskatzailearen adina, kontratu-mota, lan-historiala eta hurrengo urteetan bere gain har daitekeen zorpetze-ahalmena.
Balio txikiko hipotekak (100.000 eurotik beherakoak) edo etxebizitzaren balio errealaren %50 baino gehiago ez direnak emateko modua desberdina da. Kasu horietan, nahiz eta baldintzak ez bete, baliozkoak dira krisiaren aurreko berberak. Epeak luzatu ahala, igorleen arreta handiagoa da.
Errazagoa izango da finantziazioa lortzea erosi nahi den etxebizitza bankuaren jabetzakoa bada
Kontuan hartu beharreko beste alderdi bat da ea hipoteka eskatzen den eragiketak egiten diren banketxe edo kutxan. Erantzuna baiezkoa bada, errazagoa da eragiketa arrakastaz amaitzea, entitateak zehaztasun osoz ezagutzen baitu bezeroaren kontuen egoera eta zorrari aurre egin ahal dion ala ez.
Errazagoa izango da, halaber, bankuarena den pisu bat erosteko finantzazioa lortzea. Kasu askotan, kreditua ukatzen da nahi den etxebizitza erakundearen etxebizitza-stockekoa ez bada.
Hipoteka bat eskuratzeko, aurretiazko baldintzetako bat Espainian eta Europan erabiltzen diren berankorren zerrenda nagusietan (RAI, ASNEF eta EQUIFAX) ez egotea da. Bankuek kontsultatzen dituzte edozein mailegu mota eman baino lehen, eta bertan sartuta egotea nahikoa da mailegua ukatzeko.
Zerrenda horietan egotea ez da hain ezohikoa, eta ez du esan nahi zorduna denik. Telefono-konpainiek, Interneteko zerbitzariek edo energia-hornitzaileek alta ematen diete kuota baten edo batzuen ordainketan huts egin duten bezeroei zerrenda horietan, eta, beraz, finantzaketa-bide baterako sarbidea kaltetu dezakete. Larriena da bezeroak ez duela errurik eta ez dakiela zerrenda horietan sartuta dagoela.
Berankorren zerrendetan agertu ahal izateko, baldintza hauek bete behar dira: zor zehatz galdagarri, indarrean eta ordaindu gabe bat hartu izana pertsonak enpresari, eta hartzekodunak ordaintzeko errekerimendua, zorduna ordaindu gabe.
Nola atera daiteke haietatik? Batez ere, enpresarekiko zorra kitatu behar da. Gainera, legezko tramiteen bidez erregistroa kentzeko eskatu behar da. Legezko epean erantzunik jasotzen ez bada, demanda bat aurkez daiteke eta Datuak Babesteko Agentzian erreklamatu.
