Sarritan, lan-bizitza amaitu eta pentsio publikoa jasotzen hastean, urteko diru-sarrerak asko murrizten dira. Murrizketa horrek aurreko bizi-maila jaits dezake. Hala ere, pertsona gehienek gutxieneko ondare bat dute, garai aktiboan aurrezteagatik lortutakoa, eta ohiko etxebizitzaren zati garrantzitsua da.
Duela urte batzuk, herrialde anglosaxoietan ohiko etxebizitza erabiltzen duen produktu bat zabaldu zen, diru-sarrera osagarriak, batzuetan hain beharrezkoak, lortzeko. Espainian, konpainia aseguratzaile batzuek ahalegin epela egin zuten hura komertzializatzeko, baina egia da ahalegin horiek ez zutela gehiegi eman. Nolanahi ere, agian, formula hori zertan datzan gogoratzeko unea izango da:
a) Lehenik eta behin, besterentzea dakar, hau da, etxebizitza aseguru-etxeari modu ezeztaezinean saltzea. Higiezinak ez du inolako kargarik izan behar.
b) Saltzaileak etxebizitza hori biziartean erabiltzeko eskubidea izango du. Horregatik, jabe balitz bezala erabiltzen jarrai dezake. Senar-emazteen kasuan, erabiltzeko eskubideak azken ezkontidea hil arte iraunen du.
c) Besterentzearen truke, biziarteko errenta jasoko da, hileko, hiruhilekoko, urteko eta abarretako esleipenen bidez, lortu den itunaren arabera. Jasoko den pentsioaren zenbatekoa hainbat faktoreren araberakoa izango da, hala nola higiezinaren tasazio-balioa eta besterentzaileen adina edo sexua. Lehenengo faktorea argia da; baldintza berdinetan errenta handiagoa jasoko du balio handieneko ondasunaren titularrak. Beste faktoreari dagokionez, adina eta sexua ikasketa hutsetan oinarritzen dira. Hala, errenta handiagoa jasoko da produktua adin zaharrago batera kontratatzen bada, eta emakumeek pentsio txikiagoa jasoko dute beren bizi-itxaropena gizonena baino handiagoa delako.
Zer eragozpen aipa daitezke? Hona hemen horietako batzuk:
a) Azterketa aktuarialen ausazkotasunarekin jokatzen duen produktua da. Heriotza batez besteko kalkulatua baino lehen gertatzen bada, jakina, negozioa ez litzateke halakoa izango, eta alderantziz, hobea izan daiteke batez besteko hori gaindituz gero.
b) Gainditzen zaila den kultura-ondareko faktore bat dago. Oinordekoei onibarrak, higiezinak, uztea. Adierazitako formularekin ezin izango litzateke hori egin, ondasuna aseguru-etxekoa izango baita, eta ez baita sartuko finduaren inbentarioan.
Hala ere, azterketa zehatza eta partikularra eskatzea komeni da. Kontua da aseguru-etxeek ez dutela merkaturatzen, agian higiezinen “etorkizuneko” kudeaketan esperientziarik ez dutelako.
