Este artigo foi traducido por un sistema de tradución automática. Máis información, aquí.
A acuicultura: innovación para satisfacer a demanda de peixe
A acuicultura representa a forma máis eficaz, sustentable e innovadora de asegurar que haxa suficiente proteínas para alimentar a unha poboación en aumento
- Autor: Por Nagore Picaza, AZTI
- Data de publicación: Venres, 16deSetembrode2016

Unha das grandes tendencias en materia de saúde a través da alimentación é a funcionalidade natural, é dicir, a preferencia por alimentos que son beneficiosos para a saúde de forma natural. Así, produtos como o té verde, o coco, o aceite de oliva ou o peixe xogan coa gran vantaxe de que o consumidor os asocia coa saúde e o benestar. Con todo, un consumo excesivo dos alimentos que propociona o mar pode acabar coa capacidade de rexeneración dos stocks pesqueiros. Por iso é polo que a acuicultura sexa un sector en aumento e a maneira máis eficaz e sustentable de garantir que haxa suficiente peixe para alimentar á poboación. Neste artigo trátase a importancia da acuicultura e os beneficios que achega o peixe producido baixo este sistema, ademais de abordar as preferencias do consumidor e o desenvolvemento de produtos de maior valor engadido.
Entre os produtos de funcionalidade natural, o peixe considérase un alimento básico dentro dunha alimentación sa e equilibrada. O seu consumo é beneficioso para a saúde, xa que, por unha banda, as súas proteínas son dun valor nutritivo moi alto (achegan todos os aminoácidos esenciais que necesita o organismo en cantidade suficiente) e, por outro, é unha fonte moi valiosa de omega 3, un tipo de ácidos grasos poliinsaturados que axuda a controlar o nivel de colesterol, reduce a presión arterial e protexe fronte a enfermidades cardiovasculares. Ademais, o peixe tamén é rico en vitaminas e minerais indispensables para o corpo.
Algúns datos poden axudar a entender mellor a importancia que está a adquirir a acuicultura:
- Se a poboación mundial chega aos 9.600 millóns para o 2050, farían falta case tres planetas para proporcionar os recursos naturais necesarios para manter os modos de vida actuais (Nacións Unidas).
- Máis de tres de cada catro pescados consumidos na Unión Europea (UE) son salvaxes. Os produtos de cultivo representan o 24% do consumo aparente total, observándose unha evolución ascendente na subministración ao mercado de produtos de acuicultura (EUMOFA).
- Na UE, o valor dos produtos de acuicultura de 2012 foi o máis alto rexistrado desde 2003, alcanzando os 3.610 millóns de euros (EUMOFA).
- En Europa dáse o paradoxo dunha decreciente produción de produtos acuáticos, a pesar dun incremento no consumo dos mesmos. Isto conduce a que a produción acuícola da UE estea destinada de forma íntegra ao mercado interno e a que teñamos que importar peixe de fóra (EUMOFA).
- España é o Estado membro da UE cun maior volume de produción en acuicultura en 2014 (282.242 tonealdas), seguido polo Reino Unido e Francia (‘A acuicultura en España 2016’, Apromar).
- Os produtos da acuicultura son saudables, sustentables e accesibles.
- Ricos en omega 3, proteínas de alta calidade, vitaminas e minerais e un achegar calórico relativamente baixo.
- Frescos: están na mesa en menos de 24 horas.
- Dispoñibilidade durante todo o ano cunha calidade homoxénea.
- Prezos alcanzables.
- Seguridade alimentaria: estritos controis de saúde animal e calidade desde o inicio da actividade ata o consumidor.
- Os alimentos fornecidos ás especies de acuicultura están esterilizados, evitando o risco de presenza de parásitos (anisakis).
A priori, o consumidor prefire o peixe salvaxe, pero estudos recentes a partir de catas a cegas conclúen que o consumidor non aprecia diferenzas significativas de sabor entre o peixe de acuicultura e o salvaxe e, nalgúns casos, prefiren o de acuicultura.
Así o demostra unha investigación realizada en 2011 por AZTI con 100 consumidores do País Vasco. Nunha cata cega déuselles a probar linguado e rodaballo de ambas as orixes e cociñados. Aínda que en aspecto, cheiro, textura e impresión global non apreciaron diferenzas significativas, na avaliación do sabor o de piscifactoría foi significativamente mellor valorado que o salvaxe!
Os peixes de acuicultura chegan ao consumidor en ocasións o mesmo día do seu sacrificio ou recolección, é dicir, cunha calidade organoléptica extra, non sempre garantida coa pesca extractiva.
Ademais, o consumidor perdeu a referencia da calidade sensorial de especies salvaxes como o rodaballo ou o linguado, polo que valora o peixe de acuicultura sen facer comparacións: gústalle ou non lle gusta!
Tradicionalmente, a cultura de consumo de peixe centrouse en peixe enteiro, onde os atributos de frescura estivesen á vista do consumidor. Na actualidade, o ritmo máis acelerado de vida leva a demandar máis produtos listos para comer que manteñan os seus atributos de frescura e calidade. Co fin de adaptarse ás novas tendencias de consumo, o sector empresarial está a pór en marcha moitas iniciativas para a revalorización de especies da acuicultura mediante novas elaboracións e formatos.
- Nestes momentos a conveniencia está a liderar a innovación neste sector, con produtos de peixe fáciles de preparar ou listos consumir e novas presentacións e formatos máis pequenos adaptados aos novos fogares ou ao fenómeno do snacking.
- O consumidor é cada vez máis consciente das consecuencias dos seus hábitos de compra e consumo na saúde, o medio ambiente e os recursos pesqueiros, polo que cada vez son máis valorados os produtos locais, de tempada ou os produtos procedentes dunha pesca ou acuicultura responsable. Tamén se observa unha corrente cara a produtos con “etiqueta limpa”, é dicir, produtos elaborados con ingredientes naturais, orgánicos e sen aditivos. A demanda de produtos de acuicultura orgánica creceu con rapidez durante os últimos anos.
- A procura de novas experiencias sensoriais é outra das grandes tendencias. Moitos consumidores queren probar novas texturas e sabores.
- Os envases adáptanse aos novos tempos. Algunhas das solucións de envasado, como o baleiro efecto segunda pel, ademais de incrementar a vida útil do produto melloran a aparencia do produto no punto de venda, resaltando a frescura do peixe ou facendo o produto máis atractivo. En canto ao tamaño dos envases, a tendencia é cara ao uso de formatos de menor tamaño, as porcións individuais ou formatos tipo snacking.