O exceso de graxa acumulada no abdome recibe varios nomes: barriga cervexeira, roda de reposto, forma de mazá e curva da felicidade, entre outros. Desde o punto de vista técnico, denomínase obesidade abdominal ou obesidade androide. Sexa cal for a denominación, o trazo común é o risco que confire: segundo o blogue de saúde da Escola de Medicamento de Harvard, aumenta o risco de infarto de miocardio, infarto cerebral, diabetes, disfunción eréctil e outras serias doenzas.
A graxa corporal é imprescindible para o organismo. Serve para almacenar enerxía e para illar e protexer o corpo e os órganos vitais, entre outras funcións transcendentais. Por iso, nun home adulto san, entre un 12% e un 20% do seu organismo está composto por graxa, unha proporción que ascende ata un 20% ou 30% no caso da muller. Cando a porcentaxe de masa graxa supera o 25% nos homes e o 33% nas mulleres, considérase obesidade, xa que aínda que a miúdo defínese a obesidade como un exceso de peso, este exceso de masa corporal debe ser a expensas de graxa. Para valorar o grao de risco asociado a unha cantidade excesiva de graxa abdominal, utilízase o perímetro da cintura. Estímanse parámetros de risco a partir de 95 cm en homes e 82 cm en mulleres e un risco moi elevado, a partir de 102 cm en homes e 88 cm en mulleres.
Causas e riscos da obesidade
A pesar da denominación popular “barriga cervexeira”, esta bebida fermentada non é a responsable da obesidade abdominal. Ou polo menos non é a única responsable. Son as conclusións dun estudo elaborado entre a poboación da República Checa, onde se detectou que a inxesta de cervexa non estaba relacionada cun maior índice de masa corporal nin cun índice cintura/cadeira superior. O exceso de calorías global, provenientes de bebidas calóricas (cervexa, viño, bebidas azucaradas) e de alimentos, combinado coa falta de actividade física, é o responsable de que se acumule o exceso de enerxía nas células graxas.
A inxesta de cervexa non está relacionada cun maior índice de masa corporal, segundo un estudo
Tal e como indica o recente Consenso FESNAD-SEEDO, “Recomendacións nutricionais baseadas na evidencia para o tratamento e prevención do sobrepeso e a obesidade en adultos”, desde 1996 ata 2011 identificáronse varios estudos dirixidos a establecer asociacións entre o consumo de alcol e a ganancia de peso ou incrementos no perímetro abdominal. A pesar de que mostran observacións contraditorias e inconsistentes, algunhas evidencias si suxiren certa asociación entre o consumo de alcol (sexa ou non en forma de cervexa) e a ganancia de peso.
É ben sabido que a obesidade confire riscos para a saúde. Para analizar este risco de morbimortalidad asociado a esta enfermidade, debe terse en conta o grao de exceso de peso, outros factores de risco e outras enfermidades, así como a distribución da graxa corporal. A maioría de estudos coinciden en que estes perigos son maiores cando o exceso de graxa localízase na zona abdominal, xa que se relacionan con factores de risco cardiovascular como hipertensión ou dislipemia e comportan máis complicacións metabólicas, en especial, enfermidades cardiovasculares e diabetes tipo 2.
A mellor arma contra a obesidade: a prevención
Actividade física, alimentación saudable, non fumar e non beber alcol. Un estilo de vida saudable é, sen dúbida, a mellor maneira para gozar dunha boa saúde. Para evitar a obesidade abdominal, as evidencias dispoñibles suxiren que un maior seguimento da dieta mediterránea previría o aumento do perímetro abdominal.
O outro compoñente esencial no mantemento do peso corporal é a actividade física, a cal provoca unha diminución preferente de graxa abdominal. Segundo a Asociación Internacional para o Estudo da Obesidade, a práctica preventiva recomendable (para que as persoas con sobrepeso non deriven cara a obesidade) sería realizar entre 45 e 60 minutos de actividade física diaria. Nas etapas de mantemento (para evitar a recuperación do peso perdido), teríase que investir de 60 a 90 minutos diarios de actividade física de intensidade moderada.
Unha das denominacións coloquiais da obesidade abdominal é “obesidade en forma de mazá”. Este cualificativo fai referencia á acumulación de graxa no abdome, moito máis frecuente nos homes que nas mulleres, en quen o exceso de graxa distribúese de forma preferente nas nádegas e nas coxas. Neste último caso, denomínase obesidade en forma de pera ou ginoide (feminina) e, aínda que é mellor evitar calquera exceso anómalo de graxa, non comporta tantos riscos para a saúde como a acumulación de graxa abdominal.
