A maneira para comer inflúe no medio ambiente, por que nos custa cambiar os hábitos?

Eliximos cada día que comemos e que non. Decidimos que pomos na cesta da compra, que picamos entre horas, como facer unha cea exprés ou cal é a merenda habitual dos nosos fillos. Pero estas eleccións que facemos de forma rutineira están condicionadas por diversas circunstancias.

«Os hábitos cotiáns ven influenciados por múltiples factores que inciden de maneira directa e indirecta na elección de alimentos». Estes factores constitúen, en moitas ocasións, barreiras para mitigar o impacto ecolóxico dos nosos comportamentos de compra e consumo de alimentos. A reflexión pertence ao estudo de Hispacoop, que se acaba de publicar, e cuxo principal obxectivo é indagar sobre o impacto ecolóxico dos hábitos alimentarios da poboación española.

Segundo desvela este traballo, no que se entrevistaron a catro especialistas e máis de 1.100 persoas de todas as comunidades autónomas, a idea de que os hábitos de alimentación teñen consecuencias no medio ambiente está bastante xeneralizada: oito de cada dez cidadáns consideran que as maneiras de comprar e consumir deixan pegada.

Ademais, hai consenso sobre a importancia de modificar os hábitos de alimentación: o 79,8 % das persoas consideran que o cambio é necesario. Con todo, tanto os expertos consultados como unha ampla porcentaxe da cidadanía (73,9 %) subliñan as dificultades de facer estes cambios.

As contornas inflúen nas maneiras para comer. E o noso, apunta o dietista-nutricionista Manuel Moñino, cambiou moito nos últimos anos. Na actualidade, “hai unha dispoñibilidade moi alta de alimentos de baixa calidade nutricional cun alto impacto medioambiental, que ademais foron envasados; alimentos que utilizaron nas súas formulacións compoñentes que veñen de sobreexplotacións agrícolas doutras rexións do mundo”, detalla o vicepresidente segundo do Consello Xeral de Colexios Oficiais de Dietistas-Nutricionistas.

Tanto Moñino como o resto de expertos consultados para o estudo coinciden en que hai importantes obstáculos para modificar esta dinámica de consumo. Entre eles, destacan os seguintes:

• O estilo de vida maioritario, caracterizado pola falta de tempo, a rapidez e inmediatez e a procura da facilidade.
• A enorme accesibilidade (en variedade, cantidade e prezo) de produtos de baixa calidade nutricional e cun alto impacto medioambiental.
• A perda de coñecementos e habilidades relacionados co tratamento dos alimentos.

E que opina a cidadanía? As principais barreiras para modificar os seus hábitos de consumo son: o prezo dos alimentos con menor impacto ambiental, a falta de tempo ou estilo de vida actual, ter que prescindir de alimentos ou sabores aos que están moi afeitos, a etiquetaxe dos produtos, que non axuda a coñecer a súa pegada na contorna, a información contraditoria ou confusa que reciben por outras canles aparte da etiquetaxe e os poucos coñecementos de cociña.

No estudo tamén se expón que medidas poden contribuír a un consumo alimentario máis respectuoso co medio ambiente. Estas son algunhas das posibles liñas de traballo:

A redución do prezo dos alimentos con menor impacto ambiental esperta máis adhesións entre a poboación española que o aumento do prezo dos alimentos con maior impacto.

Facer unha compra planificada, no canto de intuitiva ou compulsiva, e realizar unha compra de proximidade ou proximidade son medidas que xeran un consenso maioritario para diminuír o impacto ambiental. Con todo, reducir a cantidade de alimentos que se consomen é unha das iniciativas que alcanzan maiores taxas de rexeitamento.

Para a maioría da poboación, desperdiciar menos alimentos e aproveitar máis os sobrantes, aumentar o consumo de alimentos de tempada, apostar pola cociña tradicional e de elaboración doméstica e cambiar cara a unha dieta máis equilibrada e saudable son medidas que poden contribuír a reducir o impacto ambiental.

Oito de cada dez persoas cren que coñecer mellor o impacto ambiental dos alimentos pode contribuír a reducilo. Nesta liña, aumentar os coñecementos sobre conservación, almacenaxe ou cociñado de alimentos é moi importante.

Para Hispacoop é fundamental facer “unha aposta firme e decidida por un cambio nos comportamentos da cidadanía para reducir o impacto ecolóxico dos hábitos alimentarios”. Desde a confederación subliñan que implicar á poboación é a clave e que este cambio debe impulsarse brindando un maior coñecemento e información do impacto ambiental dos nosos hábitos de alimentación.