Alimentos lixeiro

Segundo datos do Observatorio do Consumo e a Distribución Alimentaria, levado a cabo polo Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación durante o ano 2006, os alimentos lixeiro forman parte dos produtos nos que menos confía o consumidor porque «non creen que non acheguen calorías». Este dato parece, cando menos, curioso dado que cada vez son máis numerosos os produtos que se comercializan con distintas denominacións: lixeiro, lixeiro, alixeirado, con menos graxa ou sen azucre, entre outros. Estas mensaxes dan a entender que o produto é menos calórico e, por tanto, máis saudable, e así é como o percibe o consumidor.

Con todo, aínda que os cidadáns cada vez son máis conscientes de que cando elixen un produto que di ser lixeiro non o fan porque o produto non teña calorías, seguen sendo moitos os que creen que a maioría de produtos lixeiro ten bastantes menos calorías. Neste sentido, CONSUMER EROSKI realizou una exhaustiva investigación na que se analizaba a etiquetaxe nutricional de 52 alimentos lixeiro e daba a coñecer ao consumidor as verdadeiras características dos produtos comercializados como talles. A conclusión máis relevante da investigación foi que «un terzo dos alimentos etiquetaxes como lixeiro non o son en realidade».

Atendendo a estas evidencias, a regra de ouro paira afixese comer máis lixeiro é ter en conta que non é necesario nin conveniente consumir por costume produtos lixeiro. É importante ser selectivos á hora de elixilos, analizar a etiqueta e comparar os datos relativos ao contido enerxético, graso e azucarado, entre dous produtos da mesma marca ou de distinta marca, un tradicional e o seu homólogo lixeiro. Para que o consumo dun alimento lixeiro tradúzase nunha redución substancial de calorías da dieta, é preciso ter en conta dous aspectos: cantidade que consumimos de devandito alimento e frecuencia coa que o comemos.

Paira iso, é necesario analizar que uso facemos de produtos como marmeladas, manteigas, margarinas, galletas, maionesas, xeados ou iogures, entre outros, e valorar se realmente merece a pena investir neles. Que necesidade teñen moitas persoas de tomar marmelada lixeiro si non almorzan cada día con marmelada, ou si xa adquiriron o costume de engadir pouca cantidade? Segundo a marca elixida, a diferenza de calorías entre una cucharada sopera (25 gramos) de marmelada normal e a súa homóloga máis lixeira pode oscilar entre 8 e 25 calorías. A diferenza resulta pouco significativa, atendendo ao valor enerxético total da dieta, aínda que esta sexa hipocalórica de 1500 Kcal.

O mesmo caso pódese trasladar a mahonesas, margarinas, manteigas, refrescos e, mesmo, o azucre. Aínda que a diferenza de calorías entre as versións tradicionais e as lixeiras, ou no caso do azucre, comparándoa cos edulcorantes sen calorías como sacarina, aspartame, ciclamato e similares, son substanciais, se non se ten costume de tomar estes alimentos, a diferenza enerxética non vai alterar as calorías da dieta. No entanto, nestes casos sería oportuno analizar o momento no que se consumen. Por exemplo, se estes alimentos van formar parte dunha comida copiosa, pódense empregar as versións máis lixeiras destes produtos porque ademais de alixeirar o menú, facilitarán a dixestión.

O exame de conciencia tamén o faremos mesmo con alimentos máis comúns como o leite. Apenas son 25 calorías a diferenza entre tomar un vaso de leite semidesnatada e un de desnatada. A elección da desnatada será conveniente paira reducir ao máximo as graxas e as calorías se se toman dúas ou máis vasos enteiros (non medios vasos se se mesturan con café), ou ante problemas de saúde do corazón ou arteriais. Con todo, non é relevante paira quen apenas toman leite. Nestes casos, será máis saudable escoller os iogures desnatados si tense costume de tomar estes lácteos en lugar de leite.

O parlamento europeo aprobou recentemente un novo regulamento relativo ás «declaracións nutricionais e de propiedades saudables nos alimentos» que entrou en vigor o pasado 1 de xullo de 2007. Nel plásmanse as novas denominacións que teñen que cumprir os alimentos considerados até agora como lixeiro, lixeiros ou alixeirados, baixos en graxas, baixos en azucres e sen azucres, entre outros.

Así, na etiqueta dos alimentos deben constar as distintas especificaciones en función de que o alimento teña un menor contido enerxético, graso ou azucarado, tal e como segue:

• Baixo valor enerxético. Soamente poderá declararse que un alimento contén un baixo valor enerxético si o produto non ten máis de 40 kcal por 100 g (alimentos sólidos), ou máis de 20 kcal por 100 ml (líquidos).
• Valor enerxético reducido. Incluirán esta mensaxe os produtos nos que o valor enerxético reduciuse, como mínimo, nun 30%, cunha indicación das características que provocan esta redución (graxa ou azucres).
• Sen achegue enerxético. Todos os produtos que non conteñan máis de 4 kcal por 100 ml.
• Baixo contido de graxa. Denominaranse así os alimentos que non acheguen máis de 3 g de graxa por 100 g (sólidos) ou 1,5 g de graxa por 100 ml (líquidos). Paira o leite semidesnatada será de 1,8 g de graxa por 100 ml.
• Sen graxa. Só se acepta esta denominación nos produtos que non conteñan máis de 0,5 g de graxa por 100 g ou 100 ml. Incluso a normativa vai máis aló e prohibe as declaracións expresadas como «% sen graxa».
• Baixo contido de azucre. Os alimentos que non acheguen máis de 5 g de azucre por 100 g (sólidos) ou 2,5 g de azucre por 100 ml (líquidos).
• Sen azucre. Paira denominarse así, o alimento non debe conter máis de 0,5 g de azucre por 100 g ou 100 ml.
• Sen azucres engadidos. Ateranse a esta denominación os alimentos, sólidos ou líquidos, aos que non se lles engadiu ningún monosacárido (glicosa, fructosa, jarabe de glicosa, maltosa) nin disacárido (sacarosa ou lactosa). Se estes azucres están presentes nos alimentos de forma natural, na etiquetaxe deberá figurar: «contén azucres naturalmente presentes».