A saliva é un líquido complexo, produto da secreción das glándulas salivales. É un fluído incoloro, inodoro, algo espumoso e moi acuoso, que contén un 99% de auga. Ten funcións moi específicas no mantemento e protección dos tecidos orais. Lubrifica e limpa a cavidade oral, achega propiedades antibacterianas, antivirais e antifúngicas e axuda á masticación, á deglución e á dixestión. Ademais, promove o gusto e contribúe ao mantemento e remineralización dos dentes. Cando diminúe a produción de saliva, aparece a sensación de sequedad bucal ou xerostomía, que aumenta as dificultades paira tragar alimentos e empeora a situación en caso de disfagia. Un estímulo efectivo paira aumentar a produción é masticar de forma correcta os alimentos.
É frecuente que moitas persoas maiores quéixense de sensación de “boca seca”. Una das causas principais é a menor secreción de saliva. Isto pode deberse ás propias modificacións que se producen no organismo durante o proceso de envellecemento, a certas enfermidades, ao emprego de fármacos xerogénicos ou a unha mala hidratación. A incapacidade de ter a boca húmida e limpa aumenta a aparición de carie e de enfermidades bucais como a gingivitis ou infección das encías.
Alimentos que axudan
Una das axudas paira aumentar a produción de saliva é masticar ben os alimentos, xa que se permite espremelos ao máximo e extraer máis cantidade de auga. Aconséllase escoller os produtos que precisan una masticación vigorosa, como a zanahoria crúa, os talos de apio e a mazá ou outras froitas pouco maduras.
Os pratos caldosos, con mollo ou salsas preveñen a sequedad bucal
Como axuda paira xerar máis saliva, entre as comidas pódense masticar chicles sen azucre, que requiren un movemento continuo da mandíbula, manter obxectos na boca, como ósos de oliva ou grans de café, e chupar regaliz de pau. Este último non está indicado en casos de hipertensión arterial.
O ácido cítrico é un potente estimulador da secreción salival. É posible tomar bebidas que o conteñan en forma de aditivo (E330) ou engadir limón á auga. Como a sequedad bucal reduce a capacidade de saborear e deglutir os alimentos, os pratos deben ser caldosos, zumentos ou ir acompañados de salsas. A hidratación é fundamental. Aconséllase beber abundante auga ou outros líquidos (sopas, infusións, zumes…) mediante pequenos sorbos e con frecuencia. Tamén é recomendable desfacer cubitos de xeo na boca paira aliviar a sensación de sequedad.
Entre horas, débese evitar comer alimentos secos ou pegañentos, que poden quedar adheridos ao padal, como os froitos secos, galletas, biscotes, tostadas de pan ou gominolas. Os caramelos chuparanse ata que se desfagan por completo, en lugar de masticarlos, paira evitar que se peguen aos dentes.
O café e o alcol causan xerostomía, en particular si tómanse en exceso. Pola contra, o té verde é una boa alternativa. Pola súa riqueza en flúor, contrarresta as caries. Algunhas solucións preparadas con sales, como o potasio, cloro, sodio, magnesio, calcio, fósforo e flúor remineralizan os dentes.
Hixiene bucal
Facer enjuagues de auga con sal, con bicarbonato sódico ou con infusión de jengibre (con capacidade antibacteriana) varias veces ao día son medidas de hixiene bucal. Alivian a sensación de sequedad, axudan a ter a boca húmida e xeran un efecto de frescor e limpeza. O cepillado dos dentes é fundamental paira reducir o risco de carie.
Os fármacos son a día de hoxe uno dos maiores responsables da diminución de fluxo de saliva. Débese consultar co médico se a sequedad bucal é moi molesta. O especialista analizará a posibilidade de buscar un fármaco alternativo ou recetará preparados que contrarresten o malestar.
O mal cheiro do alento, ou halitosis, é una das consecuencias da sequedad bucal. Algúns alimentos como o allo e a cebola favorecen este malestar. Nalgunhas persoas, o consumo de col, pepinillos e café causan este problema. O alcol e o tabaco son outros causantes do mal alento.
