De entre os moitos pratos e receitas que se preparan no verán, as ensaladas son as raíñas indiscutidas da mesa. Xa sexa como protagonistas, como guarnición ou para deleitarse cunha cea lixeira, as ensaladas permiten gozar dun prato rico, san e cheo de posibilidades creativas, que van desde a presentación ata os ingredientes. De pasta ou de arroz, con maionesa ou tépedas, con froitos secos ou salgaduras… Neste artigo, abórdase que tipos de ensaladas hai, apúntanse as máis ricas e apreciadas polos comensais e danse algúns trucos para facelas.
Tipos de ensaladas
Existen diversos tipos de ensaladas, que se diferencian polos seus ingredientes, mesmo pola súa temperatura:
- As ensaladas poden ser simples. Son as que se compoñen dun ou dous xéneros (hortalizas, polo xeral), xa sexan crus ou cociñados. As máis correntes son as de leituga e tomate; endivias e pepino; tomate e cebolleta…
- As máis populares son as ensaladas compostas, que se caracterizan por levar varios xéneros na súa composición. Conteñen hortalizas crúas e cociñadas; conservas de peixe, carnes, legumes, ovos, etc. Decantarse por este tipo de ensaladas supón case catalogalas como “prato único”, xa que levan tal cantidade de ingredientes que xa constitúen por se soas un menú. Con engadir unha sobremesa, estarase servido.
- Tamén están as ensaladillas, que se caracterizan porque por levan un xénero harinoso, tipo pataca, cenoria ou arroz. As ensaladillas teñen tamén un elemento proteico, como conservas de peixe, carnes ou fiambres. E, case sempre, prepáranse cunha salsa emulsionada (a habitual é a maionesa), que envolve e aglutina os xéneros da ensaladilla. A máis común é a ensaladilla rusa, aínda que tamén se estilan moito as ensaladillas de arroz e de pasta.
- Por último, atópanse as chamadas ensaladas tépedas nas que os elementos vexetais fríos mestúranse con outros ingredientes que se cociñan ao momento e son parte da ensalada, por exemplo salteados de verduras e marisco.
1. Ensalada de tomate e cebolleta con pemento asado
- Sinxela, económica, serve como tentempié a media mañá para refrescar o corpo ou como acompañamento dun prato principal. Os tomates son estupendos no verán.
Disponse, nun prato, unha base de tomates de ensalada pelados e cortados en rodajas. Sobre eles colócanse unhas tiras de pementos asados e uns trocitos de cebolleta fresca. Aderézase con sal, aceite de oliva, o vinagre ao gusto e unhas olivas verdes e negras. Se se quere que pase dunha ensalada simple a ser considerada ensalada mixta, pódense engadir unhas anchoas en aceite, bonito en conserva ou unhas tiras de salmón ou de bacallau afumado. Para facela tépeda, no momento de agregar os pementos, preséntanse calentitos recentemente salteados na tixola ou quentados no forno.
2. Ensalada de melón e anchoas con vinagreta de cereixas
- Unha típica ensalada mixta. Contén variedade de ingredientes estivais e pode ser un prato único, cun iogur de sobremesa.
Lávanse e trocean un puñado de leitugas variadas e colócanse como base da ensalada. Sobre elas ponse uns cuantos brotes frescos de alfalfa ou de brócoli, dúas rodajas de melón troceado en bolitas, uns taquitos de queixo fresco e unhas anchoas en conserva cortadas en tiras. No momento de servir aderézase cunha vinagreta elaborada con 10 cereixas cortadas, tres cucharadas de aceite de oliva e dúas cucharadas de vinagre de mazá. Hai que remover, pór a vinagreta a piques de sal e aderezar con ela a ensalada de melón, queixo fresco e anchoas. Pódese agregar algún froito seco tostado para darlle un toque crocante, como abelás, améndoas ou noces.
3. Ensaladilla de piña e aguacate con marisco
- Unha ensalada refrescante que se pode deixar preparada unhas horas antes nun recipiente con tapa e na neveira de casa. Cómese fresquita ao volver dunha xornada de monte ou praia. Non é recomendable levala de picnic para non romper a cadea de frío.
Cócense 250 gramos de gambas conxeladas durante un minuto en auga fervendo cun chisco de sal e unhas pingas de limón. Unha vez cocidas, se escurren e trocean. Córtanse en cuadraditos regulares dous ovos cocidos e pelados, un aguacate pelado, dous barritas de txaka e unha rodaja de piña escurrida. Logo mestúrase todo coas gambas e aderézase co aceite de oliva, o vinagre e un chisco de sal. Únese xunto coa salsa rosa ao gusto e sérvese sobre un leito de follas de leituga cortada en tiras finas. Para elaborar a salsa rosa, mestúranse catro cucharadas de maionesa cunha cucharada de kétchup e unhas pingas de zume de laranxa ata que quede unha salsa homoxénea e cun lixeiro sabor dulzón.
4. Ensalada de arroz con salmón afumado
- Unha nutritiva mestura de arroz con ingredientes vexetais e salmón afumado que permite elaborar unha versión lixeira de ensalada ou unha ensaladilla máis contundente. Con ou sen maionesa.
Hai que cocer 200 gramos de arroz en auga fervendo cun pouco de sal e unha cucharada de aceite de oliva durante 20 minutos. Unha vez cocido, se escurre e refresca debaixo da auga da billa. O resto dos ingredientes se trocean do mesmo tamaño que a ensalada (uns guisantes, millo cocido, cebolleta fresca e pemento vermello), mestúranse aos poucos os ingredientes co arroz cocido e unhas tiras de leituga. Faise unha vinagreta co aceite e o vinagre. Aderézase o conxunto e disponse sobre un prato. Para terminar, agréganse uns trocitos de salmón afumado por encima. Tamén é posible aglutinar os ingredientes da ensalada con maionesa, converténdoa nunha ensaladilla.
5. A clásica ensaladilla rusa rápida, enrolada en xamón york
- Unha maneira rápida de elaborar unha ensaladilla rusa, co toque orixinal de presentala en forma de canutillo recheo dentro dunhas lonchas de xamón. Rico tentempié.
Cócense dous ovos en auga con sal durante 10 minutos. Unha vez cocidos, sácanse da cazuela e refréscanse baixo un chorro de auga fría. Pélanse e pican en cuadraditos pequenos 250 gramos de pataca e dúas cenorias. Cócense nunha cacerola con auga e sal. Cando estean cocidas (aproximadamente 15 minutos), déixanse escurrir e arrefriar (hai que ter coidado co tempo de cocción para que non se desfagan). Unha vez que as hortalizas estean frías, mestúranse cos ovos picados, engádense 100 gramos de bonito en conserva desmigado (e quitado todo o seu aceite) e oito olivas sen óso e picadas moi finas. Por último, engádese maionesa ao gusto. Con esta mestura énchense unhas lonchas de xamón york ou de pechuga de pavo en fiambre, enrolándoos sobre si mesmos. Acompáñase esta ensaladilla cunha base de leituga aderezada.
6. Ensalada de pasta con pito e pexego fresco
- Outro exemplo de ensalada que en si mesma ofrece un menú completo estival para gozar nun só prato. Unha opción sa, equilibrada e fresca.
Cócense en auga fervendo cun chisco de sal 200 gramos de farfalle ou de pasta en lacitos durante 10 minutos. Se escurren, refrescan e se escurren de novo.Aderézase a pasta cocida con aceite de oliva e agréganse un dente de allo moi picado, un tomate moi maduro pelado e troceado e un aguacate pelado e troceado. Sobre esta pasta colócanse as tiras dunha pechuga de pito asada á prancha e un pexego maduro pelado e troceado. Aderézase o conxunto cunha vinagreta de aceite de oliva, vinagre balsámico e sal.
