Aínda que polo xeral a produción de leite comeza a decaer a partir do sete ou nove meses de lactación, cando se dá peito a demanda, esta pode chegar a manterse ata que o neno alcanza o catro anos de idade.
Ante a astenia, complementos dietéticos ou dieta?
A lactación materna é un proceso que desgasta moito á nai, xa que para producir o leite precísase unha gran cantidade de enerxía e de nutrientes específicos como proteínas, calcio, ferro, vitaminas C, acedo fólico, A e D.
As nais que deciden manter a lactación materna ata que o neno cumpre o ano e mesmo supera o ano de idade poden acusar síntomas de fatiga e desgaste que polo xeral derivan dunha alimentación insuficiente. Isto pode ser debido a que a nai desexa coidar o seu peso e sométese a unha dieta baixa en calorías sen o apoio dun profesional ou a que non ten en conta que, transcorrido o primeiro ano de lactación, as súas necesidades enerxéticas e nutritivas seguen sendo elevadas.
Sexa cal for o motivo, a aparición de fatiga e desgaste esixe examinar o estado xeral de saúde da nai e os seus hábitos dietéticos para así introducir os cambios necesarios que permitan mellorar o seu benestar. Non se trata de tomar por conta propia un complemento de vitaminas ou vigorizantes como a xelea real, senón de indagar primeiro nas causas que deron lugar a esa situación de cansazo ou astenia para así acertar co tratamento.
Os complementos de vitaminas e minerais son moi útiles, pero debe ser un profesional quen valore, en cada caso, a necesidade de tomalos, así como o tipo de complemento, a dose e a duración do posible tratamento.
Alimentos indispensables na lactación
O profesional debe ser quen valore a necesidade de tomar complementos de vitaminas e minerais, así como as doses necesarias e a duración do posible tratamento
EnerxéticosConsidéranse alimentos enerxéticos aqueles que teñen un contido importante de carbohidratos e os alimentos grasos. Que sexan enerxéticos non debe confundirse con que poden engordar. De feito, así como os coches necesitan de carburante para pór o seu motor en funcionamento, o corpo humano precisa dos carbohidratos e das graxas como fonte de enerxía. Evidentemente, se a cantidade de consumo deses alimentos é superior ao desgaste diario, a inxesta traducirase en acumulación de graxa e nos temidos quilos de máis.
Convén que os alimentos ricos en carbohidratos (cereais como o arroz ou o millo e o seu derivados -pan, pasta ou galletas-, patacas e legumes) estean presentes en case cada unha das comidas do día, desde o almorzo á cea, tendo en conta que a cantidade de consumo aconsellada dependerá das necesidades enerxéticas da muller, as cales se calculan segundo o seu peso, talla, grao de actividade física ou a súa condición de nai lactante.
En canto aos alimentos grasos (graxas lácteas como a nata ou a manteiga, a margarina ou os aceites vexetais), recoméndase consumilos con moderación. Así mesmo convén dar preferencia a aqueles que son máis ricos en graxas insaturadas como o aceite de oliva, os aceites de sementes (girasol, millo ou soia) e os froitos secos, polo seu papel na redución de risco cardiovascular e a súa implicación na composición do leite materno. Sábese que a cantidade e o tipo de graxa do leite é o fiel reflexo da cantidade e tipo de graxa inxerida pola muller que aleita.
Ricos en proteínasSon alimentos ricos en proteínas os lácteos, os ovos, a soia, as carnes, os peixes e os derivados destes alimentos. Tamén os legumes combinados con acerto, por exemplo con cereais, constitúen un prato que achega proteínas tan completas como as de orixe animal, podendo por iso substituír a algunhas das racións semanais de carne, peixe ou ovo.
As proteínas axudan a construír e reparar tecidos do organismo, forman parte das nosas defensas, hormonas e neurotransmisores, encimas e factores de coagulación do sangue. Parte das mesmas se secretan co propio leite materno. Os expertos aconsellan tomar entre 3 e 4 veces por semana carnes, as menos graxas e 130 g por persoa; peixe, branco e azul e 150 g por persoa; e ovos, unhas 4-5 unidades semanais.
Os alimentos imprescindibles na lactación deben ser enerxéticos, ricos en proteínas e reguladores do organismo, e deben consumirse ben combinados e de forma variada
Respecto dos lácteos, en período de lactación recoméndanse unhas 4 racións diarias para asegurar o achegue de calcio. Unha ración equivale a un vaso de leite, 1 callada, 2 iogures, 1 tarrina pequena de queixo fresco ou 40 g de queixo tipo manchego. Os lácteos poden substituírse por alternativas como a bebida de soia e as sobremesas de soia se a nai non os tolera ou sofre de alerxia á proteína de leite de vaca.
ReguladoresOs alimentos reguladores contribúen a que todo funcione correctamente no organismo. Son alimentos ricos en vitaminas, minerais, auga, fibra e antioxidantes, fundamentalmente hortalizas e froitas. Recoméndase incluír algo de verdura na comida e na cea, e unha ensalada cada día. Respecto das froitas, aconséllase tomar unhas 3 pezas diarias. Esta é a maneira en que chegan a cubrirse as necesidades de certas vitaminas que se precisan en maior cantidade durante o período de lactación: vitamina C, acedo fólico e vitamina A, sobre todo en forma de prol-vitamina A, presente nos vexetais.
Un bo menú semanal: Comida e ceas
Con esta formulación modelo de comidas e ceas conséguese respectar as recomendacións dunha dieta equilibrada en canto á frecuencia de consumo semanal dos distintos alimentos. Permite elaborar infinidade de combinacións só cambiando pratos. Por exemplo, na comida do luns caben as seguintes posibilidades:
- Xudías verdes con pataca, lombo con pementos, pan e froita.
- Ensalada con pataca cocida, guiso de pito, pan e froita.
- Coliflor con refrito de allo ao pemento doce, filete con patacas fritas e leituga, pan e froita.
Cando a muller se atopa en período de lactación é frecuente que esta reduza o consumo de alimentos que se consideran especialmente enerxéticos como o pan, o arroz, a pasta, a pataca ou o legume, coa intención de coidar a liña.
Este é un erro relativamente frecuente que implica un déficit de enerxía de rápida utilización que pode ser a orixe da astenia. De que serve entón tomar un complemento de vitaminas ou minerais se non é esa a causa do problema? O aconsellable neste caso sería, por tanto, que a muller incluíse na súa dieta, en cantidade e coa frecuencia adecuada, devanditos alimentos.
