Imagen: Benny MazurSon moitas as persoas que se dan ‘cheas alimentarias’ de cando en vez. Case sempre son accións inconscientes levadas a cabo para acougar, con alimentos, un estado de ansiedade ou de euforia mal canalizados. Unha situación especial de nervios, un cambio importante na vida, unha desgraza ou a celebración de algo importante son, entre outras, condicións que xeran a excitación suficiente para buscar na comida o pracer esperado e desexado.
Non hai que darlle máis importancia se se trata dunha conduta esporádica e pasaxeira que responde a circunstancias persoais concretas, aínda que despois do exceso si que sente o malestar provocado pola inxesta esaxerada e simultánea de comida. Esta conduta transfórmase nun trastorno da alimentación con maiúsculas cando se chega a perder o control e ocorre a miúdo. É nestes casos cando a persoa afectada inxere de forma incontrolada grandes cantidades de comida, xeralmente en menos de dúas horas, podendo chegar a tomar nunha soa inxesta máis calorías das que necesita para todo un día.
Mulleres e dietas restritivas
As mulleres son o grupo de poboación que parece ter máis episodios de chea. Na maioría dos casos, o descontrol pola comida é pasaxeiro e non xera máis preocupación en quen sente. De feito, e en termos xerais, é a muller a que se preocupa con maior frecuencia polo seu peso corporal. Así mesmo, presenta maior tendencia que os homes a seguir dietas e outras estratexias que lle axuden a controlar a súa imaxe e a perder peso. Esta preocupación excesiva contribúe a distorsionar a súa propia percepción da fame e da saciedade, e lévalle a caer na tentación para comer de maneira máis compulsiva.
No caso do trastorno por chea patolóxica, que require o asesoramento experto de psiquiatras e psicólogos, o retrato máis común é o dunha muller de mediana idade, con certa preocupación pola súa figura e que durante a súa vida fixo dietas de adelgazamento en diversas ocasións, aínda que non sempre recibiu un bo asesoramento por parte de especialistas. Moitas destas dietas levadas a cabo son consideradas como dietas milagre.
Existe unha relación directa entre as dietas de adelgazamento e a aparición de cheas
Ser muller e padecer sobrepeso ou obesidade, xunto a unha historia de importantes fluctuaciones no peso, son factores de risco moi significativos. O exceso de graxa corporal pode converterse en parte da causa e, á vez, nunha consecuencia común desta síndrome.
Aprender a comer
O feito para comer demasiado e sen control pode darse como consecuencia de restricións prolongadas de alimentos ou en calquera situación estresante, de angustia ou simplemente en momentos de aburrimento ou tristeza. O caso é que se empeza por un doce e, cando a persoa se dá conta, é moi posible que acabase o paquete de galletas ou a caixa de bombóns. Como é lóxico, estas cheas levan consigo consecuencias físicas e emocionais. Provocan desazón e plenitude no estómago, así como tristeza e malestar por non deixar para comer a tempo. En certa medida, cómese sen pensar sequera o que se está comendo; é máis gula que necesidade.
Aínda que os episodios de falta de control coa comida non sexan frecuentes, se alguén sente identificado coa descrición descrita, poderíalle servir de gran axuda o asesoramento dun dietista. Así, un feito pasaxeiro non se convertería nunha obsesión. A reeducación alimentaria por parte do dietista baséase en ensinar a comer sa e equilibradamente. Isto leva unha aprendizaxe de como funciona o organismo, como se xestiona a enerxía proveniente dos alimentos, como están compostos os distintos grupos alimentarios e como afecta a dieta á saúde e, en definitiva, á calidade de vida. En resumo, o obxectivo principal do apoio dietético é proporcionar un eixo dietético de coordenadas que guíe á persoa nas súas eleccións alimentarias e que sirva como base do coidado do corpo, tan necesario para a saúde física e mental.
As pautas dietéticas son básicas para que as persoas con tendencia a comer desaforadamente coñezan a importante implicación entre a realización das dietas de adelgazamento (moitas delas consideradas milagrosas) e o que significa darse unha chea. De feito, a inmensa maioría das dietas destinadas a perder peso, difundidas e comercializadas a través de distintos medios, son rechazables polos riscos que entrañan para a saúde física e mental.
A reeducación alimentaria por parte do dietista baséase en ensinar a comer sa e equilibradamente
Inxesta desproporcionada
É evidente que a desproporción de calorías, graxas e azucres que acompañan ás cheas son importantes. Por exemplo, as 1.200 kilocalorías que pode achegar media caixa de bombóns cobren a metade das necesidades enerxéticas dunha persoa adulta sa. Se se comeron nunha mesma tarde seis pasteis, as calorías chegarían ás 1.300, é dicir, nunha inxesta inxeriuse máis do 60% da enerxía necesaria para unha muller nun día. Ademais, é unha inxesta principalmente elaborada a base de graxas e azucres.
As graxas son os nutrientes con menor poder saciante. Por este motivo é máis fácil comer unha maior cantidade de alimentos grasos, xa que a sensación de estómago cheo chega máis tarde. É máis, probablemente sente antes o malestar da indigestión, as náuseas e, mesmo, as ganas de vomitar por haber comido demasiado.
Imagen: Frank K.A epidemia de obesidade que ameaza o mundo occidental trae consigo novos problemas da conduta alimentaria. Un deles é o trastorno por chea ou ‘Binge Eating’ que, segundo unha enquisa estadounidense recente elaborada por científicos da Universidade de Harvard e publicada este ano na revista ‘Biologycal Psychiatry’, xa é máis predominante que a anorexia e a bulimia nerviosas.
Desde 1994, a Asociación Americana de Psiquiatria inclúe este trastorno no ‘Manual Diagnóstico e Estatístico dos Trastornos Mentais’ (DSM-IV). Establece tamén o protocolo que se debe seguir para facer o diagnóstico de trastorno por chea. Para que así sexa, a persoa debe manifestar, polo menos, dúas deste cinco síntomas: deglución moito máis rápida do normal, comer ata sentirse desagradablemente cheo, inxestión de grandes cantidades de comida a pesar de non ter fame, comer a soas para esconder a voracidade e, por último, sentimento de culpabilidade despois do episodio, así como malestar ao lembralo.
En España, segundo Isabel Zamarrón, da Unidade de Nutrición Clínica e Dietética do Hospital Ramón e Cajal de Madrid, o trastorno por chea afecta ao 2-3% da poboación adulta e faino por igual, independentemente do sexo e o peso corporal.
Este trastorno alimentario caracterízase por cheas recorrentes en ausencia de condutas purgativas típicas da bulimia nerviosa, por exemplo a autoinducción do vómito, o abuso de laxantes ou outros fármacos ou o xaxún e o exercicio físico excesivo. É por este motivo que, aínda que o diagnóstico sexa psiquiátrico, o tratamento debe combinar compoñentes psicoterapéuticos, psicoeducativos, psicofarmacológicos e, por suposto, dietéticos.
