A dieta tradicional sempre provocou diferentes respostas a un mesmo tratamento dietético. As tendencias actuais pretenden achegar ciencia e nutrición para a creación de dietas personalizadas. Trátase de profundar na relación existente entre os compostos alimentarios e a reacción que estes provocan no organismo, por exemplo, a nivel de xenes ou de proteínas. Un estudo suízo fala dun novo concepto, a «nutrimetabolómica», para aglutinar dieta e resposta metabólica. A investigación suxire que o gusto polo chocolate depende do metabolismo de cada un. Podería ser unha nova vía no axuste das dietas ao gusto do consumidor.
A metabolómica é a ciencia que estuda os perfís metabólicos en fluídos humanos (como o sangue ou os ouriños) para descubrir enfermidades e os seus factores de risco. É unha ciencia tamén útil na determinación de terapias e intervencións nutricionais. De feito, alguén xa lle deu nome á aplicación nutricional desta ciencia. Fixérono expertos do Centro de Investigación Nestlé, en Laussane (Suíza), considerado o maior centro do mundo no estudo dos alimentos e a nutrición. Devandito centro aglutina uns 600 científicos, técnicos e expertos que se ocupan de investigar todo o relacionado con este ámbito, desde o estudo das materias primas ata como axudar ao organismo a dixerir e metabolizar os diferentes alimentos.
O concepto que usaron por primeira vez, nun estudo, é o de «nutrimetabolómica». Pretende asociar o metabolismo do organismo co comportamento dietético da poboación e determinar por que un tipo de alimentación pode ser saudable ou adecuado para unhas persoas pero para outras non.
O antollo do chocolate
A investigación publicouse nun número recente da revista Journal of Proteome Research. Permitiu mostrar un exemplo do vínculo entre metabolismo e preferencias dietéticas, sinalando a relación existente entre os tipos de bacterias do sistema dixestivo e o gusto polo chocolate. Sunil Kochhar, director do estudo e dos estudos sobre metabolismo do devandito centro de investigación, afirma tras os resultados que a presenza ou ausencia de certos tipos de bacterias no sistema dixestivo poden aumentar o desexo de chocolate ou ben convertelo en indiferente.
Nos resultados comprobouse que polo menos doce sustancias eran moi diferentes entre ambos os grupos. «Os niveis diferenciados das devanditas sustancias en ambos os grupos están relacionados cos diferentes tipos de bacteria», asegurou Kochhar. En total examináronse 22 homes relativamente saudables e sen obesidade. Once eran amantes do chocolate, e o resto non tiñan especial predilección polo doce (tardaron un ano en atopalos). Para realizar o experimento, todos seguiron unha dieta equilibrada durante cinco días mediante tomas controladas de chocolate.
Os diferentes tipos de bacterias presentes no estómago poderían determinar o gusto polo chocolate
O estudo podería axudar á comprensión das preferencias dietéticas das persoas, polo que se podería abrir unha nova vía á xestión personalizada das dietas de adelgazamento. A dúbida céntrase agora no esclarecemento de se as diferenzas entre as bacterias son unha característica xa existente e independente de se se come ou non chocolate, ou aínda que é o chocolate o que crea devanditos contrastes.
Sexa como sexa, a idea podería levar a tratar algúns tipos de obesidade. «Trátase de modificar a composición das bacterias que permanecen nos intestinos e no estómago», asegurou Sunil Kochhar.
Corpo e dieta
A idea central do estudo denota que un tipo de alimentación ou outro leva consigo unha determinada «impresión» metabólica. Noutras palabras, o corpo asóciase a un determinado tipo de dieta. Este descubrimento podería abrir a porta a réximes dietéticos novos. «Se sabemos que se pode influír na microflora, poderiamos deseñar un réxime nutritivo que podería ‘enganar’ á nosa microflora achegando máis ou menos enerxía», afirma Kochhar.
Talvez suceda o mesmo con outros tipos de alimentos. A pesar de que o estudo se centrou no chocolate, a nutrimetabolómica pretende achegarse a calquera tipo de dieta e a calquera tipo de poboación. Á fin e ao cabo, o metabolismo é a clave.
A dieta tradicional ha provocado, desde sempre, respostas individuais a un mesmo tratamento. A nutrición do século XXI, a Ciencia da Nutrición, baséase no coñecemento dos nutrientes presentes nos alimentos que regulan os procesos metabólicos. O estudo dos efectos de certos alimentos na expresión dos xenes (nutrigenómica) e, por extensión, no comportamento das proteínas e metabólico, levou ao desenvolvemento de novas vías cara ao que xa se coñece como Nutrición Personalizada.
Este novo concepto vai máis aló do estudo corporal e dos hábitos alimentarios para axustar ao máximo as dietas. Trátase de profundar na relación existente entre os compostos alimentarios e a reacción que estes provocan no organismo para así optimizala.
En esencia, esta nova aproximación busca respostas a preguntas como que compoñentes da dieta teñen efectos beneficiosos, como, onde e cando se producen estes efectos, cal é a relación entre risco e beneficio destes nutrientes ou que necesidade temos para comer novos alimentos para previr a aparición de enfermidades. A nutrigenómica como alicerce fundamental, ou agora a nutrimetabolómica, son exemplos da aplicación de novas tecnoloxías na Ciencia da Nutrición.
Os avances requiren, por tanto, a presenza de novos especialistas en nutrición que non só a entendan desde o punto de vista clásico, senón que incorporen os novos coñecementos que poden achegar as novas tecnoloxías. Xa non se trataría de dar consellos para unha vida máis saudable. Trátase de dirixir a dieta do consumidor cara ao que o seu propio organismo necesita. Neste sentido, é tan importante unha boa mazá como o perfil xenético e metabólico do interesado.
