Dous estudos realizados polo departamento de Ciencias da Alimentación, Fisioloxía e Toxicoloxía da Universidade de Navarra conclúen que todas as calorías non engordan da mesma maneira. Os traballos, publicados en Molecular “Genetics and Metabolism” e “Journal of Nutrigenetics and Nutrigenomics”, dúas publicacións relevantes no campo da nutrición, comparan o aumento de peso provocado por dúas dietas isocalóricas (coas mesmas calorías), unha delas rica en graxas e a outra rica en hidratos de carbono. Ambas as investigacións realizáronse en roedores.
As conclusións determinan que o aumento de peso non depende só de cantas calorías inxíranse, senón do tipo. “Esta diferenza débese a cambios epigenéticos nas nosas células, é dicir, a cambios provocados pola dieta na lectura dos nosos xenes a través dun proceso que chamamos metilación”, explicou un dos autores do estudo, o catedrático de Nutrición Alfredo Martínez. Este proceso altera os xenes dunha maneira determinada, de modo que, aínda que non se poida cambiar a xenética herdada, pódese variar a actividade dos xenes a través da dieta. “Aquí atópase a gran revolución da Epigenética”, afirmou Martínez.
O catedrático sinalou que diversas dietas xeran distintas metilaciones nos xenes e, por tanto, a lectura do código xenético tamén se modifica. “Ata agora sospeitabamos que a nosa dieta e a dos nosos pais, avós, etc., afectaba á nosa xenética, pero non entendiamos como se producía esta alteración, que se dá a través dos grupos metilo”, expuxo. Os estudos acharon que os macronutrientes dunha dieta rica en graxas e doutra rica en hidratos de carbono afectan de forma diferente a un xene mitocondrial -o NDUFB6-, relacionado coa eficiencia enerxética e implicado en cambios na metilación que explicarían por que non todas as calorías contan igual.
O profesor Martínez detallou tamén que as investigacións parecen indicar que os hidratos de carbono, en contra do que se supuña, engordan máis que as graxas a igualdade de valor calórico. “Agora sabemos que non é igual inxerir 2.000 kilocalorías con preponderancia de hidratos de carbono que facelo cunha dieta máis graxa”, subliñou.
A Epigenética, xunto coa Nutrigenética -como os xenes de cada célula fan responder a esa célula fronte a un nutriente- e a Nutrigenómica -como distintos nutrientes fan que os xenes respondan de forma diferente- serán as especialidades protagonistas do IV Congreso Internacional da Sociedade de Nutrigenética e Nutrigenómica (ISNN). Trátase dunha cita que reunirá en Pamplona, do 18 ao 20 novembro, aos principais investigadores sobre nutrición personalizada e a súa relación coa prevención e o tratamento da maioría das enfermidades crónicas e metabólicas, como a obesidade ou o cancro.
