É conveniente comer tomate cada día agora que está de tempada? O tomate é un vexetal propio da rexión mediterránea e da súa gastronomía, e o seu consumo é abundante durante os meses de verán por ser a súa tempada natural de cultivo. Fresco, resulta idóneo para degustalo en ensalada, como ingrediente de sopas, gazpachos e zumes, e os excedentes empréganse para elaborar salsas das que se poida dispor o resto do ano.Trátase dunha planta da familia das solanáceas, e pola súa particular composición convén que as persoas que sofren doenzas articulares non o tomen a diario.
Tomate e mal de articulacións
A dieta resulta un factor a considerar na etiología da artrite. Hai alimentos que pola súa particular composición favorecen a inflamación, o que empeora a molesta dor. Entre eles atópanse os vexetais da familia das solanáceas (Solanaceae) cuxo consumo pode afectar á artrite de forma negativa en persoas sensibles. Esta familia inclúe o tomate (Lycopersicon esculentum L.), a pataca (Solanum tuberosum L.), a berenjena (Solanum melongena L.), o pemento (Capsicum sp.), a planta do tabaco (Nicotiana tabacum L.) e outras recoñecidas pola súa toxicidade como a mandrágora e a belladona. Todas elas teñen en común o seu contido en alcaloides tóxicos e un deles, a solanina, é a sustancia máis recoñecida. Estes glicoalcaloides teñen unha función relevante no desenvolvemento e protección das plantas ao defendelas contra fungos, bacterias e parásitos.
No organismo humano a acumulación de glicoalcaloides tóxicos afecta ás colinesterasas, grupo de encimas encargadas de controlar, entre outros, os procesos de inflamación celular. Estas encimas descompoñen o neurotransmisor acetilcolina, e esta reacción é necesaria para que certas neuronas no sistema nervioso volvan ao seu estado de repouso despois activarse. A inhibición das devanditas encimas asóciase por tanto con espasmos musculares, debilidade, dor e rixidez músculo-esquelética, e podería explicar o malestar articular en persoas que sofren de artrites. Aínda que a mellora xenética ha reducido a presenza destes tóxicos naturais nos vexetais desta familia, o seu consumo frecuente e en abundancia non resulta indicado para persoas sensibles a este mal.
A acumulación de glicoalcaloides afecta os procesos de inflamación celular e agravan os síntomas da artrite
Outra teoría que se baralla para explicar a afectación destes vexetais nos trastornos articulares é que as solanáceas conteñen un metabolito moi activo da vitamina D3. Nas persoas afectadas, a acumulación deste composto pode causar calcificaciones nos tecidos brandos (riles, pulmóns, tendóns, ligamentos…) por exceso de calcio ao ser desviado dos ósos.
Estes glicoalcaloides son máis abundantes nas zonas verdes dos devanditos vexetais, polo que sempre convirá evitar estas partes. Así mesmo, é determinante colleitar os vexetais cando estean maduros e almacenalos de maneira apropiada para que non reverdezcan, xa sexan en lugares escuros, frescos e protexidos da luz do sol.Coa cocción redúcese ata nun 50% a concentración de alcaloides, aínda que, pode non ser suficiente para individuos sensibles.
Tempada de proba
Unha maneira de comprobar o grao de sensibilidade cara ao tomate e o resto de hortalizas solanáceas é evitar o seu consumo durante unha tempada. O tabaco forma parte desta familia vexetal, polo que absterse de fumar reportará tamén beneficios.
Deixar para comer tomate unha tempada pode aliviar as doenzas articulares en quen sofren deste mal
O verán é a época de maior produción natural de moitos destes vexetais (tomate, pemento, patacas frescas…). A proposta é absterse para comer durante esta tempada devanditos vexetais e comprobar se se observa algo de alivio articular ou outros problemas relacionados como a pinga. Pode resultar difícil porque son innumerables as receitas sinxelas e populares que inclúen estes alimentos: ensaladas, gazpachos, zumes, patacas cocidas, purés, en tortilla, etc.
Se a persoa é sensible aos alcaloides destes vexetais, mellorarán as súas molestias articulares ao omitir estes vexetais dos seus menús ou ben ao ser moi comedido co seu consumo.
En diversas hortalizas detéctanse aminas, como a serotonina e a tiramina no tomate e as berenjenas, e a histamina nas espinacas. Estas sustancias teñen capacidade de provocar reaccións alérxicas ou hemicrania en persoas hipersensibles, o que convida a asociar o seu consumo coa aparición ou o mantemento dos síntomas. No entanto, haberá que realizar un exhaustivo exame clínico e dietético, segundo o caso, para descartar a orixe dos síntomas e co fin de non facer a dieta máis estrita do necesario.
