A sandía é una froita típica estival, dulzona e moi acuosa. Sen ter una composición relevante, destacan distintos compostos que favorecen a saúde. Entre eles, o licopeno (antioxidante) e a citrulina, un aminoácido beneficioso paira a síntese de óxido nítrico, un composto esencial paira regular o ton vascular e a hemodinámica, a dinámica do sangue e a función do corazón. Durante a tempada natural desta froita, é aconsellable comer un bo anaco de sandía a diario e idear receitas orixinais paira incluíla en distintos pratos do menú e non só como froita paira picar entre horas ou de sobremesa. Un maior consumo pode mellorar o control da glucemia e da dislipemia, así como da hipertensión arterial.
Sandía, corazón e síndrome metabólico
Os beneficios biolóxicos tras un maior consumo de sandía tradúcense nunha posible melloría do control da glucemia e da dislipemia, e mesmo, da hipertensión arterial. A sandía é una fonte biodisponible de citrulina, precursor paira a síntese de arginina (necesaria paira a formación de proteínas e outras moléculas) nos seres humanos e, por tanto, o consumo deste alimento funcional pode ter implicacións importantes na prevención e tratamento de enfermidades cardiovasculares, cerebrovasculares e na síndrome metabólico.
O perfil dunha persoa con síndrome metabólico inclúe obesidade, hiperglucemia, hiperinsulinemia e resistencia á insulina, ademais de dislipemia e hipertensión arterial. Estes factores, de forma independente ou en conxunto, contribúen a un alto risco de enfermidade cardiovascular, una das principais causas de mortalidade nos países occidentais.
A sandía, como alimento funcional, axuda na prevención e tratamento de enfermidades cardiovasculares e cerebrovasculares, así como na síndrome metabólico
A sandía é un dos poucos alimentos ricos por natureza no aminoácido citrulina e, aínda que nesta froita detéctanse cantidades variables de tal composto, estímase un contido medio de 1,5 mg/g. Deste xeito, co consumo dun quilo de sandía, alcánzase o 40% da inxesta media diaria recomendada paira as persoas adultas: 3,8 g de arginina (aminoácido que se forma a partir da citrulina).
A arginina é un aminoácido esencial paira os novos mamíferos (incluídos os bebés humanos) e paira adultos con traumatismos, queimaduras, resección masiva do intestino delgado e insuficiencia renal. Sintetízase a partir de citrulina, a través de una complexa vía metabólica, en todas as células animais. A arginina é fundamental paira a formación de proteínas e outras moléculas con enorme importancia biolóxica, como o óxido nítrico, un factor vasodilatador, antiaterogénico e antitrombótico, esencial paira regular o ton vascular e a hemodinámica (dinámica do corazón e do sangue).
Una concentración orgánica adecuada de arginina asociouse tamén con melloras na concentración plasmática de glicosa, en gran medida debido a que o óxido nítrico aumenta o fluxo sanguíneo, a captación e oxidación de glicosa polo músculo esquelético e a sensibilidade á insulina nos tecidos, ademais de regular a oxidación da graxa.
Una boa porción de sandía ao día
Un dos poucos estudos que investigou a biodisponibilidad en humanos da citrulina e as súas metabolitos, como a arginina, tras o consumo de alimentos realizouno o Servizo de Investigación Agrícola (ARS) do Departamento de Agricultura de Estados Unidos (USDA). Neste estudo controlado e cruzado de tres semanas de duración, os participantes consumiron una dieta controlada por nutricionistas que incluía un consumo baixo de mollo de sandía (0,260 kg por cunca, 3 cuncas ao día) e un consumo alto (0,52 kg por cunca, 6 cuncas diarias de zume) no tres comidas principais (almorzo, comida e cea). O período de lavado entre un tipo de consumo e outro (baixo ou alto) foi de dous a catro semanas. Durante ese tempo, os participantes consumiron una dieta de libre elección, coa excepción de inxerir alimentos ricos en licopeno, como a sandía ou o tomate.
Neste estudo comprobouse que, tras tres semanas, os individuos que máis mollo de sandía consumiron tiñan maiores concentracións de arginina, en comparación co grupo control. Tras analizar estes resultados, aínda que sen imitar cantidades, o consello dietético saudable recomenda comer una boa porción de sandía cada día durante toda a tempada desta froita estival. O consumo de sandía é bo paira a saúde sen efectos secundarios, aínda que con excepcións en casos concretos. As persoas que teñan moi descompensados os triglicéridos ou os índices de glucemia, ou ben quen teñan patoloxía hepática que requira un control estrito dos azucres, terán mesmo que limitar o consumo de calquera froita.
A tempada de sandía non é moi extensa, de forma que convén aproveitar diversas receitas paira non relegala só á froita de sobremesa. Pódese comezar o menú cun entrante de gazpacho de sandía, que tan só se diferencia do tradicional en que se engade a froita ao resto de ingredientes típicos. Tamén pode servir de entrante refrescante a sopa fría de sandía con iogur, para o que haberá que adaptar a receita proposta e substituír o azucre por un toque de aderezo con sal, pementas e un chorrito de aceite de oliva virxe. Mesmo, pódese probar e engadir pepino ao batido.
As propostas doces son máis variadas, de forma que é fácil e rápido improvisar con sandía un zume mesturado con piña ou con laranxa. Os sorbetes e os granizados son moi refrescantes e apetitosos. Como colofón a unha comida caseira, pódese servir de sobremesa una vistosa brocheta de melón, sandía e piña ou una sandía rechea.
