Saír de excursión á montaña durante os meses otoñales ten dobre satisfacción. Permite gozar dos espectaculares cambios da paisaxe coa caída da folla e tamén recoller os froitos da tempada. O outono é a época por excelencia para colleitar froitos secos, entre eles as abelás, as cales se deixarán secar e gardaranse como reservas na despensa para gozar do seu sabor o resto do ano.
Como abelá de Reus coñécese ás distintas variedades de abelás que, desde 1997, gozan do máximo galardón de calidade, a denominación de orixe. Todas elas teñen en común a rexión de cultivo, as comarcas tarraconenses do Baix Camp, O Priorat, O Tarragonès, A Conca de Barberà e a Terra Alta, con centro neurálxico en Reus, cidade que lles dá o nome.
Dose extra de enerxía
As 180 calorías por unha ración de abelás (un puñado duns 25-30 gramos) convértense nunha boa dose de enerxía para afrontar as excursións na montaña. Como todos os froitos secos, se están pelados, ocupan pouco espazo na mochila. Así mesmo, serven ao excursionista de complemento enerxético, así como achéganlle boa dose de minerais como o magnesio, o fósforo e o potasio, necesarios para o exercicio muscular.
Respecto do seu contido en vitaminas, as abelás sobresaen pola súa riqueza en vitamina E antioxidante, sustancia que á súa vez permite que a abundante graxa que conteñen estes froitos secos non se oxide e se enrancie, dando mal sabor ao alimento. Con só un puñado de abelás cada día cóbrese máis do 60% das recomendacións diarias recomendadas de vitamina E, nutriente que protexe aos glóbulos vermellos e ás células musculares, así como diminúe a deterioración das membranas celulares do sistema nervioso e do sistema cardiovascular. Esta é a razón nutricional pola que se considera que o consumo habitual de froitos secos prevén enfermidades dexenerativas como as cardiovasculares e o cancro.
Abelás para o corazón
As abelás sobresaen pola súa riqueza en vitamina E, que prevén de enfermidades dexenerativas e cancro
Estudos recentes confirman a teoría da prevención cardiovascular. No Lowa Women’s Health Study (1996) seguiuse durante 7 anos a 34.486 mulleres posmenopáusicas. O obxectivo do estudo era observar a relación entre a inxesta de antioxidantes (dietéticos ou suplementos) e a mortalidade cardiovascular. Os autores acharon unha relación inversa entre o consumo de vitamina E e o risco de morte por enfermidade coronaria. A asociación foi máis intensa cando a vitamina E proviña de alimentos e non de suplementos.
Dado que os froitos secos son unha das maiores fontes dietéticas de vitamina E, observouse tamén unha relación inversa entre mortalidade cardiovascular e consumo de froitos secos. Aquelas mulleres que consumían froitos secos catro ou máis veces por semana presentaban un 40% menos de risco de morte por enfermidade coronaria que aquelas que non consumían froitos secos.
As abelás tamén son unha fonte excelente de folatos, polo que son alimentos a contemplar na dieta habitual de mulleres embarazadas e nenos que, pola súa condición fisiológica, teñen máis necesidade desta vitamina. Ademais, o seu elevado contido en fibra converte ás abelás en excelentes complementos laxantes. Así, tomar un puñado de abelás cada día axuda a resolver o problema de estreñimiento que tantas persoas sofren.
Por outra banda, recentes estudos epidemiolóxicos mostraron que o consumo habitual de froitos secos, substituíndo a outras fontes de graxa, non fai aumentar o peso corporal. Así se desmente o tópico de que os froitos secos engordan.
Graxas cardiosaludables
A composición de graxas poliinsaturadas da abelá convértena nun froito seco cardiosaludable
En canto a cantidade de graxas, a abelá comparte cos seus irmáns biolóxicos, os froitos secos, practicamente a mesma composición nutritiva. Con todo, a diferenza na calidade de lípidos entre uns e outros é ben distinta. Por exemplo, as noces, as máis investigadas polos seus efectos positivos na saúde cardiovascular, merecen tal recoñecemento porque as súas graxas máis abundantes son monoinsaturadas (superan o 50% do total). Considéranse o tipo de graxas cardiosaludable por excelencia, xa que reducen os niveis de colesterol total, reducindo o chamando mal colesterol (LDLc) e aumentando o bo (HDLc).
A composición graxa das abelás é ben distinta, aínda que igualmente cardiosaludable. Nestas, os ácidos grasos máis abundantes son os poliinsaturados de sériea omega-6 como o ácido linoleico (esencial), que reducen o colesterol total. Igualmente positivos son os efectos na redución substancial dos triglicéridos plasmáticos e a capacidade para facer máis fluída o sangue, previndo a formación de trombos ou coágulos.
Imagen: Ferran Turmo GortA forma máis habitual para comer abelás é como aperitivo, peladas e torradas. Este froito seco, con todo, emprégase tamén como ingrediente esencial de numerosas preparacións culinarias, sobre todo doces como xeados, turróns, chocolates e pasta de untar, mesturando as abelás con leite, cacao e azucre. Mesmo con abelás fanse licores.
As abelás machucadas e mesturadas con aceite empréganse en cociña para elaborar salsas frías que serven de aderezo en ensaladas e pratos de verduras, imitando á maionesa. Tamén se poden elaborar salsas quentes que congenian perfectamente como acompañamento de carnes de caza e peixes brancos de sabor suave.
Estes froitos tamén se usan para elaborar horchata. A receita para elaborala é simple, pero require tempo, xa que as abelás deben estar a remollo durante 8-10 horas. Pasado ese tempo, os froitos machúcanse ata obter unha pasta, na cal se engade auga. Os receitarios suxiren engadir un vaso de auga por cada 30 g de abelás. Ao cabo de dúas horas, pásase por un colador para que a bebida resultante, á que se coñece como horchata de abelás, quede o máis limpa posible.
A continuación preséntanse diferentes suxestións de receitas con abelás:
