Hoxe en día o mercado ofrece numerosos produtos enriquecidos con sustancias diversas ás que a industria alimentaria denomina compoñente funcional. Un destes compoñentes funcionais, sobre o cal se están centrando numerosas investigacións, é a inulina. Esta sustancia é o carbohidrato de reserva de certos vexetais, recoñecido en nutrición polos seus efectos prebióticos. É probable que o consumidor ouvise falar dos prebióticos aínda que non coñeza de certo que sustancias son, en que alimentos atópanse e cales son os seus efectos fisiológicos no organismo.
Os efectos da inulina no organismo derivan da súa particular composición molecular. Trátase dun polisacárido formado por unidades de fructosa unidas entre si por ligazóns beta (2-1), en lugar de moléculas de glicosa, algo que lle diferencia do almidón. Esta particularidade confírelle, entre outras, propiedades prebióticas.
Inulina para fórmulas infantís
A mellora da flora intestinal tras a inxestión regular de inulina comprobouse en diversos experimentos. Tamén se observou que en bebés que non toman leite materno (rica en prebióticos), a adición de inulina ou oligosacáridos con efecto prebiótico ás fórmulas infantís potencia o desenvolvemento da flora intestinal beneficiosa. Isto é beneficioso, porque protexe ao bebé fronte a infeccións estimulando o seu sistema inmunitario intestinal.
En 2001, un estudo publicado na revista Journal of Pediatric Gastroenterology Nutrition confirmaba dita afirmación. A investigación analizou a porcentaxe de bifidobacterias en feces de bebés alimentados cunha fórmula estándar ou cunha fórmula engadida con inulina e fructooligosacáridos (de efectos similares á inulina). Na primeira semana, a diferenza non era moi notable. Nas feces dos bebés alimentados con fórmula estándar, as bifidobacterias supuñan o 27,5% do total, fronte ao 30,7% dos alimentados con fórmula enriquecida con prebióticos. Ao cabo de seis semanas a diferenza fíxose evidente. Nos bebés alimentados con fórmula enriquecida, a porcentaxe de bifidobacterias nas feces (59,4%) duplicaba ao dos bebés nutridos con fórmula estándar (31,7%).
Con fundamento en leste e noutros estudos similares, a Comisión Científica de Alimentación da Comunidade Europea redactou en decembro de 2001 o Informe adicional do uso de hidratos de carbono resistentes de cadea curta, fructo-oligosacáridos (FOS) e galacto-oligosacáridos (GOS), en fórmulas de inicio e continuación. No devandito documento conclúese que poden usarse prebióticos en fórmulas infantís en concentracións de ata 0,8 g por 100 mililitros, cantidade considerada como segura.
Leite materno rica en prebióticos
O tipo de alimentación do lactante inflúe enormemente nas características da súa flora intestinal
É evidente que o tipo de alimentación do lactante inflúe enormemente nas características da súa flora intestinal. No leite materno identificáronse máis de 130 oligosacáridos (0,8-1,2 g/100 ml) con efecto prebiótico. Estes compoñentes contribúen ao predominio das bifidobacterias na flora intestinal dos lactantes alimentados a peito.
Así, aqueles vexetais nos que abunda a inulina como exemplo de prebiótico deberían considerarse como parte esencial da nutrición da nai que dá peito. Desta maneira contribuiríase a aumentar, no leite materno, o contido destas sustancias ou dos seus produtos de degradación, os fructooligosacáridos (FOS), con similar efecto prebiótico.
En caso de non contemplar estes alimentos na dieta diaria, cabe a posibilidade de consumir preparados comerciais concentrados en inulina ou outros prebióticos, ou adquirir alimentos enriquecidos nestes compostos (sempre con asesoramento).
Na táboa móstranse os vexetais máis ricos en inulina.
| Alimento | Contido en inulina (% do seu peso fresco) |
| Achicoria (raíz) | 15-20 |
| Alcachofa | 16-20 |
| Allo | 9-16 |
| Allo porro | 3-10 |
| Cebola | 1-8 |
| Espárrago | 2-3 |
| Plátano | 0,3-0,7 |
Enténdese como prebiótico ao composto presente naturalmente nos alimentos que, polo seu particular estrutura físico-química, non é dixerido polas encimas gastrointestinales. Por tanto, chega intacto ao colon, onde é fermentado polas bacterias intestinais.
Tras a utilización bacteriana da inulina xéranse acedos grasos de cadea curta (AGCC), especialmente acetato, butirato e propionato, que teñen un dobre efecto positivo. En primeiro lugar, serven de nutriente enerxético ás bacterias intestinais beneficiosas, en especial ás bifidobacterias e os lactobacilos, estimulando o seu crecemento e multiplicación. Doutra banda, diminúen o pH (a acidez), inhibindo así o crecemento de numerosas bacterias patógenas como Clostridium e coliformes.
