O té é a bebida máis consumida no mundo despois da auga. Hai diversas variedades, entre elas, o té verde, que se elabora coas follas non fermentadas da árbore. As publicacións que se fan eco dos beneficios extraordinarios desta bebida son incontables, aínda que non todos os resultados están ben documentados. Os polifenoles que contén, en concreto as catequinas, desataron o interese da industria, que aumentou a súa oferta de produtos, e do consumidor, que ampliou a súa inxesta. Con todo, aínda que as probas de investigación son prometedoras, necesítanse estudos en profundidade que determinen a dose e a forma de consumo máis efectiva (bebida, extracto, etc.) sen contraindicaciones nin efectos secundarios.
O consumo continuado de té verde ou de produtos con extractos ou que concentren os seus principios activos está contraindicado en persoas con trastornos cardíacos, arritmias, insuficiencia coronaria, insomnio, epilepsia, embarazo e lactación, así como durante a infancia. Determinouse tamén que o té verde pode provocar toxicidade no fígado e interacciona con diversos medicamentos como os antibióticos.
Té e cancro: demasiadas esperanzas
Os estudos experimentais (in vitro) e en animais que atopan unha asociación saudable entre o consumo habitual desta bebida e a diminución de graxas son numerosos: perda de peso, redución do risco de enfermidades cardiovasculares e algúns tipos de cancro, así como a súa contribución á promoción da saúde oral (pola súa riqueza en flúor) e mesmo o aumento da densidade mineral ósea.Unha cunca de té achega un 200 mg de flavonoides
As sustancias que contén son de gran interese dietético e nutricional, sobre todo flavonoides con acción antioxidante (catequinas, rubigenina, flavina e taninos). Só unha cunca de té achega ao redor de 200 mg de flavonoides, a maioría dos cales se libera durante o primeiro minuto de infusión.
Unha revisión sobre os efectos beneficiosos desta bebida, acometida pola Facultade de Farmacia da Universidade de Granada, atribúelle maior acción antioxidante en comparación co té negro debido a unha concentración superior en catequinas. Os investigadores afirman que o contido de certos minerais e vitaminas deste tipo de té aumenta o seu potencial antioxidante e que son estes os compostos destacados na prevención do cancro.
Na extensa base de datos de estudos científicos Pubmed, pódense atopar máis de 1.300 referencias científicas que tratan a relación entre o té verde e o cancro. A maioría dos estudos poboacionais que examinan esta asociación pertencen a centros de investigación de países asiáticos, dado o baixo consumo de té verde en Europa e EE.UU.
Moitos estudos realizados en China e Xapón vinculan o consumo de té verde (tres ou máis cuncas diarias) a unha menor incidencia de distintos tipos de cancro de esófago, estómago, pulmón, páncreas, mama, próstata, ovario e recto. Pero coexisten outros tantos que non detectan diferenzas na incidencia destas patoloxías. Nun recente meta-análise de estudos epidemiolóxicos sobre consumo de té verde e cancro de estómago, realizado pola Sichuan University e o Chinese Evidence-Based Medicine/Cochrane Center, ambos os centros en Chengdu (China), os autores chegan á conclusión de que polo momento non hai probas epidemiolóxicas claras para apoiar a proposta de que esta bebida ten un papel na prevención do cancro de estómago. A conclusión é paralela á do meta-análise realizada polo Center for Cancer Prevention and Detection, do National Cancer Center en Goyang (Korea), publicado no International Journal of Cancer en febreiro deste ano.
Falta de probas uniformes
No Cancer Center da University of Minnesota, en EE.UU., levou a cabo outro meta-análise sobre estudos epidemiolóxicos que trataron de dilucidar o consumo de té negro ou verde e o seu efecto no risco de cancro colorrectal. Os investigadores afirman que, a pesar das sólidas probas in vitro e a algúns estudos epidemiolóxicos en humanos en apoio de ambos os tés (verde e negro) como potenciais axentes antioxidantes, os datos dispoñibles son insuficientes para concluír que estas bebidas poidan ter acción protectora e preventiva fronte ao cancro colorrectal.
No entanto, o té verde ha demostrado protección contra a gastritis crónica e os pólipos adenomatosos, lesións non cancerosas a partir das cales se pode orixinar co tempo o cancro de colon. Esta hipótese suxire que pode considerarse un axente preventivo potencial, en particular, para quen teñen alto risco de desenvolver cancro de colon, por predisposición xenética.
Os autores destas investigacións fan fincapé en que os datos se interpreten con precaución xa que queda por determinar en futuros estudos un modo de investigación máis uniforme; variedades de té verde (xaponesas como Sencha, Matcha, Gyokuro, Houjicha; ou chinesas como Chinese Gunpowder Green Tea, Dragon Pearls, Dragon Well) con diferentes concentracións de catequinas; a dose segura e efectiva, o método de preparación (a súa concentración, a súa temperatura, o seu tempo de infusión) e o tipo (bebida ou extracto), así como a duración da proba.
Propoñen tamén que é fundamental ter coñecemento previo doutros condicionantes xenéticos, dietéticos ou ambientais que poidan predisponer ao individuo aos distintos tipos de cancro. Os autores acreditaron que na maioría dos estudos non se puido coñecer o historial de infección por Helicobacter pylori dos participantes, unha das causas de úlcera gastroduodenal e factor de risco para o cancro de estómago.
Nunha investigación levada a cabo por nutricionistas de CONSUMER EROSKI sobre produtos para perder peso de venda en farmacias, publicada en agosto de 2008, analizáronse as evidencias científicas coñecidas ata o momento do té verde, un ingrediente moi habitual neste tipo de complementos. A maioría dos estudos analizados baséanse en que o extracto de té verde podería actuar de dúas maneiras na perda de peso: aceleraría o metabolismo e axudaría á diminución de graxa corporal total.
Algúns ensaios suxiren que o efecto pode ser maior se se combina con cafeína.Tras a revisión actual dos máis recentes estudos sobre este composto, a conclusión é clara: non se pode recomendar o uso de té verde ou os produtos que o conteñan no tratamento de perda de peso, xa que a dose e a duración do tratamento non están definidas como para evitar efectos secundarios asociados ao seu consumo.
Un consumo continuado tanto da bebida como dos produtos a base de extractos ou que concentren os seus principios activos está contraindicado en persoas con trastornos cardíacos e gástricos, entre outras patoloxías. Sábese tamén que pode afectar o fígado e alterar o efecto de certos medicamentos.
