Este artigo foi traducido por un sistema de tradución automática. Máis información, aquí.
Rede de Observatorios Nutricionais
Nacen para incentivar desde os municipios a posta en marcha de programas de educación alimentaria para todos os sectores poboacionais
- Autor: Por MAITE ZUDAIRE
- Data de publicación: Martes, 12deMaiode2009
Imaxe: woodleywonderworks“A Rede de Observatorios Nutricionais (RON) constitúese como resposta á necesidade de promover hábitos nutricionais saudables e de exercicio físico na cidadanía desde o ámbito local, creando alianzas entre institucións (…)”. Así se presenta este convenio de colaboración posto en marcha polos concellos de Vitoria e de Pamplona xunto coas universidades do País Vasco e de Navarra en febreiro de 2005. Desde entón, adheríronse ao acordo tamén os concellos de Salamanca, León, Leganés (Madrid) e Guadix (Granada).
Devandito marco posibilita nos municipios un traballo compartido relacionado co diagnóstico de hábitos nutricionais, a execución de programas de educación alimentaria e de promoción da actividade física, así como a prevención da obesidade ou outras patoloxías relacionadas coa alimentación.
Tanto o Concello de Vitoria como o de Pamplona desenvolveron no seu inicio, e como punto de partida cara a posteriores accións de educación alimentaria, un estudo sobre os hábitos alimentarios da cidadanía. O obxectivo foi determinar en que medida devanditos hábitos axústanse ou se afastan das recomendacións dietéticas establecidas pola Sociedade Española de Nutrición Comunitaria ( SENC).
A partir de aí, os profesionais sanitarios que conforman a Rede de Observatorios Nutricionais estudaron a necesidade de deseñar campañas de educación nutricional e de promoción da actividade física, con temáticas determinadas segundo os resultados das enquisas. Nos últimos anos, senllos concellos, coa colaboración das universidades de Navarra e do País Vasco, puxeron en marcha distintas iniciativas.
O Concello de Vitoria, desde o Departamento de Sanidade e Consumo, Área de Saúde Pública, e coa colaboración de profesionais da área de Nutrición e Bromatología da Facultade de Farmacia da Universidade do País Vasco (UPV-EHU), editou unha “Guía práctica da Alimentación Saudable“, que inclúe consellos para a planificación dunha dieta e os seus menús saudables para persoas adultas sas.
Desde o ano 1998 e ata a actualidade segue en marcha a campaña organizada polo Concello de Vitoria sobre a promoción de almorzos saudables entre os escolares baixo o título “Almorza ben”, dirixida ao alumnado de 4º, 5º e 6º de Primaria. Cos obxectivos de dar a coñecer a importancia que para a saúde e o rendemento escolar ten o almorzo, así como de facilitar coñecementos sobre distintos tipos de almorzos que se poden realizar, un monitor ou monitora da área de Saúde Pública da entidade municipal desprázase aos centros escolares e alí realízanse as actividades prácticas.
As accións educativas constan dunha enquisa para valorar os hábitos de almorzo do alumnado e do taller “Trevo do almorzo”, un traballo didáctico sobre os hábitos nutricionais no almorzo. A actividade culmina coa preparación dun almorzo con varias opcións para que o alumnado identifique cales son as eleccións correctas.
Un programa de educación alimentaria similar denominado “Almorza cada día“, organizado polo Concello de Pamplona, leva a cabo nos centros da capital navarra. Durante o curso escolar 2008-2009, a actividade chegará aos alumnos de 4º de Educación primaria. Esta iniciativa, posta en marcha hai anos, pretende ser un punto de apoio directo para a promoción do almorzo ante os preocupantes resultados sobre este hábito alimentario da última enquisa realizada polo Concello. Observouse que tan só o 25% dos escolares de entre 8 e 12 anos tomaban un almorzo equilibrado e suficiente para a súa idade.
CONSUMER EROSKI puxo o seu granito de area en materia de educación alimentaria dirixida ao público infantil ao alaborar, en 2005, a Escola para Previr a Obesidade Infantil. Trátase dun proxecto educativo en liña para cuxo desenvolvemento e contidos seguíronse as recomendacións da Estratexia NAVES (Nutrición, Actividade Física e Prevención da Obesidade), que ten como finalidade mellorar os hábitos alimentarios e fomentar a práctica regular de actividade física.
Un dos hábitos alimentarios que trata de impulsar por medio de xogos é a promoción dun almorzo saudable entre nenos pequenos e grandes. Para os máis pequenos desenvolveuse o xogo en liña “Atopa a túa enerxía“, mediante o cal se convida aos nenos e nenas a deseñar o seu almorzo e comprobar se é completo ou non. Cun deseño diferente, aínda que cun obxectivo similar, atópase o xogo “Carga as túas pilas” dirixido a nenos e nenas de entre 11 e 14 anos no que Omega 10 ha de gañar a Obesus. Para iso, é imprescindible tomar un bo almorzo cheo de enerxía. Os adolescentes de entre 14 e 18 anos tamén teñen o seu punto de información nutricional, e baixo a lema “O almorzo: non te prives“, infórmaselles sobre diferentes e suxestivas opcións de almorzos doces e salgados.
PREMIO ESTRATEXIA NAVES
En 2007, o Ministerio de Sanidade e Consumo, a través da Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición (AESAN), concedeu o I Premios Estratexia NAVES ás mellores actividades, plans ou programas desenvolvidos desde que se iniciou a Estratexia NAVES en 2005. O “Premio Estratexia NAVES no Ámbito Familiar e Comunitario” foi outorgado ao Concello de Guadix (Granada) que, dentro da Rede de Observatorios Nutricionais, e desde as concellarías de Saúde e Educación, elaborou e puxo en marcha a “Estratexia municipal para a promoción da alimentación saudable, actividade física e prevención da obesidade en Guadix (EMPASAFO)”.
Trátase da adaptación da Estratexia NAVES ao ámbito municipal mediante a que se logrou a posta en marcha de diversas iniciativas dirixidas a distintos sectores poboacionais de educación alimentaria e promoción da actividade física, ausentes ata o momento no municipio. No ámbito escolar desenvolveuse o Programa “Aliméntache ben, vivirás máis e mellor”, o Día da Froita, así como charlas e diverso material divulgativo e guías (Alimentación, Actividade Física e Saúde na infancia; Concurso escolar de debuxos sobre hábitos saudables…) para persoal de comedores escolares e asociacións de pais e nais.
En marzo de leste mesmo ano a Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición (AESAN) recoñeceu o labor de Eroski na promoción de hábitos de vida saudables coa concesión do Premio Estratexia NAVES á mellor iniciativa empresarial polo Programa “Eroski Contigo de nutrición e benestar”. Esta iniciativa consiste nun amplo abanico de proxectos cuxo obxectivo é a promoción e o fomento de hábitos saudables de nutrición e vida activa. Entre eles, destaca a mellora da información nutricional (a través dunha etiquetaxe máis completa e claro dos produtos) e da calidade nutricional dos produtos de marca propia (eliminando as graxas trans, as menos saudables). Baixo a lema “Eroski contigo” realizáronse, así mesmo, campañas preventivas da obesidade infantil.
