Cando imos á compra, cando preguntamos que hai na neveira ou cando nos sentamos á mesa, moitas veces falamos de alimentos que non existen. Comémolos, si, pero en realidade non se denominan dese modo. É o caso do xamón de York, os leites vexetais ou o chocolate negro, entre outros, como explicamos neste artigo. E tamén é o caso de produtos aos que chamamos pola súa marca comercial. É o que se coñece como metonimia.
A metonimia trata dunha figura retórica quemoitas veces está detrás de que se terminennomeando de maneira incorrecta certos produtos.Emprégase de forma inconsciente cando, paradenominar un determinado produto, só nosreferimos a unha marca que, pola razón quesexa, copou o mercado nun momento dado oufoi, simplemente, a primeira en pór esa clasede produto dentro e fóra da cociña. Esta éa razón pola que moitas persoas din ‘panBimbo’ para referirse ao pan de molde, ‘Maizena’en lugar de fécula de millo, ‘Colacao’ en referenciaa calquera cacao soluble, ‘Danone’ a calqueraiogur, ‘Chupa-chups’ aos caramelos redondoscon pau, ‘Caseira’ a calquera gasosa…
De feito, a “vulgarización de marca“, queé como realmente coñécese no mundo damercadotecnia o feito de referirse unha gamaenteira a partir do nome dunha soa dasmarcas que a compoñen, afecta a calquerasector. Son exemplos habituais referirse ao‘Minipimer’ no canto da unha batidora, ‘Kleenex’en lugar da un pano de papel, ‘Rotring’ poras plumillas técnicas, ‘Delco’ polo distribuidornun motor de explosión, ‘Rimmel’ para omaquillaxe de pestanas, ‘Jacuzzi’ no canto de bañeirade hidromasaxe, ‘Tampax’ polos tamponeshixiénicos, e así un larguísimo etcétera.
O nome correcto
Pero… se nos referimos a eles de maneira equivocada, como deberiamos chamalos? Contámoscho aquí:
- Chocolate. En lugar de expresións‘negro’ ou ‘puro’ referidasa un chocolate,busca aquelesprodutos que ofrezan unha maior porcentaxe de cacao e cunhamenor cantidadede azucres engadidos(en calqueradas súas formas). Dise ‘chocolatecunha porcentaxede cacao X’ (o que corresponda).
- Bebidas vexetais. Neste tipo deprodutos, de calqueraorixe,contrasta a listade ingredientese escolleas opciónsque incorporena menor cantidadede azucres.Menciónanse como‘bebida vexetal de ’…ou‘extractos de ’…(o que encada caso corresponda).
- Iogures. A primeira eleccióndestes lácteosdeben seros naturaise con apenas dousingredientes: leitee fermentos lácticos.Se non levan leite(por exemplo, algúnssucedáneos vexetais)ou se levan outrosfermentos distintosdos citados,non serán iogur.
Imaxe: EliasSch
A metonimia trata dunha figura retórica quemoitas veces está detrás de que se terminennomeando de maneira incorrecta certos produtos.Emprégase de forma inconsciente cando, paradenominar un determinado produto, só nosreferimos a unha marca que, pola razón quesexa, copou o mercado nun momento dado oufoi, simplemente, a primeira en pór esa clasede produto dentro e fóra da cociña. Esta éa razón pola que moitas persoas din ‘panBimbo’ para referirse ao pan de molde, ‘Maizena’en lugar de fécula de millo, ‘Colacao’ en referenciaa calquera cacao soluble, ‘Danone’ a calqueraiogur, ‘Chupa-chups’ aos caramelos redondoscon pau, ‘Caseira’ a calquera gasosa…
De feito, a “vulgarización de marca“, queé como realmente coñécese no mundo damercadotecnia o feito de referirse unha gamaenteira a partir do nome dunha soa dasmarcas que a compoñen, afecta a calquerasector. Son exemplos habituais referirse ao‘Minipimer’ no canto da unha batidora, ‘Kleenex’en lugar da un pano de papel, ‘Rotring’ poras plumillas técnicas, ‘Delco’ polo distribuidornun motor de explosión, ‘Rimmel’ para omaquillaxe de pestanas, ‘Jacuzzi’ no canto de bañeirade hidromasaxe, ‘Tampax’ polos tamponeshixiénicos, e así un larguísimo etcétera.
O nome correcto
Pero… se nos referimos a eles de maneira equivocada, como deberiamos chamalos? Contámoscho aquí:
- Chocolate. En lugar de expresións‘negro’ ou ‘puro’ referidasa un chocolate,busca aquelesprodutos que ofrezan unha maior porcentaxe de cacao e cunhamenor cantidadede azucres engadidos(en calqueradas súas formas). Dise ‘chocolatecunha porcentaxede cacao X’ (o que corresponda).
- Bebidas vexetais. Neste tipo deprodutos, de calqueraorixe,contrasta a listade ingredientese escolleas opciónsque incorporena menor cantidadede azucres.Menciónanse como‘bebida vexetal de ’…ou‘extractos de ’…(o que encada caso corresponda).
- Iogures. A primeira eleccióndestes lácteosdeben seros naturaise con apenas dousingredientes: leitee fermentos lácticos.Se non levan leite(por exemplo, algúnssucedáneos vexetais)ou se levan outrosfermentos distintosdos citados,non serán iogur.
Imaxe: EliasSch
- Xamón de York. Elixe aquelesprodutos que, xasexan xamóns oupaletas, leven aindicación ‘extra’.En contraposición,os ‘fiambres’ sonhabitualmente dunhamenor calidade nutricional(e esas palabras–”fiambre de –”adoitanir nunha tipografíainferior). Dise ‘xamóncocido’ ou ‘xamón asado’.
- Aceite de coco. Obtéñase poro método queobtéñase, lesteproduto será ‘aceitede coco’ e nada máis.Calquera engadido(“virxe”, “extra”) será unadorno máis ou menoseufónico, á marxeda normativa.
- Foie gras. Só poden levareste nome osprodutos elaboradosco fígado de ocaou de dúas especiesconcretas de pato.Calquera pasta decarne a base de fígadodoutra orixe é,simplemente, paté.
