Tras oito anos de traballo, o equipo liderado polo investigador Ramon Estruch compartiu os resultados do primeiro PREDIMED (Proxecto sobre Prevención con Dieta Mediterránea). A conclusión, en 2011, foi rotunda: a dieta mediterránea enriquecida con froitos secos e aceite de oliva virxe extra reduce nun 30% o risco de infarto de miocardio, de accidente vascular cerebral ou de morte por causa cardiovascular. Sen abandonar a necesaria campaña de divulgación e ampliación desta tese, está en marcha un novo reto científico e de investigación práctica: PREDIMED-PLUS, cuxas conclusións se coñecerán en 2020. Este artigo explica de forma detallada en que consiste este estudo.
PREDIMED-PLUS: un estudo rigoroso para a perda de peso
Ante a epidemia de obesidade, propúxose a posta en marcha dun novo ensaio, PREDIMED-PLUS, que vai máis aló do logrado co PREDIMED. Nesta ocasión afróntase de maneira específica o problema do sobrepeso e de obesidade. A estratexia que se expón ten efectos positivos para a perda de peso (centrada na perda de masa graxa), así como no mantemento da perda de peso a longo prazo. Ademais, a investigación busca demostrar que unha intervención multifactorial e holística (patrón alimentario, máis redución de peso, máis actividade física, máis intervención conductual) sobre o estilo de vida pode ser o medio efectivo para a redución do risco cardiovascular asociado ao sobrepeso e obesidade que irá máis aló dos beneficios dunha dieta mediterránea sen restrición calórica.
En que consiste o novo estudo?
O estudo desenvólvese, de novo, por toda a xeografía española e céntrase na prevención primaria en homes (55-75 anos) e mulleres (60-75 anos) cun índice de masa corporal (IMC) maior a 27 e con presenza de síndrome metabólico. O tamaño da mostra final é de 6.000 participantes (3.000 en cada grupo).
A intervención consta dun programa intensivo de estilo de vida e perda de peso baseado nunha dieta mediterránea hipocalórica e actividade física en comparación cun programa menos intensivo usando tamén dieta mediterránea (sen restrición de enerxía ou actividade física).
O recrutamento dos participantes iniciouse en setembro de 2013 e finalizará en decembro de 2015. Os voluntarios e profesionais reciben un manual de equipo de traballo e sométense a un período de rodaxe para detectar problemas e familiarizar a todos os axentes co método, os cadernos de recollida de datos e a recollida de mostras biolóxicas.
Ao longo do ano próximo definirase o grupo de control e sucederanse as reunións. Haberá que realizar test psicopatolóxicos e selección aleatoria de participantes para mostras. Ademais, hai que xestionar a entrega do aceite e froitos secos, pois se trata dunha versión Plus de PREDIMED e respéctase a boa idea que deu excelentes resultados de dar alimentos aos voluntarios.
Pasarán varios anos en que a actividade estará aletargada, ata que en 2020 todo o esforzo permita coñecer as sinerxías entre os efectos dunha intervención intensiva sobre a perda de peso (con restrición calórica, actividade física e terapia conductual) e os efectos beneficiosos dunha maior adherencia a unha dieta de alta calidade (é dicir, a dieta mediterránea).
PREDIMED, saúde e control do peso: un camiño cara ao éxito
A experiencia confirma que o método funciona. En 2003 seleccionouse a 7.447 persoas de alto risco vascular, que foron divididas en tres grupos: dieta mediterránea suplementada con aceite de oliva virxe extra, dieta mediterránea enriquecida con froitos secos (noces, abelás e améndoas) e dieta baixa en todo tipo de graxa (animal e vexetal). Os participantes foron visitados cada tres meses por unha dietista e tomaron parte en sesións educativas en grupo, nas cales recibiron descricións detalladas da dieta mediterránea ou da baixa en graxa, así como dos alimentos que conteñen. De igual forma, proporcionáronselles menús, listas de compra e receitas adaptadas ao grupo de dieta correspondente e a cada estación do ano.
Transcorreron cinco anos de seguimento e comprobouse que os participantes das dúas ramas de dieta mediterránea presentaban menor frecuencia de infartos de miocardio, de accidentes vasculares cerebrais e de morte por causa cardiovascular que o grupo de control. Foi un reto a longo prazo que posibilitou concluír de maneira categórica que unha dieta alta en graxa vexetal (en concreto aceite de oliva virxe extra e froitos secos) é máis cardiosaludable que unha dieta baixa en todo tipo de graxas. Segundo os autores, leste foi un tema controvertido e o estudo achegou novos datos científicos para desestimar a idea de que é necesario reducir a graxa da dieta para ter mellor saúde cardiovascular. Co novo estudo búscase un éxito equiparable no seu desenvolvemento e as súas conclusións.
